Większość poprawek Senatu miała charakter redakcyjno-legislacyjny, doprecyzowujący treść nowych przepisów.

Ustawa o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi wdraża do polskiego porządku prawnego dyrektywy m.in. Parlamentu Europejskiego w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi. Przedmiotem dyrektywy jest m.in. harmonizacja zasad działalności organizacji zbiorowego zarządzania (OZZ) w UE, głównie prawami do utworów, artystycznych wykonań, fonogramów i wideogramów, w pewnym zakresie także prawami do wydań książek i prasy.

Ustawa określa zasady działania OZZ i nadzoru nad nimi, udzielania zezwoleń na zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, działania Komisji Prawa Autorskiego. W związku z dyrektywą w ustawie zapisano także zasady udzielania licencji wieloterytorialnych, czyli obejmujących terytorium więcej niż jednego państwa UE, na korzystanie z utworów muzycznych w internecie, a także zasady rozpatrywania skarg przez organizacje zbiorowego zarządzania.

Wśród poprawek Senatu, które przyjął Sejm, była m.in. zmiana zapewniająca kompletność definicji pojęcia "zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi". Sejm zgodził się też z Senatem, że takie kwestie jak np. walne zebrania członków w organizacjach zbiorowego zarządzania należy pozostawić w gestii ich i ich statutów. Inna zaaprobowana przez Sejm poprawka reguluje kwestie dotyczące statutów i prawa wyboru delegatów. Sejm przyjął też senacką poprawkę korelującą m.in. terminologię ustawy z przepisami ustawy prawo przedsiębiorców dotyczących prowadzenia działalności regulowanej. Sejm zgodził się również na poprawkę Senatu doprecyzowującą, że ujawnienie przez OZZ danych osobowych innym organizacjom jest jednym ze sposobów przetwarzania danych.

Reklama

Sejm nie zgodził się natomiast m.in. na poprawkę Senatu dotyczącą ustawowej definicji użytkownika i zachował w niej pojęcie "eksploatacji" utworów lub przedmiotów praw pokrewnych, zamiast - jak proponował Senat - pojęcia "korzystania".

Ustawa o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi - po implementacji unijnej dyrektywy - wprowadza m.in. instytucję organizacji reprezentatywnej, która określa zasady reprezentowania uprawnionych, czyli np. twórców, artystów, wykonawców, producentów lub wydawców, którzy nie zawarli umowy o zbiorowe zarządzanie przez organizacje zbiorowego zarządzania.

W ustawie wprowadzono również obowiązek zwoływania corocznie walnego zebrania członków oraz możliwość udziału w nim przez pełnomocnika. Organizacje zbiorowego zarządzania będą musiały prowadzić i na bieżąco aktualizować m.in. elektroniczny wykaz umów o zbiorowe zarządzanie.

Ustawa szczegółowo określa również źródła uprawnień OZZ do zarządzania prawami uprawnionych, zasady dotyczące zawierania i rozwiązywania umów o zbiorowe zarządzanie, zasady dot. członkostwa w organizacji zbiorowego zarządzania, prawa przysługujące uprawnionym reprezentowanym przez organizację zbiorowego zarządzania, ale niebędącym członkami organizacji, kompetencje oraz zasady funkcjonowania władz organizacji zbiorowego zarządzania, zasady dot. inkasowania i wypłaty przychodów z praw oraz dokonywania potrąceń z tych środków, relacje z innymi organizacjami zbiorowego zarządzania, w tym zagranicznymi.

Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta. Ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Europejski ustawodawca wyjaśniając przyczyny podjęcia legislacji w tym obszarze, wskazał na znaczące różnice w krajowych przepisach regulujących funkcjonowanie OZZ - "zwłaszcza w odniesieniu do ich przejrzystości i odpowiedzialności wobec swoich członków i podmiotów uprawnionych".

Termin implementacji dyrektywy unijnej upłynął 10 kwietnia 2016 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego tłumaczyło, że termin ten nie został dotrzymany "z uwagi na stopień rozbudowania i skomplikowania materii". "Projektowana ustawa będzie stanowić najbardziej kompleksową i szczegółową regulację zbiorowego zarządu w niemal 100-letniej historii polskiego prawa autorskiego" - podał PAP resort kultury.

W związku z opóźnieniem w implementacji dyrektywy Komisja Europejska wszczęła przeciwko Polsce postępowanie, a 25 stycznia 2018 r. podjęła decyzję o skierowaniu do Trybunału Sprawiedliwości UE wniosku o nałożenie na Polskę grzywny. MKiDN zwraca uwagę, że w grudniu analogiczna decyzja została podjęta w odniesieniu do Bułgarii, Hiszpanii, Luksemburga i Rumunii. "Zgodnie z zastosowaną przez Komisję procedurą przyjęcie ustawy przed wydaniem wyroku przez Trybunał spowoduje wycofanie wniosku o grzywnę" - dodało ministerstwo. (PAP)