Co to są Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK)?
Ich zadaniem ma być zapewnienie bezpieczeństwa przyszłym emerytom. Alternatywą dla PPK są istniejące już Pracownicze Programy Emerytalne (PPE). Czym różni się PPE od PPK? Kto i kiedy będzie musiał dołączyć do PPK, a kto może skorzystać z PPE? Które rozwiązanie jest korzystniejsze? Pomysł na Pracownicze Plany Kapitałowe powstał w 2017 roku. Celem PPK jest rozwój Polskiej Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju w ramach Programu Budowy Kapitału. System ma być obowiązkowy już w 2019 roku. Na czym on dokładnie polega? Pracownicze Plany Kapitałowe mają za zadanie gromadzić kapitał przeznaczony na przyszłą emeryturę i są związane z zakładem pracy. Od 2019 roku wszyscy pracodawcy będą zobowiązani do utworzenia PPK dla swoich pracowników, dla których odprowadzają składki ZUS. Natomiast pracownik może sam zadecydować, czy chce skorzystać z Pracowniczych Planów Kapitałowych, czy z nich zrezygnować.
Kiedy PPK staną się obowiązkowe, to stopniowo w zależności od wielkości firmy, każdy pracodawca będzie musiał do nich przystąpić, natomiast pracownicy zostaną automatycznie zapisani do systemu. Pracownik może zdecydować, czy zostaje przy PPK, czy nie. Jeżeli ta forma oszczędzania mu nie odpowiada, to może z niej zrezygnować. Osoby, które są zainteresowane przystąpieniem do PPK, powinny pamiętać, że to pracodawca wybiera fundusz, który będzie gromadził oszczędności. Pracownicy raczej nie mają w tej sprawie nic do powiedzenia. Jeżeli przystąpimy do PPK, oznacza to, że zgadzamy się na fundusz wybrany przez naszego pracodawcę.
PPK ma być częścią III filaru systemu emerytalnego. Jego zadaniem jest zasilenie naszej przyszłej emerytury. W skład pieniędzy zgromadzonych w PPK wchodzą fundusze od pracodawcy, pracownika oraz dodatek z budżetu państwa. Minimalna wysokość stawek to 2% po stronie pracownika, chyba że wynagrodzenie uczestnika PPK osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty 2 100 zł. Wówczas projekt ustawy zakłada składkę na poziomie 0,5-2% wynagrodzenia pracownika. Po stronie pracodawcy będzie finansowanie składek na poziomie 1,5% dla wszystkich pracowników. Od rządu dostaniemy 250 zł na start oraz 240 zł za każdy rok uczestnictwa w systemie.
Kto zostanie włączony do programu PPK?
Od 2019 roku wszyscy pracodawcy będą sukcesywnie włączani do Pracowniczych Planów Kapitałowych. Zgodnie z planem rządu do programu przystąpią najpierw największe firmy, potem te średniej wielkości, a na końcu najmniejsze. Niestety plany, że obowiązek przystąpienia do PPK będą miały tylko firmy zatrudniające powyżej 19 pracowników, nie są już aktualne. Nowa ustawa nie przewiduje takiego rozgraniczenia.
Jeżeli chodzi o pracowników, to do systemu zostaną automatycznie włączone wszystkie osoby od 19 do 55 roku życia. Każdy będzie mógł zrezygnować z uczestnictwa w PPK, jeżeli nie będzie zadowolony z takiego rozwiązania. Pamiętajmy jednak, że opcję „opting-out” należy cyklicznie odnawiać. Jeżeli nie będziemy regularnie podtrzymywać naszego zdania co do odejścia z PPK, to system automatycznie wciągnie nasze dane z powrotem, co 4 lata
Pracownicy w wieku pomiędzy 55 a 70 lat mogą dobrowolnie dołączyć do PPK (system nie będzie kwalifikował ich automatycznie). Za to osoby powyżej 70. roku życia nie będą miały możliwości skorzystania z PPK. Szacuje się, że aż 11 milionów Polaków będzie mogło skorzystać z PPK. Istnieje również możliwość, że do systemu zostaną zaliczone osoby na umowach cywilnoprawnych.
Co jeszcze warto wiedzieć na temat Pracowniczych Planów Kapitałowych? Bardzo możliwe, że zgromadzone pieniądze będzie można wypłacić w razie ciężkiej choroby lub śmierci kogoś z najbliższej rodziny. Zgodnie z planami rządu będzie można wtedy dysponować 25% sumy zgromadzonej przez pracownika. Możliwe, że zebrane pieniądze będzie można wykorzystać również w inny sposób np. jako wpłatę własną przy zakupie mieszkania. Pewne jest za to, że kapitał z PPK będzie traktowany jako prywatne oszczędności. Dzięki takiemu rozwiązaniu nasze pieniądze będą mogły być dziedziczone przez osobę, którą zgłosimy do PPK.
Kiedy PPK stanie się obowiązkowe dla pracodawców?
Zgodnie z planowanym harmonogramem ustawa wejdzie w życie już 1 stycznia 2019 roku. Pracodawcy zatrudniający powyżej 250 osób będą musieli przystąpić do PPK do 1 lipca 2019. Za to od 1 stycznia 2020 roku do systemu zostaną włączeni kolejni pracodawcy, zatrudniający powyżej 50 pracowników. Następnie od 1 lipca 2020 roku do Pracowniczych Planów Kapitałowych będą miały obowiązek przystąpić firmy zatrudniające powyżej 19 pracowników. Ostatni krok zaplanowany jest na 1 stycznia 2021 roku, kiedy obowiązek uczestnictwa w PPK obejmie jednostki sektora finansów publicznych oraz innych pracodawców. Programy działające na podobnych zasadach co PPK działają już w Niemczech, Kanadzie, Nowej Zelandii, Wielkiej Brytanii oraz w krajach skandynawskich.
Alternatywa dla PPK – na czym polega PPE?
Wielu pracodawców zastanawia się, czy istnieje jakaś inna opcja poza Pracowniczymi Planami Kapitałowymi? Jeżeli przed 2019 rokiem przystąpimy do Pracowniczych Programów Emerytalnych, ominie nas obowiązek zakładania PPK dla swoich pracowników. PPE istnieją w Polsce już od 1999 roku. Jest to część dobrowolnego, III filaru emerytalnego, czyli dodatkowa emerytura dla pracowników. Założenie Pracowniczych Programów Emerytalnych jest bardzo korzystną opcją dla pracodawców. Korzystając z PPE, to pracodawca ustala, jaka będzie wysokość składki na rzecz pracowników (maksymalnie 7% wynagrodzenia). Dodatkowo od przekazanych pieniędzy pracodawca nie musi płacić składek na ubezpieczenie społeczne, a nawet może je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.
Firmy, które prowadzą Pracownicze Programy Emerytalne ze składką w wysokości 3,5 proc. i partycypacją na poziomie 25% będą zwolnione z obowiązku tworzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych. Zanim reforma dotycząca PPK wejdzie w życie, mamy jeszcze czas na dobrowolne dołączenie do PPE i uniknięcie zamieszania wokół nowego prawa. Czekać naPPKczy już teraz dołączyć do PPE? Jaką podjąć decyzję? Więcej na ten temat można przeczytać na stronie Esaliens https://www.esaliens.pl/mojaemerytura/blog/ppe-czy-ppk-jak-i-gdzie-odkladac.
Nowelizacja ustawy o PPE z czerwca 2018
W dniu 7 czerwca 2018 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o pracowniczych programach emerytalnych (PPE). Nie jest ona bezpośrednio związana z planowanymi na 2019 rok PPK, ale może mieć znaczenie dla pracodawców, którzy mieli w planach założenie PPE. Zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/50/UE z dnia 16 kwietnia 2014 roku w sprawie minimalnych wymogów służących zwiększeniu mobilności pracowników między państwami członkowskimi, dzięki łatwiejszemu nabywaniu i zachowywaniu uprawnień do dodatkowych emerytur (Dz. Urz. UE L 128 z 30.04.2014, str. 1-7), ustawa o PPE musiała zostać dostosowana do aktualnych przepisów Unii Europejskiej.
Nowelizacja ustawy wprowadza dwie istotne zmiany. Po pierwsze wprowadza ograniczenie maksymalnego stażu pracy uprawniającego do przystąpienia pracownika do PPE do poziomu 3 lat. Jeżeli warunek dłuższego stażu pracy jest zapisany w umowie zakładowej regulującej PPE, to należy przygotować odpowiedni aneks do tej umowy i zgłosić to do Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) do końca 2018 roku. Po drugie zmieniły się obowiązki informacyjne nałożone na pracodawców. W stosunku do aktualnych uczestników PPE pracodawca ma obowiązek udzielać informacji na piśmie, na temat skutków prawnych ustania zatrudnienia w stosunku do środków zgromadzonych na jego rachunku w PPE. Pismo ze strony pracodawcy jest odpowiedzią na wniosek uczestnika programu. W przypadku byłego pracownika pracodawca udziela informacji na piśmie na temat wartości zgromadzonych środków na rachunku oraz warunków traktowania tych środków. W tym przypadku odpowiedź również zostaje wysłana na wniosek byłego pracownika.
Pracodawcy muszą być przygotowani do tego, by od dnia 7 czerwca 2018 roku udzielać informacji na temat środków zgromadzonych w ramach PPE. Jeżeli któryś z obecnych lub byłych pracowników będzie chciał się dowiedzieć, co dzieje się ze środkami zgromadzonymi dla niego, to pracodawca musi na to pytanie odpowiedzieć mu pisemnie. Nowelizacja ustawy dotyczącej PPE nie wpływa w żaden sposób na pracodawców, którzy nie prowadzą programu PPE. Natomiast jeżeli pracodawca bierze pod uwagę przystąpienie do Pracowniczych Programów Emerytalnych, musi liczyć się z tymi zmianami.
PPK czy PPE – co wybrać?
Zamieszanie wokół dobrowolnego, III filaru emerytalnego rodzi wiele pytań. Co jest lepsze: założyć już teraz PPE czy czekać na PPK? Pracodawcy mają twardy orzech do zgryzienia. Eksperci w tej kwestii są również podzieleni . Nadal wiemy bardzo mało na temat tego, które rozwiązanie tak naprawdę okaże się lepsze. Jeżeli chodzi o PPK, to szczegóły funkcjonowania nowego systemu czekają na ostateczne sformułowanie ustawowe. W przypadku PPE, które istnieją już od wielu lat, rząd może wprowadzać kolejne zmiany w funkcjonowaniu tych funduszy (np. wspomniana wyżej nowelizacja ustawy o PPE z dnia 6 czerwca 2018 roku). Rządzący są zwolennikami własnego projektu (czyli PPK), więc zwiększone zainteresowanie zakładaniem PPE wśród pracodawców nie jest dla nich istotne. Zmiany były również podyktowane Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/50/UE z dnia 16 kwietnia 2014.
