Spadła ocena polskiego systemu podatkowego, jest na najniższym poziomie od ośmiu lat – wynika z badania uczestników X Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG, które opublikowano w poniedziałek. Firmom najbardziej dokucza niestabilność prawa.

„Raport odzwierciedla dobrze nastroje kadry zarządzającej, w szczególności osób zajmujących się podatkami” – zaznaczył. „Wydaje mi się, że to jest +żółta kartka+ dla osób odpowiedzialnych za tworzenie systemu podatkowego” – powiedział podczas spotkania z dziennikarzami partner w KPMG Rafał Ciołek.

Według niego w latach 2013-2014 ocena polskiego systemu podatkowego nie wypadała tak źle, wówczas średnia wyniosła 2,5 pkt, podczas gdy obecnie wynosi 2,06 pkt (w pięciostopniowej skali) i jest o 0,2 pkt niższa w porównaniu z wynikiem ubiegłorocznym. Zdaniem Ciołka nominalnie zmiana nie jest duża, jednak podtrzymuje trwający od wielu lat negatywny trend. Obecnie ocena jest najniższa w historii przeprowadzania ankiety, czyli od 2013 r.

„Jak zwykle najbardziej doskwiera podatnikom niestabilność przepisów podatkowych. W tym roku bardzo pogorszyła się też ocena, jeśli chodzi o wcześniejsze informowanie o zmianach” – wyjaśnił. Do największych bolączek należą też kwestie związane z cenami transferowymi.

Większość ocen poszczególnych elementów polskiego systemu podatkowego było gorsze niż rok wcześniej. Wyjątkiem było "nastawienie urzędników administracji podatkowej", które uczestnicy kongresu ocenili tak samo jak w ubiegłym roku na 2,5 pkt. (45 proc. oceniła średnio, 11 proc. dobrze, 26 proc. słabo, a 18 proc. bardzo słabo).

Reklama

Zgodnie z raportem, 59 proc. pytanych bardzo słabo ocenia stabilność przepisów podatkowych (średnia 1,5 pkt), 34 proc. słabo, a tylko jeden procent dobrze. W odniesieniu do "wcześniejszego informowania o planowanych zmianach w prawie podatkowym" 41 proc. ma bardzo słabą ocenę, a 40 proc. słabą (średnia 1,8 pkt).

23 proc. pytanych bardzo słabo oceniło "możliwość konstruktywnej wymiany argumentów podczas kontroli podatkowej", 37 proc. - słabo, 33 proc. - dobrze, a 7 proc. - dobrze (średnia 2,2 pkt). W przypadku "częstotliwości publikowania przez ministra finansów interpretacji ogólnych" dobrą ocenę wyraziło 3 proc. badanych, 41 proc. - średnią, 39 proc. - słabą, a 17 proc. - bardzo słabą (2,3 pkt - PAP).

Zgodnie z raportem, podobnie jak w poprzednich latach respondenci zadeklarowali, że najbardziej uciążliwą kwestią podatkową z punktu widzenia prowadzenia przedsiębiorstwa są ceny transferowe. W opinii 80 proc. ankietowanych są one problematyczne lub bardzo problematyczne w prowadzeniu działalności.

Dużym utrudnieniem, wskazano, jest także wymóg przygotowania dużej liczby deklaracji i informacji w ramach rozliczeń podatkowych. Ponad 70 proc. uczestników kongresu wskazało na istotne trudności, jakie sprawia pobór podatku u źródła od płatności za granicę. Zwrócono też uwagę na zbyt późne udostępnianie nowych deklaracji i informacji podatkowych, zmiany podatków związane z wprowadzaniem nowych technologii (np. JPK) oraz koszty z tym związane.

"Z kolei za najmniej problematyczne firmy uznają kwestie związane z funkcjami płatnika z tytułu PIT i ZUS, które nie sprawiają problemów lub są umiarkowanie problematyczne dla 3/4 respondentów" - napisano.

Według raportu, wątpliwości w prawidłowym rozumieniu polskich przepisów podatkowych nie ułatwiają dodatkowo publikowane przez Ministerstwo Finansów objaśnienia podatkowe. Uważa tak 7 na 10 firm.

Zdaniem połowy pytanych największy wpływ na uszczelnienie systemu podatkowego będzie miało wprowadzenie białej listy podatników VAT, a obowiązkowy split payment oraz zmiany dot. cen transferowych w 2019 r. znalazły się odpowiednio na drugim i trzecim miejscu.

Zwrócono uwagę na przepisy dotyczące bieżącej współpracy pomiędzy podatnikami a KAS, tzw. monitoring horyzontalny. Jak podano, tylko 4 proc. pytanych zadeklarowało, że ich firma ma zamiar skorzystać z tego programu, a 8 proc. respondentów wskazało, że ich firma nie spełnia kryteriów. Wśród pozostałych organizacji blisko połowa nie wie czym jest monitoring horyzontalny, a co czwarta firma nie wyklucza możliwości skorzystania z takiej opcji w przypadku dalszego rozwoju tego programu.

Uczestnicy kongresu pytani byli o ulgi podatkowe. Oceniono, że największe oszczędności co piątej firmie przyniesie jednorazowe rozliczenie straty podatkowej do 5 mln złotych. 19 proc. organizacji skorzysta z ulgi na złe długi w CIT, a 16 proc. firm korzysta lub planuje skorzystać z oszczędności w ramach dostępnej ulgi B+R.

"Zdecydowanie mniejszą popularnością cieszy się stawka 9 proc. CIT oraz IP Box – odpowiednio 5 proc. i 3 proc. wskazań. Warto mieć jednak na uwadze, że aż 36 proc. respondentów nie stosuje lub nie zamierza stosować wymienionych regulacji pozwalających osiągać oszczędności podatkowe" - napisano.

W opinii Ciołka ustawodawca powinien uwzględnić uwagi zawarte w raporcie przez ankietowane osoby. Wskazane problemy nie sprzyjają klimatowi do prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. „Później to się odbija na ocenach Polski w różnych rankingach i może decydować o tak ważnych sprawach jak lokowanie inwestycji gdzie indziej” – ostrzegł partner w KPMG.

Ankietę wśród uczestników X Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG przeprowadzono 16 stycznia 2020 r. wśród przedstawicieli kadry zarządzającej, dyrektorów finansowych, głównych księgowych oraz szefów sprawozdawczości finansowej i controllingu. Jak wyjaśniono, że badanie miało na celu poznanie oceny polskiego systemu podatkowego z punktu widzenia kadry najwyższego szczebla przedsiębiorstw z różnych branż z całej Polski. Na pytania odpowiedziały 153 osoby.

>>> Czytaj też: Po tygodniowej rzezi na Wall Street nikt nie jest bezpieczny