23 lipca Rada Ministrów wydłużyła okres funkcjonowania SSE o sześć lat.
Wydłużenie czasu działania stref, o którym mówiło się od ponad dwóch lat, pozwala mieć nadzieję, że ponownie przyciągną one duże, często kapitałochłonne inwestycje, w których powstaną nowe miejsca pracy. Konieczne są jednak kolejne kroki.
SSE stały się bardzo ważną zachętą inwestycyjną na przestrzeni ostatnich prawie 20 lat. Na koniec 2012 r. przedsiębiorcy mieli 1545 ważnych zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie stref. Skumulowana wartość inwestycji osiągnęła 85,8 mld zł, przekładając się jednocześnie na utworzenie blisko 247,5 tys. nowych miejsc pracy. Możliwość uzyskania zwolnienia od podatku dochodowego skłoniła rodzimych inwestorów do rozszerzenia prowadzonej działalności, zaś zagranicznych – do ulokowania części biznesu właśnie w Polsce.
Zachęta dostępna w SSE jest długofalowa, uzyskiwana w pewnej perspektywie czasu. W tym przypadku faktycznie uzyskana pomoc publiczna jest proporcjonalna do osiąganej rok do roku rentowności. Im wyższa rentowność, tym wyższa wartość podatku, z którego inwestor jest zwolniony. Dlatego też czynnik okresu funkcjonowania w SSE jest obok rentowności podstawowym kryterium branym pod uwagę na etapie przygotowywania biznesplanów dla nowych projektów.
Reklama
Odnośnie do okresu funkcjonowania SSE najprawdopodobniej zezwolenia strefowe, które zostaną wydane po dniu wejścia w życie znowelizowanych rozporządzeń Rady Ministrów, będą obowiązywać co najmniej do końca 2026 r. Głosy, że nowelizacja odniesie skutek względem zezwoleń wydanych po 1 stycznia 2014 r., wydają się nie mieć uzasadnienia. Wydaje się również, że wydłużenie działalności SSE będzie miało pozytywne konsekwencje dla wydanych do tej pory zezwoleń, w których nie zdefiniowano terminu ich obowiązywania. Powinny one, jako obowiązujące do końca funkcjonowania stref, utracić ważność najwcześniej po 2026 r.
>>> Czytaj też: Specjalne strefy ekonomiczne otwierają się na małe firmy
W zakresie praktyki biznesowej postulowane są z kolei zmiany idące w kierunku uelastycznienia obowiązków nakładanych na strefowiczów. Zwłaszcza warunek zatrudnienia, tj. obowiązek utworzenia i utrzymania określonego poziomu zatrudnienia nierzadko przez 5 lat, jest obecnie trudny do spełnienia. Każdorazowa konieczność wykazywania wzrostu zatrudnienia i obowiązek utrzymania dotychczasowego jego poziomu w przypadku reinwestycji stanowią w praktyce kryterium decydujące o nieefektywności projektu. Nie bez znaczenia pozostaje także szybkość działania właściwych organów. Kwestia ta ma kolosalne znaczenie w przypadku rozszerzeń stref na tereny prywatne. Tego rodzaju procesy nierzadko trwają ponad rok, co, mając na uwadze zakaz rozpoczęcia inwestycji przed rozszerzeniem i uzyskaniem zezwolenia, często skutkuje rezygnacją z nich. Konieczne jest zatem przyspieszenie procesów rozszerzeń przy jednoczesnym określeniu kryteriów obejmowania terenów prywatnych strefą na poziomie możliwym do realizacji.
Bez wątpienia efektywność zachęty w postaci zwolnienia podatkowego zależy także w bardzo dużej mierze od stabilnej praktyki organów podatkowych. Ta nie dość, że nie jest stabilna, to zmierza w restrykcyjnym kierunku. Prawidłowe zdefiniowane działalności zwolnionej, opodatkowanej i pomocniczej, zagadnienie wspólnych kosztów i przychodów podatkowych, kalkulacja wyniku podatkowego w przypadku prowadzenia działalności na terenie SSE i poza jej obszarem w ramach jednego podmiotu prawnego, rozliczanie różnic kursowych to tylko przykładowe problemy, z którymi strefowicze muszą się mierzyć, a które mają bezpośredni wpływ na rentowność. Wydaje się, że zmiany konieczne są zarówno w przepisach strefowych, jak i podatkowych.
Na zasadność lokowania biznesu właśnie w SSE wpływa także intensywność pomocy regionalnej, a ta się istotnie zmieni od połowy przyszłego roku. W przypadku Polski redukcje pułapu maksymalnej dozwolonej pomocy publicznej na mapie pomocy regionalnej na lata 2014–2020 są bardzo znaczące. O ile wiadomo już, że redukcje obowiązywać będą od 1 lipca 2014 r., o tyle nadal bez odpowiedzi pozostaje pytanie, jakie poziomy pomocy będą obowiązywać w okresie przejściowym, tj. w pierwszej połowie 2014 r.
Samo wydłużenie czasu działalności stref należy ocenić pozytywnie. W najbliższym czasie konieczne są jednak zmiany w przepisach strefowych i podatkowych. Niezbędne są przede wszystkim uelastycznienie wybranych regulacji oraz stabilna praktyka organów podatkowych. Potrzeba także czytelnych rozwiązań dla obecnych strefowiczów, w szczególności w zakresie możliwości dłuższego korzystania z ulgi, tym bardziej że większość projektów realizowana jest w okresie spowolnienia. Mając na uwadze przyszłoroczną redukcję maksymalnego poziomu pomocy regionalnej, okres najbliższych 12 miesięcy będzie najlepszy do rozpoczęcia inwestycji w SSE.
