W Polsce marnuje się prawie 9 mln ton żywności rocznie. W największym stopniu odpowiadają za to producenci, od których pochodzi prawie 6,6 mln ton odpadów żywnościowych. Gospodarstwa domowe wytwarzają ich 2 mln ton, a sklepy 0,35 mln ton. Tym samym wyrzucamy 25 tys. ton produktów spożywczych dziennie, czyli ponad 1 tys. ton na godzinę – wynika z informacji Federacji Polskich Banków Żywności. To jednak może się zmienić. Od 1 października, w związku ze zmianą ustawy o VAT, nie tylko producenci, ale również sklepy mogą przekazywać organizacjom pożytku publicznego nieodpłatnie żywność. Jak wyjaśnia Wojciech Śliż, ekspert od prawa podatkowego w kancelarii PwC, to oznacza, że nie muszą naliczać od tych towarów podatku od towarów i usług, a cenę ich nabycia lub koszt wytworzenia mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.
Nowelizacja umożliwia producentom także wolne od podatku przekazywanie nadwyżek żywności pochodzących z importu. To zdaniem ekspertów może ograniczyć marnotrawstwo żywności.
Przedsiębiorcy muszą jednak pamiętać, że jej przekazanie musi nastąpić po pierwsze na rzecz organizacji pożytku publicznego, a po drugie z przeznaczeniem na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez tę organizację. Tylko wówczas będą zwolnieni z konieczności zapłacenia podatku VAT od darowizny. Obecnie w kraju działa ponad 8 tys. organizacji pożytku publicznego. Ich wykaz znaleźć można na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Dlatego tam najlepiej szukać organizacji, z którymi przedsiębiorca zamierza rozpocząć współpracę. Chyba, że chce przekazać darowiznę na rzecz jednego z banków żywności. Informacji o tych najlepiej jest szukać w Federacji Polskich Banków Żywności. Tam przedsiębiorca dowie się, które z banków są organizacjami pożytku publicznego. – Z 32 działających banków trzy nie mają takiego statusu. Oczywiście podpowiemy, które są to dokładnie podmioty – tłumaczy Maria Gosiewska z Federacji Polskich Banków Żywności.

>>> Polecamy: Co roku Polacy wyrzucają na śmieci 7 mln ton żywności

Reklama
Eksperci podpowiadają, że takiej weryfikacji można dokonać w KRS. Na stronie podmiotu powinna też znajdować się informacja o tym, że jest on organizacją pożytku publicznego. Można też poprosić przedstawiciela o dokument, z którego jasno będzie wynikało, że przekazana w darowiźnie żywność na pewno zostanie przekazana na cele charytatywne.
Zanim przedsiębiorca zdecyduje się darować żywność, powinien zinwentaryzować, które produkty chce przekazać organizacji, w jakiej ilości oraz jak zapakowane. Powinien też dokładnie oszacować ich wagę i wartość oraz sprawdzić, w jakich warunkach powinny być transportowane i przechowywane. Kolejnym krokiem jest kontakt z organizacją i ustalenie warunków: czy zostanie podpisana długoterminowa umowa z organizacją na odbiór żywności, kto i w jaki sposób będzie dostarczał towar. Zwykle przedsiębiorca musi wziąć transport na siebie, szczególnie jeśli chodzi o produkty wymagające przewozu w chłodni lub mroźni. Rzadko która z organizacji dysponuje tak specjalistycznymi środkami transportu.
– Nasz tabor jest ograniczony. Dlatego z reguły prosimy przedsiębiorców, by przywieźli osobiście produkty do naszego magazynu – słyszymy w Fundacji Świętego Jana Jerozolimskiego w Warszawie.
W sytuacji gdy to organizacja zobowiązuje się odebrać żywność, trzeba dokładnie określić czas załadunku, sprawdzić, czy przygotowana żywność jest zgodna z deklaracją oraz czy spełnia wszystkie wymagania dotyczące bezpieczeństwa. Trzeba też pamiętać o tym, że musi mieć ważny termin przydatności do spożycia. Nie musi być długi. Wystarczą 2–3 dni robocze. Kolejnym krokiem jest przygotowanie dokumentów przekazania darowizny. Ważne, by były wystawione z datą jej przekazania.
Ostatnim krokiem jest przygotowanie dokumentów do odliczenia darowizny od podatku VAT. By to zrobić, trzeba prowadzić szczegółowa dokumentację w zakresie współpracy z organizacjami pożytku publicznego. W celu zachowania bezpieczeństwa podatkowego warto rozważyć uwzględnienie w swojej ewidencji darowizn żywności KRS organizacji, na rzecz której przekazywane są produkty, oraz oświadczenia złożonego przez przedstawicieli organizacji co do celu ich rozdysponowania.
Zwykle przedsiębiorca musi wziąć transport na siebie, szczególnie jeśli chodzi o produkty wymagające przewozu w chłodni lub mroźni
Ważne dla darczyńcy

Konsekwencje stosowania zwolnienia z VAT:

● mimo korzystania ze zwolnienia od VAT przy darowiźnie żywności podatnik dokonujący takiej dostawy nie traci prawa do odliczenia VAT;
● dokonanie darowizny nie prowadzi do konieczności korekty uprzednio odliczonego podatku;
● dokonując darowizny podatnik może rozpoznać jako koszt podatkowy całkowity koszt wytworzenia lub zakupu darowanych towarów.

Jak przekazać żywność krok po kroku:

● sprawdź, jakie produkty i w jakiej ilości możesz przekazać;
● skontaktuj się z organizacją pożytku publicznego;
● ustal z organizacją zasady odbioru darowanej żywności;
● przygotuj dokumenty przekazania darowizny;
● przygotuj dokumenty do odliczenia darowizny od podatku VAT.

Jaką formę mogą mieć dokumenty przekazania darowizny:

● dokumentu WZ, czyli wydania z magazynu;
● faktury wewnętrznej;
● umowy darowizny.

Co powinien zawierać dokument:

● ilość i wartość przekazywanych produktów;
● pełne dane organizacji pożytku publicznego, takie jak jej nazwa, adres, KRS oraz NIP;
● potwierdzenie zapisu o posiadaniu statusu organizacji pożytku publicznego.
ikona lupy />
Darowana żywność musi być przydatna do spożycia / Dziennik Gazeta Prawna