Ponowne przeliczenie emerytury i renty 2025. Kto może się starać o ponowne przeliczenie emerytury i renty? Kiedy warto złożyć wniosek ERPO? Jak wygląda proces?

Ponowne przeliczenie emerytury i renty 2025. Kto może się starać o ponowne przeliczenie emerytury i renty? Kiedy warto złożyć wniosek ERPO? Jak wygląda proces?

Ponowne przeliczenie emerytury lub renty pozwala na podwyższenie świadczenia, jeśli pojawiły się nowe okoliczności mające wpływ na jego wysokość. ZUS umożliwia takie przeliczenie m.in. osobom:

• Które chcą skorzystać z korzystniejszych tablic dalszego trwania życia (np. gdy nowe tablice GUS wskazują krótszy czas życia, co podnosi świadczenie).
• Emerytom, którzy kontynuowali pracę i odprowadzali składki po przejściu na emeryturę.
• Emerytom, którzy przedłożyli nowe dokumenty potwierdzające okresy składkowe lub nieskładkowe, np. odnaleźli brakujące świadectwa pracy.
• Kobietom, które przed 1999 rokiem przebywały na urlopie wychowawczym, jeśli te okresy mogą zostać uwzględnione przy wyliczeniu świadczenia.
• Osobom, które przeszły na emeryturę przed ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego i ten wiek obecnie osiągnęły (kobiety 60 lat i mężczyźni 65 lat).
• Emerytom, którzy zdobyli prawo do emerytury w latach 2009–2019, mogą ubiegać się o ponowne przeliczenie w związku z nowymi przepisami od 1 czerwca 2025 roku.

Czym jest wniosek ERPO? Kiedy warto go złożyć?

Wniosek ERPO to formalny dokument składany w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) w celu ponownego obliczenia świadczenia emerytalno-rentowego. Można go użyć, jeśli chcemy, aby ZUS przeliczył naszą emeryturę lub rentę. Wniosek można składać także w przypadku świadczeń zagranicznych z państw UE, EFTA, Wielkiej Brytanii lub innych państw z umowami bilateralnymi z Polską o zabezpieczeniu społecznym. Celem jest potencjalne zwiększenie kwoty otrzymywanego świadczenia.

Formularz ERPO dostępny jest w wersji papierowej i elektronicznej. Wypełnia się go drukowanymi literami, czytelnie, czarnym lub niebieskim długopisem, bez użycia ołówka. Składa się z kilku sekcji obejmujących dane wnioskodawcy (PESEL, imię, nazwisko, adres), dane dotyczące przyznanego świadczenia (numer i rodzaj dokumentu świadczenia, jednostka ZUS lub instytucja zagraniczna), wybór podstawy przeliczenia oraz informacje o załącznikach i sposobie doręczenia decyzji.Podstawowe informacje, które musisz podać we wniosku ERPO, to m.in.:

• Twoje dane osobowe: PESEL lub dokument tożsamości, imię, nazwisko, adres zamieszkania,
• Dane o świadczeniu: rodzaj, numer sprawy, jednostka ZUS (lub instytucja zagraniczna i państwo, jeśli dotyczy świadczenia spoza Polski),
• Wskazanie podstaw prawnych lub podstaw przeliczenia, na jakie chcesz się powołać,
• Informacje o załącznikach i preferencjach odbioru decyzji.
• Formularz można pobrać i wypełnić elektronicznie z oficjalnej strony ZUS, a następnie wydrukować i złożyć osobiście lub wysłać pocztą.

Wniosek ERPO warto złożyć:

• Gdy po przyznaniu świadczenia pracowałeś i odprowadzałeś składki na ubezpieczenie społeczne.
• Gdy uzyskałeś nowe dokumenty potwierdzające okresy ubezpieczenia lub zarobki, które nie były wcześniej uwzględnione.
• Gdy zmieniły się tablice średniego dalszego trwania życia, co może wpłynąć na wysokość świadczenia.

Aby uzyskać ponowne przeliczenie emerytury lub renty, należy złożyć wniosek ERPOosobiście w oddziale ZUS, przez pełnomocnika, pocztą lub elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS). Do wniosku trzeba dołączyć dokumenty potwierdzające okresy składkowe, nauki, działalności, urlopu wychowawczego czy inne, które mogą wpłynąć na wysokość świadczenia. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma 60 dni na rozpatrzenie kompletnego wniosku i wypłatę ewentualnego wyrównania. Przy ponownym przeliczeniu emerytury nie może dojść do obniżenia świadczenia. Wniosek ERPO można złożyć w dowolnym momencie po przyznaniu prawa do emerytury lub renty. Przeliczenie świadczenia następuje od miesiąca, w którym złożono wniosek.

Gdzie znaleźć formularz ERPO?

Formularz ERPO można znaleźć na stronie internetowej ZUS lub w placówkach ZUS.

Kiedy można przeliczyć emeryturę lub rentę?

Emeryturę lub rentę można przeliczyć w następujących sytuacjach:

• Brak dokumentów przy składaniu wniosku: Jeśli w momencie ubiegania się o świadczenie nie miałeś wszystkich dokumentów potwierdzających okresy ubezpieczenia, które mogłyby wpłynąć na jego wysokość.
• Nowe dokumenty o zarobkach: Możesz udokumentować swoje zarobki z okresu przed przejściem na emeryturę lub rentę, lub te uzyskane już po przyznaniu świadczenia.
• Praca po przyznaniu świadczenia: Po otrzymaniu emerytury lub renty podjąłeś pracę, lub opłacałeś składki na ubezpieczenie społeczne.

Przeliczenie świadczenia odbywa się na wniosek osoby uprawnionej. Wysokość świadczenia może ulec zmianie po przeliczeniu, zarówno na korzyść, jak i niekorzyść świadczeniobiorcy. W niektórych przypadkach, zmiany w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, mogą również wpłynąć na możliwość korzystniejszego przeliczenia świadczenia. W przypadku tak zwanych emerytur czerwcowych z lat 2009-2019, będzie możliwość ponownego przeliczenia emerytur i rent rodzinnych, po 1 lipca 2025 roku.

Warto dodać, że w przypadku, gdy przeliczenie wykazałoby niższą kwotę świadczenia, osoba uprawniona nadal będzie otrzymywać świadczenie w dotychczasowej wysokości.

Praca po przyznaniu świadczenia a ponowne przeliczenie emerytury lub renty

Możesz także ubiegać się o ponowne przeliczenie emerytury lub renty, jeśli po jej przyznaniu nie pracowałeś, w następujących sytuacjach:

1. Uzupełnienie okresów składkowych sprzed przyznania świadczenia: Jeśli posiadasz dokumenty potwierdzające okresy składkowe, których wcześniej nie przedstawiłeś, możesz je dołączyć do wniosku o przeliczenie. Za każdy miesiąc udokumentowanego okresu składkowego otrzymasz 1,3 proc. podstawy wymiaru świadczenia. Wniosek możesz złożyć w dowolnym momencie, np. po odnalezieniu dokumentów. Ważne, jeśli dołączone dokumenty będą potwierdzać tylko okres zatrudnienia na umowę o pracę, ZUS może przyjąć tylko wynagrodzenie minimalne.
2. Udokumentowanie zarobków sprzed 2009 roku: Jeśli Twoja emerytura lub renta została przyznana przed 2009 rokiem i nie mogłeś wcześniej udokumentować zarobków, możesz złożyć wniosek o przeliczenie. W tym przypadku nie musisz dołączać żadnych dokumentów, a ZUS uwzględni wynagrodzenie minimalne za te okresy.
3. Świadczenia przyznane po 2008 roku: Jeśli Twoje świadczenie zostało przyznane po 31 grudnia 2008 roku, ZUS automatycznie uwzględnił minimalne wynagrodzenie, jeśli udokumentowałeś zatrudnienie, ale nie dostarczyłeś dokumentów o zarobkach. W takim przypadku nie musisz składać wniosku o przeliczenie.
4. Zmiany w przepisach od 1 stycznia 2022 roku: Od 1 stycznia 2022 roku zmieniono przepisy dotyczące przeliczania emerytur i rent. Obecnie dolicza się tylko okresy składkowe, wcześniej nieuwzględnione w świadczeniu. Okresy nieskładkowe nie są brane pod uwagę, niezależnie od tego, kiedy je nabyto.
5. Jeśli odnajdziesz dokumenty potwierdzające Twoje rzeczywiste zarobki z okresu przed przyznaniem emerytury lub renty, możesz złożyć wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia. W takim przypadku ZUS ponownie obliczy Twoją emeryturę lub rentę, uwzględniając udokumentowane zarobki.

Jeśli po przyznaniu emerytury lub renty kontynuujesz pracę zarobkową i jesteś objęty ubezpieczeniem emerytalno-rentowym, również masz możliwość ponownego przeliczenia swojego świadczenia. Istnieją dwie główne sytuacje, w których możesz to zrobić:

1. Doliczenie okresów składkowych: Możesz złożyć wniosek o doliczenie okresów składkowych, które nabyłeś po przyznaniu świadczenia. Wniosek ten można składać raz w roku, po zakończeniu każdego kwartału kalendarzowego.
2. Przeliczenie podstawy wymiaru: Jeśli Twoje wynagrodzenie po przyznaniu świadczenia wpływa na wysokość podstawy wymiaru emerytury lub renty, możesz złożyć wniosek o jej przeliczenie. Przy przeliczaniu podstawy wymiaru możesz uwzględnić zarobki: z dowolnie wybranych 20 lat kalendarzowych ubezpieczenia, z 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z ostatnich 20 lat poprzedzających rok złożenia wniosku. Możesz wskazać zarobki z okresu po przyznaniu emerytury lub renty, co może podwyższyć Twoje świadczenie, jeśli wskaźnik wysokości podstawy wymiaru będzie wyższy. Podstawę wymiaru oraz wysokość świadczenia obliczymy przy zastosowaniu kwoty bazowej ostatnio przyjętej do obliczenia świadczenia.

Ważne: Do wniosku o przeliczenie należy dołączyć dokumenty, których wcześniej nie dostarczyłeś, a które są niezbędne do ponownego obliczenia wysokości świadczenia (np. zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach - druk ERP-7, legitymację ubezpieczeniową, świadectwo pracy).

Kiedy można przeliczyć emeryturę?

Przeliczyć emeryturę możesz, jeśli po przejściu na emeryturę kontynuowałeś pracę lub odprowadzałeś składki emerytalne i rentowe z innego tytułu, a także jeśli pojawiły się nowe dokumenty, które mogą zmienić wysokość Twojego kapitału początkowego, dotyczące okresów składkowych, nieskładkowych lub wynagrodzenia sprzed emerytury.

Jak przeliczana jest emerytura po kontynuacji pracy?

Składki zgromadzone po przyznaniu emerytury są dzielone przez średnie dalsze trwanie życia, ustalone w dniu złożenia wniosku o przeliczenie. Uwzględniane są tylko składki zgromadzone od miesiąca, w którym zacząłeś pobierać emeryturę, do miesiąca złożenia wniosku. Składki te są waloryzowane. Zasady te dotyczą emerytur obliczonych na nowych zasadach lub w sposób mieszany.

Kiedy złożyć wniosek o ponowne przeliczenie emerytury lub renty?

Jeśli nadal pracujesz, wniosek możesz złożyć po upływie roku kalendarzowego. Jeśli zakończyłeś pracę, wniosek możesz złożyć od razu po jej zakończeniu. Emerytura zostanie przeliczona od miesiąca, w którym złożysz wniosek. Wniosek o przeliczenie emerytury składasz w ZUS, a ZUS nie może odrzucić wniosku o ponowne przeliczenie emerytury. Jeśli po przeliczeniu okaże się, że Twoja emerytura byłaby niższa, nadal będziesz otrzymywać dotychczasową kwotę.

Wniosek o ponowne obliczenie kapitału początkowego

Jeśli posiadasz dokumenty potwierdzające Twoją pracę przed 1999 rokiem, możemy dokonać ponownego obliczenia Twojego kapitału początkowego. Kapitał ten jest istotną częścią Twojej przyszłej emerytury. Wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego (EKP) możesz złożyć w dowolnym momencie.