Ceny paneli fotowoltaicznych wzrosły o 18 proc. od początku roku po spadku o 90 proc. w ciągu poprzedniej dekady – podaje Bloomberg. Ta odwrotna tendencja, napędzana przez czterokrotny wzrost kosztów kluczowego surowca, jakim jest polikrzem (krzem polikrystaliczny), grozi opóźnieniem projektów i spowolnieniem rozwoju energetyki słonecznej w momencie, gdy kilka najpotężniejszych rządów w końcu zaczyna wspierać ją w wysiłkach na rzecz spowolnienia zmian klimatycznych.
Fotowoltaika w opałach
„Problemy energii słonecznej nie były tak poważne od ponad dekady” – komentuje Jenny Chase, główny analityk ds. energii słonecznej w grupie badawczej zajmującej się czystą energią BloombergNEF. „Deweloperzy i rządy będą musieli przestać oczekiwać, że energia słoneczna szybko stanie się znacznie tańsza”. BNEF nieznacznie obniżył swoją prognozę dotyczącą budowy elektrowni słonecznych w tym roku. Jednym z przywołanych powodów są rosnące ceny materiałów, w tym polikrzemu.
Wyższe ceny wpływają na popyt i mogą opóźnić niektóre projekty na dużą skalę – twierdzi producent paneli Canadian Solar Inc. Rosnące ceny mogą zmusić państwowych gigantów energetycznych w Chinach do przesunięcia projektów na przyszły rok – oceniają analitycy portalu branżowego Solarzoom. Opóźnienia mogą być na tyle duże, że rok 2021 będzie pierwszym od 17 lat rokiem ujemnego wzrostu globalnych instalacji słonecznych.
Polikrzem coraz droższy
To zły czas dla przemysłu solarnego, mimo że energia odnawialna ma wreszcie swojego orędownika w Białym Domu, a w Europie i Azji ogłoszono ambitne cele klimatyczne.
W centrum kryzysu jest polikrzem – rafinowana forma krzemu, powszechnie spotykany w piasku na plaży. Gdy branża solarna przygotowywała się do zaspokojenia gwałtownego wzrostu popytu na panele, producenci polikrzemu nie byli w stanie dotrzymać jej kroku. Ceny oczyszczonego metaloidu osiągnęły 25,88 dolarów za kilogram – z 6,19 dolarów mniej niż rok temu. Według analityków Roth Capital Partners, w tym Philipa Shen, ceny polikrzemu mają pozostać wysokie do końca 2022 roku.
Problem nie ogranicza się do polikrzemu. Przemysł solarny stoi w obliczu „wszechobecnych wyzwań związanych z kosztami łańcucha dostaw” – powiedział producent paneli Maxeon Solar Technologies Ltd. Ceny potrzebnych do produkcji paneli surowców (stali, aluminium i miedzi) również wzrosły, podobnie jak opłaty przewozowe.
Nowe fabryki, wydajne panele
Przerwa w długoterminowym trendzie spadkowym kosztów jest częściowo kompensowana przez ciągłą poprawę wydajności paneli słonecznych – powiedział Nitin Apte, dyrektor generalny Vena Energy Pte, wiodącego niezależnego operatora energii odnawialnej w regionie Azji i Pacyfiku. Firma nie planuje w tym roku żadnych opóźnień w swoich projektach solarnych w Japonii, na Tajwanie, w Australii i Indiach. W dłuższej perspektywie niedobory pobudzają budowę nowych fabryk krzemu polikrystalicznego.
