Tegoroczne zbiory zbóż podstawowych z mieszankami ukształtowały się w Polsce na poziomie 27,1 mln ton i były o 0,4 proc. większe niż w ubiegłym roku. Zbiory pszenicy GUS oszacował na rekordowym poziomie blisko 13,5 mln ton, o 11 proc. wyższym niż w poprzednim roku, a pszenżyta – 5,6 mln ton, o 2 proc. wyższym.

Szacuje się, że mniejsze od ubiegłorocznych będą natomiast zbiory pozostałych zbóż. Żyta może być zebrane blisko 2,4 mln ton (o 5 proc. mniej niż przed rokiem), a jęczmienia 2,8 mln ton (o 6 proc. mniej). Zbiory owsa mogą obniżyć się o 7 proc., do 1,5 mln ton, a mieszanek zbożowych – o około 43 proc., do 1,3 mln ton.

Polska trzecia w Europie

Tak wysokie zbiory pozwalają Polsce utrzymać pozycję trzeciego producenta zbóż w Unii Europejskiej - zaznaczył Wroński i wyjaśnił, że do wzrostu tegorocznych zbiorów zbóż pomimo mniejszej powierzchni ich uprawy przyczyniło się wysokie plonowanie, które było możliwe z uwagi na dobrą kondycję roślin po zimie oraz opady deszczu w trzeciej dekadzie maja 2022 r.

Zdaniem wiceszefa KOWR, dobre zbiory zbóż w ostatnich latach - to nie tylko zasługa sprzyjających warunków agrometeorologicznych, ale także innych pozytywnych zmian zachodzących w polskim rolnictwie m.in. w wielkości i strukturze gospodarstw rolnych. Na wielkość zbiorów ponadto ma wpływ postęp w hodowli i agrotechnice czy też tendencja do coraz powszechniejszego stosowania wysokiej jakości kwalifikowanego materiału siewnego oraz wprowadzania do uprawy bardziej plennych i odpornych odmian - tłumaczył Wroński.

W tym roku należy się także spodziewać wysokich zbiorów kukurydzy. Ze względu na wzrost powierzchni zasiewów tej uprawy (o 18 proc.), do 1,2 mln hektarów ocenia się, że w 2022 r. może zostać zebrane 8,7 mln ton kukurydzy, o 16 proc. więcej niż rok wcześniej.

"Imponujący rozwój uprawy kukurydzy w naszym kraju szczególnie cieszy ponieważ jest to zboże, które może być użytkowane na wiele sposobów. Przede wszystkim jako pasza dla zwierząt, w przemyśle młynarskim, gorzelnianym, a także do produkcji bioetanolu" - zauważył wiceszef KOWR.

Sprzedaż za granicę

Dobre zbiory zbóż w Polsce umożliwiają zwiększenie eksportu. Polska jest eksporterem netto ziarna zbóż. W okresie lipiec–sierpień 2022 r. tj. w okresie dwóch pierwszych miesięcy bieżącego sezonu 2022/2023, wywieziono z kraju rekordową ilość ziarna zbóż – 1,8 mln ton, o 84 proc. więcej niż przed rokiem.

"Należy podkreślić, że wielkość eksportu w analogicznych okresach lat poprzednich na ogół nie przekraczała 1 mln ton. W okresie lipiec–sierpień 2022 r. eksportowano głównie pszenicę i kukurydzę, których wolumen był blisko 3-krotnie wyższy niż w tym samym okresie przed rokiem" - zaznaczył ekspert.

Polska także importuje ziarno. W pierwszych dwóch miesiącach tego sezonu zostało sprowadzone 3,5 razy więcej zbóż niż w analogicznym okresie 2021 r. tj. 603 tys. ton, była to przede wszystkim kukurydza, której import osiągnął poziom blisko 466 tys. ton, podczas gdy w latach wcześniejszych nie przekraczał 100 tys. ton.

"Ale w tym czasie eksport zbóż był trzykrotnie większy od importu" – podkreślił Wroński.

W ocenie wiceszefa KOWR, na rynku krajowym podaż zbóż do skupu w bieżącym sezonie jest mniejsza niż przed rokiem.

Jak mówił, ceny zbóż zarówno na giełdach światowych, jak i w Polsce, kształtują się na poziomie wyższym niż w latach poprzednich. Wpływ na to miał konflikt zbrojny w Ukrainie oraz zwiększenie nakładów ponoszonych na ich uprawę z uwagi na wzrost cen energii, paliw i nawozów oraz środków ochrony roślin. Po zakończeniu żniw odnotowano sezonowy wzrost cen zbóż.

Zdaniem Wrońskiego, przesłanki rynkowe wskazują, że sytuacja cenowa na rynku zbóż w perspektywie najbliższych miesięcy może być niestabilna. "Najważniejszym czynnikiem, od którego będzie uzależniony dalszy kierunek zmian cen na świecie i pośrednio w Polsce jest m.in. przedłużenie porozumienia, które wygasa z 22 listopada 2022 r. w sprawie możliwości eksportu ukraińskiego zboża poprzez porty Morza Czarnego zlokalizowane w Odessie, Czarnomorsku i Jużem" – powiedział wiceszef KOWR.

Eksport żywności może być lepszy niż w 2021 r.

Polski eksport żywności w 2022 r. może być lepszy niż w roku poprzednim - ocenił w niedzielę wicepremier, minister rolnictwa i rozwoju wsi Henryk Kowalczyk. Dodał, że to ważne, gdyż na Ukrainie będą niższe plony.

Szef resortu rolnictwa, pytany w niedzielnej w TVP1 o bezpieczeństwo żywnościowe Polski, mówił, że "jest ono szczególnie ważne, bo na Ukrainie będą niższe plony". Dodał, że wskazuje na to ukraiński minister rolnictwa. "Polscy rolnicy powinni zapełniać lukę po braku żywności z Ukrainy" - stwierdził.

Wicepremier zaznaczył, że Polska jest "bardzo znaczącym producentem i eksporterem żywności w UE" (...) "nasz kraj zajmuje 2. lub 3. miejsce w Europie w zależności od rodzaju produktu".

"Eksport żywności za 2021 r. osiągnął wartość blisko 40 mld euro" - przypomniał. Jak ocenił Kowalczyk, tegoroczny eksport może być "jeszcze lepszy".

Jak mówił minister rolnictwa, polska żywość jest ceniona za granicą. "Polscy rolnicy produkują duże ilości dobrej, bezpiecznej żywności. To pokazuje z roku na rok rosnący o kilkanaście procent eksport" - powiedział.

Dodał, że świadczy to też o poziomie naszego rolnictwa i naszym bezpieczeństwie żywnościowym. "Mamy nadwyżkę produkcji, a więc możemy się czuć bezpiecznie żywnościowo" - zapewnił wicepremier Kowalczyk.

Według Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wartość polskiego eksportu rolno-spożywczego w okresie pierwszych ośmiu miesięcy 2022 r. wyniosła 30,3 mld euro (140 mld zł). Była ona o blisko 27 proc. większa niż przed rokiem.

Krajowi przedsiębiorcy sprzedawali produkty rolno-spożywcze przede wszystkim na rynek Unii Europejskiej. Wywóz żywności do krajów UE-27 był o 30 proc. większy niż przed rokiem, jego wartość wyniosła 22,4 mld euro. Stanowiło to ponad 74 proc. przychodów uzyskanych z eksportu towarów rolno-spożywczych ogółem.

Głównym partnerem handlowym Polski pozostały Niemcy. Eksport do tego kraju wyniósł 7,5 mld euro, o 26 proc. więcej niż przed rokiem. Ważnymi odbiorcami polskich artykułów rolno-spożywczych były także: Niderlandy (2,1 mld euro, wzrost o 45 proc.), Francja (1,9 mld euro, wzrost o 32 proc.), Włochy (1,5 mld euro, wzrost o 16 proc.) i Czechy (1,3 mld euro, wzrost o 32 proc.).

Z kolei do państw pozaunijnych w pierwszych ośmiu miesiącach br. wyeksportowano z Polski żywność o wartości 7,8 mld euro, o 19 proc. większej niż w porównywalnym okresie ub.r. Największymi pozaunijnymi odbiorcami artykułów rolno-spożywczych była Wielka Brytania (przychody na poziomie 2,4 mld euro, wzrost o 28 proc.), Ukraina (615 mln euro), Arabia Saudyjska (339 mln euro, spadek o 11 proc.). Eksport żywności do Rosji wyniósł 337 mln euro i był o 20 proc. mniejszy niż przed rokiem. (PAP)

autor: Anna Wysoczańska