TK nie jest przeciwny zasadzie "wcześniejsza emerytura obniża emeryturę powszechną". Przeciwny jest stosowaniu jej wobec 1500 000 osób, które w okresie przed 2013 r. przeszły na wcześniejsze emerytury nie wiedząc jak poważne będzie to miało dla nich konsekwencje finansowe. W uzasadnieniu wyroku TK ograniczył liczbę osób uprawnionych (początkowo ją szacowano na około 200 000 osób) przy pomocy poniższej argumentacji:
Nie wszyscy emeryci otrzymają podwyżki i wyrównania - ograniczenie liczby uprawnionych
Przykład 2
Anna Więcek w 2012 r. była na wcześniejszej emeryturze. W 2012 mogła jednak złożyć wniosek o przejście na emeryturę powszechną (osiągnęła 60 lat). Od 1 stycznia 2013 r. wszedł niekorzystny art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej. Anna Więcek sama doprowadziła do pomniejszenia emerytury. Państwo nic nie było winne w tej sprawie bo mogła "uciec" z emerytury wcześniejszej na powszechną przed wejściem w życie art. 25 ust. 1b.
WAŻNE! Z wyroku nie skorzystają emeryci, którzy do końca 2012 r. nabyli prawo do emerytury powszechnej. To ich niedopatrzenie, że nie złożyli wniosku o przejście na emeryturę powszechną przed wejściem niekorzystnych dla nich zmian. Osoby te osiągnęły wiek emerytalny. Czyli przekroczenie w 2012 r. 65 lat (mężczyzna - rocznik 1947 i wcześniej) albo 60 lat (kobieta – rocznik 1952 i wcześniej), oznacza brak szans na ponowne przeliczenie emerytury (według ZUS daje to średnio 1191 zł miesięcznie) i wyrównanie za okres po 2013 r. do dzisiaj (średnio według ZUS 64 075 zł).
Trybunał wyłączył spod swojego wyroku emerytów:
- mężczyzn rocznik 1947 i wcześniej oraz
- kobiety – rocznik 1952 i wcześniej.
WAŻNE! TK zrobił to nie w sentencji wyroku, a w jego uzasadnieniu. To oznacza, że nie wiadomo jaka jest sytuacja prawna tych emerytów. W ocenie autora tekstu, to wyłączenie nie ma znaczenia prawnego. Więc jaki jest problem? Argumentację TK mogą stosować ZUS i sądy rozpatrujące indywidualne sprawy emerytów. Sąd powtórzy argumenty TK wyrokując w indywidualnej sprawie emeryta, który w 2012 r. mógł przejść z wcześniejszej emerytury na powszechną, a nie zrobił tego. Wcześniej tak samo postąpi ZUS.
Jest to niezwykła prawniczo sytuacja. Wiąże tylko wyrok sędziów TK zawarty w sentencji, a uzasadnienie nie może zmieniać sentencji (uszczegóławiać albo ograniczać) - może ją objaśniać.
Ważne
Z uzasadnienia o przejściu z wcześniejszej emerytury na powszechną
Cytat 4) "Ustawa z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r. poz. 637; dalej: ustawa nowelizująca) została ogłoszona 6 czerwca 2012 r. i zgodnie z jej art. 22 weszła w życie 1 stycznia 2013 r. Nie wszystkie osoby objęte zakresem art. 25 u.e.r. miały możliwość świadomego ukształtowania swojej sytuacji prawnej. Niekorzystnego obliczania podstawy wymiaru emerytury, tj. z uwzględnieniem art. 25 ust. 1b u.e.r., wydłużona, półroczna vacatio legis pozwoliła uniknąć jedynie tym osobom, które przed 1 stycznia 2013 r. osiągnęły już wiek emerytalny, wymagany przez art. 24 u.e.r., w brzmieniu obowiązującym przed tą datą, i złożyły wniosek o wypłatę tego świadczenia. Do dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej osoby te nabyły już prawo do emerytury z nowego systemu (art. 100 ust. 1 u.e.r.). W okresie vacatio legis mogły również złożyć wniosek o ustalenie prawa do tej emerytury na podstawie przepisów dotychczasowych. W stosunku do tych osób przepis nie miał zastosowania – pokrzywdzone jego skutkami zostały jedynie osoby, które skorzystały z prawa do jednego ze świadczeń wymienionych enumeratywnie w art. 25 ust. 1b u.e.r. przed jego ogłoszeniem w Dzienniku Ustaw i jednocześnie nie uzyskały prawa do emerytury na zasadach ogólnych przed 1 stycznia 2013 r."
Tak więc szeroko komentowany wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. ma mniejszą grupę beneficjentów niż wcześniej szacowano. Niezależnie od tego, jaka jest to grupa, co muszą zrobić? Muszą złożyć wniosek o wznowienie postępowania. O kłopotach z tym związanych w artykułach:
https://kadry.infor.pl/kadry/ubezpieczenia/6690006,tk-trzy-przeslanki-podwyzszenia-emerytury-o-1200-zl-i-wyrownan-64-000-zl-srednio-nowe-informacje-o-wyroku-z-4-czerwca-2024-r.html