Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Wolne ponad limit w 2025
Zasady urlopu wypoczynkowego określa Kodeks pracy. Jego wymiar zależy od stażu zatrudnienia. Pracownik z krótszym niż dziesięć lat stażem ma prawo do 20 dni urlopu rocznie, a po przekroczeniu dziesięciu lat - do 26 dni. Na tym jednak lista możliwości się nie kończy.
W 2023 roku wprowadzono do polskiego prawa unijne przepisy o przejrzystych warunkach pracy oraz równowadze między życiem zawodowym a prywatnym (work-life balance). Od tego momentu, jeśli zsumować urlop wypoczynkowy z nowymi uprawnieniami, pracownik może w ciągu roku skorzystać nawet z 35 dni wolnych. Mimo, że minęły dwa lata od zmiany, wiele osób wciąż nie zdaje sobie sprawy, że przysługują im dodatkowe dni wolne. Z nowych urlopów można korzystać, ale w praktyce niewielu wie jak to zrobić.
5 dni urlopu opiekuńczego nie tylko dla rodziców
Jedną z najważniejszych nowości jest urlop opiekuńczy. To pięć dni wolnego w roku, które można przeznaczyć na opiekę nie tylko nad dzieckiem, lecz także nad innym członkiem rodziny np. rodzicem, małżonkiem czy partnerem. Skorzystać z niego może każdy pracownik, niezależnie od stażu pracy.
Urlop opiekuńczy można wziąć w całości lub w częściach. W tym czasie pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia, ale okres urlopu wlicza się do stażu pracy. Co ważne, pracodawca nie ma prawa odmówić jego udzielenia ani żądać dokumentów potwierdzających stan zdrowia osoby, która wymaga wsparcia. Wystarczy złożyć wniosek, na papierze lub elektronicznie, najpóźniej dzień przed planowanym rozpoczęciem urlopu. Kodeks pracy nie wprowadza jednego, obowiązującego wzoru wniosku. Pracodawca może mieć własny formularz dostępny w dziale kadr, albo jeśli nie ma takiego wzoru, pracownik może złożyć wniosek samodzielnie.
Takie rozwiązanie daje pracownikom elastyczność i bezpieczeństwo w sytuacjach, gdy ktoś bliski potrzebuje nagłej pomocy.
Wolne z powodu siły wyższej - nowy rodzaj dni wolnych
Drugą nowością jest urlop z powodu siły wyższej. To dwa dni lub 16 godzin wolnego w roku, za które pracownik otrzymuje 50 proc. wynagrodzenia. Choć to niewiele, w praktyce bywa nieocenione, można z niego skorzystać, gdy wydarzy się coś nagłego, jak wypadek, choroba czy pilna sprawa rodzinna, która wymaga natychmiastowej obecności.
Wniosek o takie wolne można złożyć nawet w dniu jego wykorzystania. Pracodawca ma obowiązek go udzielić, a pracownik sam decyduje, czy wykorzysta wolne w dniach, czy w godzinach. Jeśli pracuje na część etatu, wymiar przysługuje proporcjonalnie.
Opieka nad dzieckiem - wciąż aktualne rozwiązanie
Nieco starszym, ale nadal ważnym przywilejem jest zwolnienie na opiekę nad dzieckiem. To dwa dni lub 16 godzin wolnego w roku, przysługujące każdemu pracownikowi, który wychowuje dziecko do 14. roku życia. W tym przypadku jest prawo do pełnego wynagrodzenia, a sposób wykorzystania (dni lub godziny) można wybrać samodzielnie.
To rozwiązanie szczególnie przydatne przy nieplanowanych sytuacjach, gdy dziecko zachoruje, trzeba iść do lekarza albo po prostu potrzebuje Twojej obecności w domu.
Work-life balance w praktyce
Zmiany w Kodeksie pracy to nie tylko nowe przepisy. To przede wszystkim szansa na bardziej elastyczne podejście do pracy i odpoczynku. Dodatkowe dni wolne pozwalają lepiej zadbać o bliskich, ale też o siebie. Trzeba jednak pamiętać o terminach, bo te 9 dodatkowych dni urlopu nie przechodzi na kolejny rok, tylko przepada.
