Współkredytobiorca nie żyje. Co z długiem i mieszkaniem?

Wspólny kredyt nie tylko dla małżonków

Zdecydowana większość kredytów w Polsce dotyczy zakupu nieruchomości – mówimy wtedy o kredytach hipotecznych. Tego typu zobowiązania są zabezpieczone hipoteką ustanowioną na kupowanym mieszkaniu lub domu. Taki zapis pozwala bankowi dochodzić swoich należności w przypadku, gdy kredyt nie będzie spłacany.

Kredyt hipoteczny może być udzielony kilku osobom jednocześnie. Najczęściej ma to miejsce w sytuacji, gdy zobowiązanie zaciągają małżonkowie lub partnerzy planujący wspólny zakup mieszkania lub domu. Prawo dopuszcza zawieranie umów kredytowych z udziałem wielu kredytobiorców, przy czym każdy z nich ponosi odpowiedzialność za terminową spłatę całego zobowiązania.

Współkredytobiorcy i ich stopień pokrewieństwa

Współkredytobiorcy nie muszą być ze sobą spokrewnieni ani pozostawać w jakichkolwiek relacjach rodzinnych czy osobistych. W praktyce mogą to być osoby całkowicie obce. Należy jednak pamiętać, że bank dokładnie ocenia zdolność kredytową każdego ze współkredytobiorców.

Kredyt hipoteczny zaciągany przez kilku kredytobiorców może być udzielony w dowolnej walucie, jednak w niektórych przypadkach bank może wymagać spełnienia dodatkowych warunków związanych z charakterem kredytu lub sytuacją finansową wnioskodawców.

Obowiązek spłaty kredytu po śmierci współkredytobiorcy

Solidarna odpowiedzialność współkredytobiorców ma szczególne znaczenie w sytuacji śmierci jednego z nich. W takim przypadku umowa kredytowa nadal obowiązuje, a spłata rat pozostaje obowiązkiem pozostałych przy życiu kredytobiorców. Śmierć jednego z nich nie powoduje automatycznego rozwiązania umowy, nawet jeśli kredyt zaciągnięty był przez jednego kredytobiorcę.

W sytuacji, gdy jeden z kredytobiorców umrze, odpowiedzialność za dalszą spłatę kredytu przechodzi na pozostałych współkredytobiorców. Wynika to z faktu, że zawierając umowę, współkredytobiorcy ponoszą solidarną odpowiedzialność za całe zobowiązanie wobec banku.

Zobowiązanie kredytowe wchodzi do masy spadkowej zmarłego i jest dziedziczone przez jego spadkobierców, którzy przejmują odpowiedzialność za dalszą spłatę. W idealnej sytuacji śmierć jednego z współkredytobiorców nie wpływa istotnie na regulowanie zobowiązania, ponieważ pozostały kredytobiorca nadal kontynuuje spłatę kredytu.

Kredyt hipoteczny współkredytobiorcy a spadkobiercy

W polskim prawie zasadniczo obowiązuje reguła, że po śmierci osoby jej prawa i obowiązki przechodzą na spadkobierców. Zgodnie z art. 922 §1 Kodeksu cywilnego: „Prawa i obowiązki zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób, chyba że przepisy stanowią inaczej”.

Spadkobiercy mają prawo do odrzucenia spadku w ciągu 6 miesięcy od momentu, gdy dowiedzą się o swoim powołaniu do dziedziczenia. Może się więc zdarzyć, że żaden z nich nie zdecyduje się na przyjęcie spadku. W takiej sytuacji pozostali żyjący kredytobiorcy są zobowiązani do samodzielnej spłaty całego kredytu i nie przysługują im żadne roszczenia wobec osób, które odrzuciły spadek po zmarłym współkredytobiorcy. W praktyce więc, jeśli jeden współkredytobiorca umrze, drugi musi dalej spłacać kredyt w całości, niezależnie od sytuacji spadkowej.

Bank nie czeka na zakończenie sprawy spadkowej – dług musi być regulowany na bieżąco

Co dzieje się z mieszkaniem po śmierci współkredytobiorcy?

W praktyce po śmierci jednego ze współkredytobiorców sprawa mieszkania wygląda różnie, w zależności od kilku czynników: m.in. kto był właścicielem nieruchomości, jaki był stan prawny majątku, czy spadek został przyjęty, a także czy pozostali współkredytobiorcy nadal spłacają kredyt. Warto wiedzieć, że:

• kredyt hipoteczny nie wygasa: żyjący współkredytobiorca nadal odpowiada za jego spłatę w całości, na zasadzie solidarnej odpowiedzialności,
• udział zmarłego w mieszkaniu wchodzi do spadku: dziedziczą go jego spadkobiercy (np. małżonek, dzieci), którzy przejmują również część zobowiązania, jeśli przyjmą spadek,
• spadek można przyjąć lub odrzucić: spadkobiercy mają 6 miesięcy na decyzję; jeśli go odrzucą, nie przejmują długu ani udziału w mieszkaniu,
• własność mieszkania i kredyt to osobne kwestie: można spłacać kredyt, nie będąc właścicielem nieruchomości i odwrotnie.

Ubezpieczenie jako ochrona przed długami po śmierci kredytobiorcy

Jednym ze sposobów zabezpieczenia się przed obciążeniami wynikającymi z długów po śmierci kredytobiorcy jest wykupienie odpowiedniego ubezpieczenia. Jak wspomniano wcześniej, kredytobiorca może ochronić swoich spadkobierców przed ryzykiem niespłacenia kredytu, decydując się na polisę na życie powiązaną z kredytem hipotecznym.

To ważne zabezpieczenie, które może znacznie zmniejszyć finansowe obciążenie pozostałych współkredytobiorców lub spadkobierców. Jednak przed skorzystaniem z takiej polisy warto dokładnie zapoznać się z jej warunkami, by mieć pewność co do zakresu ochrony oraz wysokości sumy ubezpieczenia.

Śmierć współkredytobiorcy kredytu hipotecznego wiąże się z koniecznością podjęcia ważnych kroków prawnych i finansowych. Niezbędne jest jak najszybsze powiadomienie banku o zaistniałej sytuacji oraz dostarczenie wymaganych dokumentów, takich jak akt zgonu. Warto również szczegółowo przeanalizować kwestie prawne związane z dziedziczeniem zadłużenia oraz sprawdzić dostępne formy zabezpieczenia, na przykład ubezpieczenie na życie. Konsultacja z prawnikiem lub specjalistą finansowym pomoże lepiej zrozumieć sytuację i wybrać najlepsze rozwiązania.

Źródło: Familybank.pl, Bik.pl