rozwiń >

OC – kto musi je mieć? Obowiązkowe ubezpieczenie nie tylko dla kierowców samochodów

Każdy właściciel pojazdu mechanicznego – nie tylko samochodu, ale także motocykla, motoroweru, ciągnika czy nawet przyczepy kempingowej – ma obowiązek wykupienia ubezpieczenia OC. Polisa chroni przed finansowymi skutkami szkód wyrządzonych osobom trzecim w związku z ruchem pojazdu. Ubezpieczenie OC jest obowiązkowe i nie można z niego zrezygnować.

Kiedy OC nie przedłuża się automatycznie? Pułapka przy zakupie auta używanego

Zasadniczo polisa OC odnawia się automatycznie na kolejne 12 miesięcy, o ile nie zostanie wypowiedziana najpóźniej dzień przed końcem ochrony. Problem pojawia się jednak przy zakupie samochodu używanego. Wówczas ubezpieczenie przechodzi na nowego właściciela, ale – co istotne – nie zostaje już automatycznie przedłużone.

Jeśli zapomnimy wykupić nową polisę na czas, choćby na jeden dzień, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG) naliczy karę.

Przykład

Polisa poprzedniego właściciela wygasa 31 grudnia, a nową wykupimy dopiero 1 stycznia w południe. Taka jednodniowa przerwa w ochronie oznacza obowiązek zapłaty kary.

Kary za brak OC w 2026 roku – nawet 9610 zł

Od 1 stycznia 2026 r. wraz ze wzrostem płacy minimalnej wzrosną również kary za brak obowiązkowego OC. Ich wysokość zależy od rodzaju pojazdu, długości przerwy w ubezpieczeniu oraz wysokości minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku.

Zgodnie z projektem rozporządzenia Rady Ministrów z 31 lipca 2025 r., od początku 2026 r. minimalna pensja ma wynosić 4806 zł brutto. Dla właścicieli samochodów osobowych oznacza to następujące stawki:

  • 1920 zł – przy przerwie w ubezpieczeniu od 1 do 3 dni (20% pełnej opłaty, czyli dwukrotności minimalnego wynagrodzenia, zaokrąglone do pełnych 10 zł),
  • 4800 zł – przy przerwie od 4 do 14 dni (50% pełnej opłaty),
  • 9610 zł – przy przerwie powyżej 14 dni (100% pełnej opłaty).

Tak wysokie sankcje mogą szczególnie dotknąć młodych kierowców kupujących swoje pierwsze samochody. W wielu przypadkach kara przewyższy wartość auta - nawet dwukrotnie, a dodatkową trudność stanowią skomplikowane zasady dotyczące przedłużania polis po zakupie pojazdu używanego.

Co grozi za brak OC? Wezwanie z UFG, egzekucja komornicza i możliwość spłat w ratach

Po otrzymaniu wezwania do zapłaty właściciel pojazdu ma 30 dni na uregulowanie należności. Jeśli tego nie zrobi, UFG może wystawić tytuł wykonawczy i skierować sprawę do komornika.

Wyjątkiem jest sytuacja, w której kierowca udowodni, że w spornym okresie posiadał ważną polisę albo nie był zobowiązany do jej zawarcia. Wtedy postępowanie może zostać wstrzymane. W razie szczególnie trudnej sytuacji finansowej UFG może także umorzyć lub rozłożyć karę na raty, dostosowując warunki spłaty do możliwości właściciela – bez naliczania odsetek.

Warto dodać, że wezwania UFG nie można zaskarżyć do sądu administracyjnego (WSA). I właśnie ta kwestia stała się przedmiotem interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich.

RPO interweniuje: kara za brak OC powinna uwzględniać siłę wyższą

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) złożył skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wskazując, że wezwanie UFG powinno być traktowane jak decyzja administracyjna. Dzięki temu obywatele mogliby powoływać się na tzw. przesłanki łagodzące, takie jak choroba, pobyt w szpitalu czy awaria systemu.

Obecnie brak ważnego OC zawsze skutkuje nałożeniem kary – niezależnie od okoliczności. Zdaniem RPO tak rygorystyczne przepisy są nadmierne i w praktyce stawiają kierowców w swoistej „pułapce”, z której nie ma wyjścia.

Jednodniowa przerwa w OC = wysoka kara. Kierowcy w sidłach surowych regulacji

Już w lipcu 2024 r. Rzecznik Praw Obywatelskich zwracał uwagę, że wielu kierowców wpada w tę „pułapkę” z powodu drobnych błędów – takich jak pomyłki ubezpieczycieli, nieprawidłowe wypełnienie formularza czy zwykłe przeoczenia.

W praktyce oznacza to, że nawet jednodniowa przerwa w ochronie wiąże się z karą rzędu 1860–1900 zł, a opóźnienie przekraczające dwa tygodnie – z sankcją sięgającą ponad 9 tys. zł.

Dlaczego kary za brak OC są tak wysokie? Ochrona poszkodowanych i miliardowe odszkodowania

Choć przepisy wydają się surowe, mają swoje uzasadnienie. Rolą UFG nie jest karanie kierowców, lecz zapewnienie odszkodowań osobom poszkodowanym przez nieubezpieczonych sprawców wypadków.

Tylko w pierwszym półroczu 2025 r. ubezpieczyciele wypłacili z tytułu OC komunikacyjnego ponad 5,8 mld zł, a łącznie – wraz z polisami AC – ponad 10,2 mld zł. W tym samym okresie zgłoszono aż 933 tys. szkód.

Bez rygorystycznego egzekwowania obowiązku posiadania OC system ubezpieczeń nie byłby w stanie udźwignąć tak wysokich kosztów świadczeń.

Jak uniknąć kary za brak OC?

Poruszanie się po polskich drogach bez ważnego OC jest niezgodne z prawem i nieuchronnie kończy się karą. Jedynym skutecznym sposobem, aby jej uniknąć, jest pilnowanie terminów. Najlepiej ustawić kilka przypomnień w kalendarzu – z odpowiednim wyprzedzeniem – aby nie dopuścić do choćby jednodniowej przerwy w ochronie.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz.U. 2025 poz. 367)

Projekt Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31.07.2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2026 r.