Co Rosja może zrobić Europie i USA? Oto 10 sposobów na zemstę za sankcje

1 Rosyjscy politycy nie chcą zachodnich alkoholi i papierosów. O wprowadzenie embarga na te używki apelują deputowani z Izby Społecznej, odpowiedzialnej za kontakty władz z obywatelami. Zdaniem Władimira Slepaka, takie embargo przyniesie to Rosji same korzyści. Z jednej strony bowiem wzrośnie popyt na rodzime produkty, a z drugiej - ograniczy się obywatelom dostęp do szkodliwych używek.

2 Jak informuje portal Vedomosti.ru, propozycja nałożenia embarga na import używanych samochodów z Zachodu już wcześniej leżała na biurku prezydenta Władimira Putina. Ten jednak ją odrzucił i zdecydował się na wprowadzenie zakazu importu żywności. Embargo na używane auta wciąż jednak jest opcją awaryjną na wypadek zaostrzenia sankcji przeciw Rosji. Importowane z Zachodu używane auta w pierwszej połowie 2014 roku odpowiadały za 27 proc. sprzedaży samochodów osobowych w Rosji. W przypadku ciężarówek było to 46 proc. Oprócz samochodów, na liście zakazanych produktów może też znaleźć się zachodnia odzież i inne artykuły z branży przemysłu lekkiego, które Rosja jest w stanie wyprodukować sobie sama. W 2013 roku wartość eksportu europejskiej odzieży i obuwia do Rosji wyniosła 2,6 mld dol.

3 Gaz to największa broń Kremla. Jedna trzecia dostaw tego surowca do krajów Unii Europejskiej pochodzi z Rosji, dlatego zakręcenie kurka z błękitnym paliwem jest skutecznym straszakiem. W ostatnich dniach kilka europejskich państw odnotowało zmniejszone dostawy gazu od Gazpromu. Jak informowało PGNiG 11 września, w ciągu jednej doby dostawy gazu z Rosji do Polski zmniejszyły się o 45 procent, choć wciąż pozostawały w granicach przewidywanych przez umowę rosyjskim monopolistą. Na zredukowane dostawy gazu skarżyła się też Słowacja i Rumunia. Jak zaznacza The Moscow Time, Rosja nie może sobie jednak pozwolić na całkowite zaprzestanie dostaw gazu do Europy. Byłoby to zbyt kosztowne. Tylko w zeszłym roku Gazprom sprzedał na Stary Kontynent surowiec wart 60-70 mld dol.

4 Jedną z propozycji, które znalazły się na liście potencjalnych antyzachodnich sankcji, jest rozliczenie wszystkich zagranicznych transakcji w rublach. Rezerwy walutowe Rosji sięgają ponad 400 mld dol. i większość z nich jest denominowana właśnie w amerykańskiej walucie. Już w marcu, podczas aneksji Krymu, Rosja udowodniła, że jest gotowa do skrajnych posunięć. Bank centralny sprzedał wówczas amerykańskie obligacje warte ponad 100 mld dol. – pisze The Moscow Times. Pod koniec sierpnia media informowały, że rosyjski resort energetyki opracowuje plan rozliczeń za ropę i gaz w rublach, a nie jak dotychczas – w dolarach. Po przejściu na ruble, konieczne byłoby jednak wprowadzenie zniżek w obowiązujących kontraktach rzędu 11-15 proc., a to oznacza straty dla budżetu. Na razie handel ropą i gazem w rublach jest możliwy tylko w umowach miedzy Rosją i Chinami.

5 Rosyjskie media chwalą się, że ich rodzimy przemysł obronny jest jednym z najbardziej zaawansowanych technologicznie. Rosja jest drugim po USA największym eksporterem broni na świecie, a jej udział w światowym rynku sięga 27 proc. Gdyby Rosja zdecydowała się złamać zasady Reżimu Kontroli Technologii Rakietowych, mogłaby zacząć dozbrajać największych wrogów Stanów Zjednoczonych, takich jak Iran czy Korea Północna. Mogłaby sprzedawać tam m.in. rakietowe pociski międzykontynentalnego zasięgu – pisze The Moscow Times. Fot. Pukhov Konstantin / Shutterstock.com

6 Kiedy w wyniku amerykańskich sankcji Visa i MasterCard wstrzymały rozliczenia elektroniczne z dwoma rosyjskimi bankami, Duma Państwowa przyjęła projekt ustawy o tworzeniu własnego systemu kart płatniczych. Dokument pozwala rosyjskim bankom na prowadzenie rozliczeń międzynarodowych w rublach, a także na zamykanie kont amerykańskich rezydentów. Ten ostatni punkt ma chronić rosyjskie instytucje finansowe przed ewentualnymi sankcjami. Teraz Rosja pracuje nad stworzeniem własnej alternatywy dla międzynarodowego systemu rozliczeń SWIFT. Na początku września pojawiły się informacje, że Wielka Brytania chce odciąć Rosję od tego systemu transakcyjnego. Rosja chce też powołać z Chinami własną agencję ratingową i złamać w ten sposób monopol zachodnich agencji. Jej działalność ma się rozpocząć jeszcze w tym roku.

7 W lipcu tego roku kraje BRICS (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny i RPA) podpisały porozumienie, które zakłada utworzenie Nowego Banku Rozwoju i Funduszu Rezerw Walutowych. Ma to być konkurencja dla Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku Światowego i próba uniezależnienia się od międzynarodowych finansów. To właśnie Rosja była głównym lobbystą na rzecz ich powołania. Teraz ma jeszcze większy interes w tym, by promować obie instytucje.

8 Rosja wzięła sobie na celownik jedną z najbardziej znanych na świecie amerykańskich marek. Do tej pory w Rosji zamknięto już 12 restauracji McDonald's. Decyzję podjęto „ze względów sanitarnych”, zarządzono również ponad 100 inspekcji. Prawdziwa przyczyna fali zamknięć jest jednak oczywista – to zemsta za sankcje. Jak pisze The Moscow Times, kolejne na czarnej liście mogą znaleźć się takie sieci fast foodów jak Burger King, Subway czy KFC.

9 Rosja może uderzyć w USA także w branży kosmicznej. Napięcie na linii Rosja-Stany Zjednoczone stawia pod znakiem zapytania dalszą współpracę tych państw w programie Evolved Expendable Launch Vehicle (EELV). Rosja dostarcza Stanom swoje silniki rakietowe RD-180 produkowane przez rosyjski NPO Energomasz. Silniki te są montowane w rakietach typu Atlas V, które wynoszą w przestrzeń kosmiczną niemal każdego amerykańskiego satelitę. Rosyjskie media podkreślają, że zapasy tych silników w USA wystarczą Amerykanom jedynie na dwa lata. Co prawda USA pracują nad własnym silnikiem do tego typu rakiet, jednak jego wyprodukowanie i wprowadzenie na rynek zajmie jeszcze co najmniej 5 lat. Rosja może też odmówić transportowania amerykańskich astronautów na Międzynarodową Stację Kosmiczną.