Miliony haseł i globalny zasięg. Mija 15 lat od powstania Wikipedii

18 stycznia 2016, 18:55

To kwestia kilku miesięcy, by użytkownikami sieci była połowa globalnej populacji. Wikipedia rośnie razem ze społeczeństwem sieciowym, ale jednocześnie też sama je zmienia. Od haseł o pokemonach przez artykuły o gwiazdach porno po szczegółowe opisy zagadnień medycznych i historycznych – nie ma takiego tematu, który by nie doczekał się już wyjaśnienia w tej ogromnej bazie wiedzy. „Wydaje mi się najuczciwszym projektem poznawczym człowieka. Przypomina wprost, że cała wiedza o świecie pochodzi z jego głowy, jak Atena z boskiej głowy” – zachwycała się w 2007 r. w książce „Bieguni” Olga Tokarczuk wtedy wciąż jeszcze dosyć nowatorskim pomysłem otwartej encyklopedii. Wikipedia - 5 filarów określających cechy Wikipedii / DGP

Kiedy w 2001 r. pojawiła się na świecie, z internetu korzystało 8 proc. ludzkości. A dziś?

Reklama

1 Nawet jeśli te komplementy sprzed niemal dekady wydają się na wyrost, to trzeba przyznać, że Wikipedia bardzo zmieniła to, jak funkcjonujemy. Mówi nią Siri, studenci i uczniowie coraz częściej nią piszą, sądy używają jej już powszechnie w swoich orzeczeniach, a ustawodawcy w uzasadnieniach zmian prawa. Jednak nie jest dziełem tak bardzo masowego autora, jak to sobie kilka lat temu wyobrażali socjolodzy. Owszem, Wikipedię pisze „tłum”, ale jak na 291 wersji językowych i kilkadziesiąt milionów haseł, jest on dosyć skromny. W Polsce to niecałe 4 tys. zarejestrowanych i aktywnych redaktorów, choć większość artykułów edytować lub napisać od początku może każdy. – Co nie znaczy, że po takiej edycji tekst zostaje od razu zmieniony i zmiana jest już obowiązująca – tłumaczy Krzysztof Machocki, rzecznik prasowy stowarzyszenia Wikimedia Polska. – Mamy coraz bardziej rozbudowywany system kontroli tego, co się ukazuje.

Nawet jeśli te komplementy sprzed niemal dekady wydają się na wyrost, to trzeba przyznać, że Wikipedia bardzo zmieniła to, jak funkcjonujemy. Mówi nią Siri, studenci i uczniowie coraz częściej nią piszą, sądy używają jej już powszechnie w swoich orzeczeniach, a ustawodawcy w uzasadnieniach zmian prawa. Jednak nie jest dziełem tak bardzo masowego autora, jak to sobie kilka lat temu wyobrażali socjolodzy. Owszem, Wikipedię pisze „tłum”, ale jak na 291 wersji językowych i kilkadziesiąt milionów haseł, jest on dosyć skromny. W Polsce to niecałe 4 tys. zarejestrowanych i aktywnych redaktorów, choć większość artykułów edytować lub napisać od początku może każdy. – Co nie znaczy, że po takiej edycji tekst zostaje od razu zmieniony i zmiana jest już obowiązująca – tłumaczy Krzysztof Machocki, rzecznik prasowy stowarzyszenia Wikimedia Polska. – Mamy coraz bardziej rozbudowywany system kontroli tego, co się ukazuje.

DGP

2 W efekcie dziś o wiele trudniej zostać autorem Wikipedii i to też jest powód, dla którego liczba redaktorów nie przyrasta nam tak szybko.
I rzeczywiście, Wikipedia, w przeciwieństwie do innych tworów ery Web 2.0, nie opiera się na geometrycznym wzroście liczby aktywnych użytkowników. – Za jej sukcesem stoi raczej to, że służy coraz większej grupie ludzi. To, że dzięki niej zmienił się sposób docierania do wiedzy, do tego, jak ludzie się uczą. Ja sam mam dwójkę dzieci: 16- i 20-latka, i oni praktycznie cały swój proces edukacyjny przeszli w świecie Wikipedii – opowiada nam Marek Stelmasik, znany jako „Masti”, jeden z najdłużej działających u nas wikipedystów.

W efekcie dziś o wiele trudniej zostać autorem Wikipedii i to też jest powód, dla którego liczba redaktorów nie przyrasta nam tak szybko. <br>
I rzeczywiście, Wikipedia, w przeciwieństwie do innych tworów ery Web 2.0, nie opiera się na geometrycznym wzroście liczby aktywnych użytkowników. – Za jej sukcesem stoi raczej to, że służy coraz większej grupie ludzi. To, że dzięki niej zmienił się sposób docierania do wiedzy, do tego, jak ludzie się uczą. Ja sam mam dwójkę dzieci: 16- i 20-latka, i oni praktycznie cały swój proces edukacyjny przeszli w świecie Wikipedii – opowiada nam Marek Stelmasik, znany jako „Masti”, jeden z najdłużej działających u nas wikipedystów.

DGP

3 Ale wbrew temu, co pisała Tokarczuk, Wikipedia nie gromadzi „wiedzy z głowy”. Opiera się wyłącznie na informacjach potwierdzanych źródłami, do których prowadzą przypisy. I jest to skrupulatnie przestrzegane. Do tego stopnia, że gdy jedna z młodych polskich aktorek, której nazwisko było źle zapisane w napisach końcowych pierwszego serialu, w którym wystąpiła, i w takiej formule zaczęło funkcjonować w sieci, zgłosiła się do Wikipedii z prośbą o zmianę, encyklopedia musiała najpierw poprosić ją o interwencję w Filmwebie. Sam dowód osobisty dziewczyny nie wystarczał, potrzebne było źródło, do którego można się odnieść w przypisie.

Ale wbrew temu, co pisała Tokarczuk, Wikipedia nie gromadzi „wiedzy z głowy”. Opiera się wyłącznie na informacjach potwierdzanych źródłami, do których prowadzą przypisy. I jest to skrupulatnie przestrzegane. Do tego stopnia, że gdy jedna z młodych polskich aktorek, której nazwisko było źle zapisane w napisach końcowych pierwszego serialu, w którym wystąpiła, i w takiej formule zaczęło funkcjonować w sieci, zgłosiła się do Wikipedii z prośbą o zmianę, encyklopedia musiała najpierw poprosić ją o interwencję w Filmwebie. Sam dowód osobisty dziewczyny nie wystarczał, potrzebne było źródło, do którego można się odnieść w przypisie.

DGP

4 Wikipedia ma też niemałą siłę sprawczą. – Tak było choćby z hasłem „Rzeczpospolita Obojga Narodów” angielskojęzycznej Wiki. Dyskusje o tym, jak przetłumaczyć tę nazwę – bo funkcjonowało w źródłach kilka wersji – trwały miesiącami i wywoływały spore emocje. Wreszcie padło na „Polish Lithuanian Commonwealth” i naszym sukcesem jest to, że dziś taka właśnie nazwa już powszechnie pojawia się w tekstach historycznych i naukowych. Taki mały wkład w rozwój badań historycznych – opowiada Machocki.