"Bank Światowy ostrzega, że w wyniku pandemii COVID-19 ponad 100 mln ludzi na świecie może wpaść w skrajną biedę. Ostatni wzrost odsetka osób żyjących w skrajnym ubóstwie w danych Banku miał miejsce w 1990 r. Granicą skrajnego ubóstwa w tych badaniach jest 1,9 dol. dziennie (w cenach z 2011 r.)" - pisze PIE w Tygodniku Gospodarczym.
Jak wskazuje PIE dla krajów zamożniejszych, w tym Polski, tak nisko ustawiona granica ubóstwa nie jest jednak adekwatna – w Polsce jedynie ok. 0,3 proc. ludności trafia do tej grupy.
Instytut przypomina, że na potrzeby szacowania zjawiska biedy w Polsce stosuje się inne miary: ubóstwo relatywne – obejmuje osoby żyjące w gospodarstwach domowych, w których wydatki są poniżej 50 proc. kwoty przeciętnie wydawanej przez gospodarstwa domowe w Polsce; ubóstwo ustawowe – oznaczające osoby potencjalnie uprawnione do ubiegania się o świadczenia pomocy społecznej, oraz ubóstwo skrajne (minimum egzystencji) jest z kolei szacowane przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych na podstawie cen koszyka dóbr zaspokajających potrzeby w minimalnym stopniu.
PIE zauważa, że systematycznie maleje odsetek mieszkańców Polski zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym.
"Wraz z rosnącą zamożnością społeczeństwa podnoszą się również progi dochodowe warunkujące różne poziomy ubóstwa. Ubóstwo relatywne oraz minimum egzystencji zależą przy tym od czynników gospodarczych (odpowiednio wynagrodzeń w gospodarce i poziomu cen podstawowych produktów), natomiast próg dla ubóstwa ustawowego ustalany jest w rozporządzeniu Rady Ministrów" - czytamy.
Jak dodano, w przypadku ubóstwa ustawowego zmiany odsetka osób żyjących poniżej progu ubóstwa ustawowego wynikają nie tylko z rosnącej zamożności społeczeństwa, lecz także ze zmian prawnych. Szczególnie widać to w 2013 r., gdy po podniesieniu progu uprawniającego do uzyskania świadczeń z pomocy społecznej (po sześciu latach utrzymywania go na stałym poziomie) niemal dwukrotnie wzrósł odsetek osób spełniających to kryterium.
"Obecnie, dla 1-osobowych gospodarstw domowych, progi te wynoszą: dla ubóstwa relatywnego 858 zł, ubóstwa ustawowego 701 zł, a minimum egzystencji ustalono na 614 zł" - czytamy.
PIE przekazał, że w ciągu dekady wartości te wzrosły odpowiednio o 225 zł (36 proc.), 224 zł (47 proc.) i 171 zł (39 proc).
Instytut zaznacza, że dane za 2020 r. będą dostępne dopiero w lipcu 2021 r. "Można jednak spodziewać się, że kryzys gospodarczy związany z pandemią koronawirusa odwróci korzystne trendy ograniczania ubóstwa, widoczne w ostatnich latach" - wskazano.