Co to jest stroisz?

Stroisz to przycięte gałązki drzew iglastych – najczęściej jodły i świerka – które wykorzystywane są m.in. w ogrodnictwie i florystyce. Znajdziemy je w wieńcach, wiązankach nagrobnych i ozdobach świątecznych. Zimą chronią też rośliny w ogrodzie – szczególnie róże, byliny czy cebule zimujące w gruncie.

Najbardziej ceniony jest stroisz jodłowy – nie tylko ze względów estetycznych, ale też dlatego, że jego igły długo się trzymają. Niestety, właśnie dlatego cieszy się ogromnym zainteresowaniem - zwłaszcza na nielegalnym rynku.

Kupując stroisz z nielegalnych źródeł bierzesz udział w kradzieży

W lesie nie wolno zbierać stroiszu na własną rękę. Nawet jeśli to tylko „kilka gałązek”. Każde pozyskanie stroiszu musi być legalne – a więc albo musi pochodzić z własnego ogrodu, albo być zakupione w nadleśnictwie, które prowadzi specjalne, kontrolowane wycinki w ramach pielęgnacji drzewostanów.

Lasy Państwowe co roku organizują sprzedaż stroiszu – w 2023 roku przygotowały ponad 11 tysięcy metrów sześciennych gałęzi. Do każdej transakcji wystawiana jest asygnata, czyli dokument potwierdzający legalne pochodzenie. Kupując stroisz „na bazarku” albo od przypadkowego handlarza bez dokumentów, możesz nieświadomie brać udział w kradzieży.

Nielegalnie pozyskany stroisz - dlaczego to taki problem?

Z roku na rok rośnie liczba przypadków nielegalnego zbierania stroiszu. Najgorzej jest jesienią – przed 1 listopada, kiedy stroisz jest wykorzystywany do dekoracji grobów. Problemem jest też wjeżdżanie quadami, motocyklami i samochodami do lasów – często właśnie po to, by wywieźć nielegalnie zebrane gałęzie.

W ostatnich latach liczba takich przypadków dramatycznie wzrosła:

  • 2021 r. – odnotowano 36 303 przypadków nielegalnego wjazdu do lasu,
  • 2024 r. – 57 713 przypadków (to wzrost aż o 59%).

Kary są najczęściej symboliczne. Kradzież stroiszu to dziś jedynie wykroczenie, za które grozi grzywna. Nawet jeśli ktoś ukradnie stroisz wart kilka tysięcy złotych – sąd nie może potraktować tego jako przestępstwa. To luka w prawie, którą rząd chce właśnie załatać.

Rząd planuje nowelizację Kodeksu Karnego oraz Kodeksu Wykroczeń

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt nowelizacji Kodeksu karnego i Kodeksu wykroczeń. Celem jest walka z tzw. szkodnictwem leśnym, czyli m.in. z nielegalnym pozyskiwaniem stroiszu i rozjeżdżaniem lasów pojazdami. Oto najważniejsze propozycje zmian:

1. Stroisz stanie się przedmiotem przestępstwa

Do Kodeksu karnego trafi nowy przepis – art. 290a, który przewiduje odpowiedzialność karną za nielegalne niszczenie zasobów leśnych, takich jak stroisz. Co ważne:

  • sąd będzie musiał orzec nawiązkę (czyli odszkodowanie) w wysokości dwukrotnej wartości skradzionych gałęzi,
  • jeśli do przestępstwa dojdzie na szkodę osoby najbliższej – ściganie będzie się odbywało na wniosek pokrzywdzonego.

2. Ukarani będą też pomocnicy i podżegacze

Nie tylko osoba, która fizycznie kradnie stroisz, poniesie odpowiedzialność. Karani będą też ci, którzy pomagali albo namawiali do takiego czynu.

3. Surowsze kary dla rozjeżdżających lasy

W przepisach pojawi się kwalifikowana forma wykroczenia, polegająca na:

  • niszczeniu roślin, siedlisk, grzybów i zwierząt,
  • powodowaniu nadmiernego hałasu.

W takich przypadkach sąd będzie mógł (lub musiał) orzec nawiązkę do 1500 zł.

4. Wyższa kara dla recydywistów

Jeśli ktoś popełni takie samo wykroczenie w ciągu dwóch lat od ostatniego ukarania, zapłaci co najmniej dwukrotnie wyższą grzywnę, niż minimalna przewidziana w ustawie.

Lasy Państwowe: stroisz – gałązka, która niszczy las

Może się wydawać, że urwanie kilku gałązek to drobiazg. Ale jak informują Lasy Państwowe - w skali całego kraju to dziesiątki tysięcy zniszczonych drzew. Bezmyślne zrywanie stroiszu osłabia drzewa, zaburza równowagę ekosystemu i prowadzi do degradacji lasu.

Co możesz zrobić?

  • Nie zrywaj gałęzi z lasu – nawet „na własny użytek”. To nielegalne.
  • Nie kupuj stroiszu bez dokumentu pochodzenia (asygnaty).
  • Zgłaszaj podejrzane sytuacje do straży leśnej lub policji – zwłaszcza jeśli widzisz osoby wywożące gałęzie z lasu lub wjeżdżające pojazdami do miejsc, gdzie jest to zakazane.

Lasy Państwowe, zielonyogródek.pl

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz.U. 2025 poz. 734)

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553)