Co będzie z religią w szkołach w roku szkolnym 2025/2026?

Od miesięcy wokół lekcji religii w szkołach toczy się burzliwa dyskusja. Przypomnijmy, że w styczniu 2025 r. uchwalono nowelizację rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach, zgodnie z którą poczynając od roku szkolnego 2025/2026 w szkołach ma odbywać się jedna, zamiast dwóch godzin lekcji religii (etyki) tygodniowo, a dodatkowo mają one być organizowane bezpośrednio przed rozpoczęciem obowiązkowych zajęć edukacyjnych przewidzianych dla ucznia w danym dniu albo bezpośrednio po zakończeniu tych zajęć – innymi słowy, na pierwszej lub ostatniej lekcji w danym dniu. W szkole podstawowej można odstąpić od tej zasady, jeżeli w nauce religii lub etyki, według stanu na dzień 15 września danego roku szkolnego, uczestniczą wszyscy uczniowie danego oddziału (klasy). Dodatkowo, w przypadku gdy na naukę religii zgłosi się mniej niż siedmiu wychowanków danego oddziału albo uczniów danego oddziału lub danej klasy, szkoła organizuje naukę religii dla wychowanków tego oddziału albo uczniów tego oddziału lub tej klasy w grupie międzyoddziałowej lub grupie międzyklasowej, przy czym. dopuszczono możliwość tworzenia grup obejmujących uczniów klas I-III albo IV-VI, albo VII i VIII. Równolegle do omawianych zmian na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji z 22 marca 2024 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych, już od roku szkolnego 2024/2025 oceny klasyfikacyjne z religii i etyki nie są wliczane do średniej rocznych i końcowych ocen klasyfikacyjnych.

W sprawie zmian dwukrotnie wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny

Obie zmiany wywołały wiele emocji i spotkały się z silnym protestem środowisk kościelnych. W odniesieniu do obu złożono również skargi do Trybunału Konstytucyjnego. W dniu 22 maja 2025 r. TK orzekł (sygn. akt U 11/24), że przepisy wyłączające ocenę z religii ze średniej ocen są niezgodne z Konstytucją RP, bo zostały wprowadzone bez porozumienia ze stroną kościelną i związkami wyznaniowymi. W konsekwencji przed zakończeniem roku szkolnego 2024/2025 wielu rodziców składało w sekretariatach szkół pisma, w których żądali wliczenia omawianych ocen do średniej. To wywołało spore zamieszanie i stało się źródłem pytań kierowanych do MEN, które w komunikacie z 11 czerwca 2025 r. przypomniało, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji z 22 marca 2024 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych od roku szkolnego 2024/2025 oceny klasyfikacyjne z religii i etyki nie są wliczane do średniej rocznych i końcowych ocen klasyfikacyjnych. Resort przypomniał, że rozporządzenie to zostało ogłoszone w Dzienniku Ustaw RP, zgodnie z zasadami ogłaszania aktów normatywnych i nadal obowiązuje, ponieważ nie ogłoszono w tym dzienniku urzędowym innego aktu normatywnego albo orzeczenia skutkującego utratą jego mocy obowiązującej.

Czego spodziewać się od września 2025 r.?

Trybunał Konstytucyjny wypowiedział się również w sprawie zmian dotyczących zmniejszenia liczby lekcji religii i etyki w szkołach. W wyroku doszedł do takich samych wniosków, jak w przypadku wliczania ocen z religii i etyki do średniej i tak samo je uzasadnił. W czasie wakacji dyskusja dotycząca religii nieco przycichła, jednak obecnie jesteśmy już u progu rozpoczęcia nowego roku szkolnego i należy domyślać się, że w wielu placówkach problem odżyje i powstanie na tym tle niemałe zamieszanie. Warto więc przypomnieć, że znów – analogicznie, jak w przypadku wliczania ocen do średniej, rozporządzenie wprowadzające nowe zasady zostało ogłoszone w Dzienniku Ustaw RP zgodnie z zasadami ogłaszania aktów normatywnych i nadal obowiązuje. Będzie tak do momentu, gdy w Dzienniku Ustaw zostanie ogłoszony inny akt albo orzeczenie, które będzie skutkowało utratą jego mocy obowiązującej. To zaś oznacza, że lekcje religii i etyki w szkołach powinny zostać w roku szkolnym 2025/2026 zorganizowane w wymiarze jednej godziny w tygodniu i powinny odbywać się przed pierwszą lub ostatnią obowiązkową lekcją klasy w tym dniu.