Propozycja pojawia się czasie kryzysu wywołanego pandemią koronawirusa, w wyniku którego - jak podkreśla KE - ucierpieli szczególnie pracownicy zarabiający najmniej, którzy zajmują się sprzątaniem, pracują w handlu detalicznym, gastronomii czy służbie zdrowia.
„Pracownicy powinni mieć dostęp do odpowiedniej płacy minimalnej i przyzwoitego poziomu życia. To, co dzisiaj proponujemy, to ramy dla płacy minimalnej, przy pełnym poszanowaniu tradycji narodowych (...). Poprawa warunków pracy i życia nie tylko ochroni naszych pracowników, ale także pracodawców, którzy płacą przyzwoite pensje" - powiedziała szefowa KE Ursula von der Leyen.
Płace minimalne istnieją obecnie we wszystkich państwach członkowskich UE. W 21 krajach obowiązuje ustawowe wynagrodzenie minimalne, a w sześciu państwach członkowskich (Dania, Włochy, Cypr, Austria, Finlandia i Szwecja) płaca minimalna jest chroniona wyłącznie na mocy układów zbiorowych.
Komisja Europejska nie ma kompetencji, by narzucać państwom członkowskim decyzję o wysokości płacy minimalnej. W swojej propozycji chce jednak zapewnienia jednolitych standardów jej ustalania.
Projekt zakłada, że kraje, w których obowiązują ustawowe płace minimalne, będą musiały wprowadzić "przejrzyste i stabilne kryteria ustalania płacy minimalnej oraz regularnie i terminowo aktualizować te kryteria".
Proponowana dyrektywa ma na celu promowanie negocjacji zbiorowych - z organizacjami pracodawców i związkami zawodowymi - dotyczących wynagrodzeń we wszystkich państwach członkowskich. Zdaniem KE negocjacje zbiorowe odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu odpowiedniej ochrony płacy minimalnej. Państwa, w których są one popularne, jak kraje skandynawskie, mają mniejszy odsetek pracowników o niskich płacach, wyższe płace minimalne w stosunku do mediany, wykazują niższe nierówności płacowe i wyższe płace niż inne.
Propozycja przewiduje lepsze egzekwowanie ochrony minimalnej płacy obowiązującej w każdym kraju. "Przestrzeganie przepisów i skuteczne ich egzekwowanie są niezbędne, aby pracownicy mogli korzystać z faktycznego dostępu do ochrony minimalnego wynagrodzenia, a przedsiębiorstwa były chronione przed nieuczciwą konkurencją" - podkreśla KE.
Projekt zakłada, że kraje, które mają system rokowań zbiorowych przy ustalaniu poziomów płac - Szwecja, Dania, Finlandia, Austria, Włochy i Cypr - powinny zagwarantować, że 70 proc. ich pracowników jest objętych takimi układami.
Proponowana dyrektywa zakłada coroczne przedstawianie Komisji przez państwa członkowskie informacji dotyczących ochrony płacy minimalnej.
