Po inwazji Rosji na Ukrainę Finlandia wraz ze Szwecją złożyły formalne wnioski o członkostwo sojuszu. Po niecałym roku Finlandia została 31. członkiem NATO, sojuszu złożonego z 29 krajów europejskich, Kanady i Stanów Zjednoczonych.
Rozszerzenie NATO nie podoba się Rosji. Inwazja na Ukrainę została poprzedzona rosyjskim żądaniem wykluczenia możliwości dalszego poszerzania NATO. Jeszcze przed wybuchem wojny prezydent Rosji Władimir Putin wielokrotnie poruszał temat NATO w kontekście ukraińskim. Jednak wybuch wojny przyniósł odwrotny skutek dla Rosji - przyspieszył decyzję krajów skandynawskich o dołączeniu do NATO.
Finlandia z grubsza podwaja granicę NATO z Rosją. Kreml zagroził podjęciem „środków zaradczych” i określił krok Finlandii jako „naruszenie bezpieczeństwa i interesów narodowych Rosji”.
Wojna na Wschodzie sprawiła, że Ukraina także znacznie zbliżyła się do państw zachodnich. Kraj jest obecnie jednym z trzech państw deklarujących aspiracje do przystąpienia do NATO, po oficjalnym złożeniu wniosku o przyspieszoną ścieżkę akcesyjną we wrześniu 2022 r.
Rozszerzenie NATO na wschód od dawna było solą w oku Putina. „Jakikolwiek dalszy ruch NATO na wschód jest nie do zaakceptowania” – powiedział Putin w grudniu 2021 roku, dwa miesiące przed rozpoczęciem inwazji na Ukrainę. „Putin chciał mniej NATO wzdłuż swoich granic” – powiedział sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg. „Dostaje dokładnie coś przeciwnego. Otrzymuje więcej żołnierzy, większą gotowość, więcej sił lądowych, morskich i powietrznych we wschodniej części Sojuszu. I ma coraz więcej członków”.
Zadeklarowana przez NATO polityka otwartych drzwi, zawarta w traktacie założycielskim, generalnie czyni z członkostwa opcję dla suwerennych narodów europejskich. Organizacja, która powstała w 1949 roku skupiając 12 krajów, od tego czasu przyciągnęła nowych członków - zwłaszcza w ciągu ostatnich dwóch dekad - z Europy Wschodniej i Bałkanów, a w kolejce czekają kolejne państwa.
/>