Awdijiwka padła. Już 10 lat temu Rosjanie próbowali zdobyć to miasto

Bitwa o miasto rozpoczęła się już w 2014 roku

Przed 2014 rokiem Awdijiwka była ważnym miastem dla gospodarki Ukrainy. Choć zamieszkiwało ją jedynie ponad 30 tys. mieszkańców, to w mieście działały potężne zakłady koksownicze. Sytuacja zaczęła zmieniać się w 2014 roku, gdy Awidijiwka stała się miastem frontowym, a ostrzały miasta przestały budzić zaskoczenie. W następnych latach miasto było świadkiem licznych bojów, a sam teren został bardzo dobrze ufortyfikowany.

W kwietniu 2014 roku prorosyjcy separatyści zajęli kilka miast w obwodzie donieckim oraz ługańskim. Jednym z nich była znajdująca się 3 km od Awdijiwki Jasynuwata. Miasto zostało odebrane separatystom w sierpniu 2014 roku, ale walki o nie trwały, a we wrześniu ukraińskie wojsko zostało zmuszone do wycofania się z miasta i od tego czasu jest ono okupowane przez Rosję. Już 8 lat temu obszar pomiędzy Jasynuwatą a Awdijiwką uznawany był za jeden z najgorętszych obszarów frontu.

Po trudnym okresie walk w latach 2014-15, nastąpiło uspokojenie sytuacji, choć walki trwały nadal. Na początku 2017 roku znów przybrały one na sile. Przełom stycznia i lutego był okresem intensywnych walk. Miasto znajduje się zaledwie 6 km na północ od Doniecka, a w okolicy znajduje się ważny węzeł autostradowy oraz linia kolejowa. Bliska obecność Ukraińskich wojsk mocno uderza w rosyjskie zdolności logistyczne.

Bitwa o Awdijiwkę po 24 lutego 2022 roku

Już przed wybuchem pełnoskalowej wojny na Ukrainie, bo 21 lutego 2022 roku, siły rosyjskie wznowiły walki w Awdijiwce. 13 marca zbombardowana została koksownia w Awdijiwce. Pierwsze miesiące pełnoskalowej wojny były okresem kolejnych walk o miasto. Rosjanie używać mieli nie tylko wyrzutni pocisków, ale także zakazanej amunicji fosforowej oraz termobarycznej. Siły rosyjskie zaczęły wdzierać się do miasta. W czerwcu Ukraińcy stracili kontrolę nad autostradą czy osiedlem Kamianki. Latem 2022 roku trwały szeroko zakrojone rosyjskie próby otoczenia miejscowości. Na tym etapie bitwy o miasto, zostało w nim mniej niż 10% przedwojennej populacji.

24 lutego wojna weszła w nową fazę. Aż do października trwały ograniczone rosyjskie próby okrążenia i zdobycia miasta. Rosyjskie wojska wdzierały się na kolejne wsie i tereny wokół miasta. Ostatnia i najbardziej krwawa faza bitwy rozpoczęła się 10 października 2023 roku. Wtedy zaczęły się najtrudniejsze walki o tę miejscowość.

Ostatnia faza bitwy o Awdijiwkę

Rosjanie użyli w szturmach na miasto setki czołgów i bojowych wozów piechoty, a także liczną artylerię czy lotnictwo. Po dwóch dniach eksperci ISW ocenili jednak, że rosyjskie próby nie zapewniły większych postępów. 18 października 2023 roku rosyjska armia dokonała ataku na kierunku koksowni. Ukraińcy chwalili się wtedy, że udało im się zniszczyć 97 rosyjskich pojazdów opancerzonych (czołgów, bojowych wozów piechoty i transporterów). Po długich i bardzo krwawych bojach, 17 lutego Awdijiwka padła.

Jak zauważają eksperci ISW, rosyjski sukces był między innymi zasługą masowych bombardowań pozycji ukraińskich z powietrza. Wszystko wskazuje na to, że siły rosyjskie zdołały czasowo osiągnąć ograniczoną i lokalną przewagę w powietrzu i zapewnić swoim wojskom osłonę z powietrza w ostatnich dniach ofensywy w Awdijiwce, co prawdopodobnie jest pierwszym takim przypadkiem od początku wojny – czytamy w najnowszej analizie ISW.

Rosyjskie straty w bitwie o Awdijiwkę

Zajęcie terenów miasta zostało osiągnięcie bardzo dużym kosztem w życiu rosyjskich żołnierzy oraz zniszczonym ciężkim sprzęcie. Komentujący wojnę ekspert Jarosław Wolski szacuje, że minimalne straty osobowe Rosjan można ocenić na ok. 53-63 tys. osób, z czego 15-18 tys. to zabici, a 38-45 tys. to ranni. Choć są to straty minimalne, to w opinii analityka mówienie o 50 tys. zabitych i 100 tys. łącznych strat to myślenie życzeniowe.

Ekspert szacuje ukraińskie straty na ok. 3-4 tys. zabitych oraz 15 tys. rannych. Mówimy o 5-krotnie mniejszej liczbie zabitych i 3-krotnie mniejszej liczbie rannych. Eksperci ISW oceniali, że straty wyniosły od 16 do 47 tys. zabitych i rannych. Straty sprzętowe wynosić mają 13:1 na niekorzyść Rosjan.

Straty sprzętowe Rosjan

Straty w sprzęcie systematycznie podsumowuje użytkownik X (Twitter) o nazwie Naalsio. Na podstawie znalezionych w sieci zdjęć i filmików zlicza i geolokalizuje zniszczone i uszkodzone ukraińskie i rosyjskie pojazdy na tym kierunku. Od października do 23 lutego Rosjanie stracić mieli aż 690 pojazdów, w tym:

• 229 czołgów,
• 373 bojowe wozy piechoty,
• 16 transporterów opancerzonych,
• 8 wyrzutni rakiet,
• 23 sztuki artylerii,
• 7 systemów obrony przeciwlotniczej.

Ukraińskie straty są znacznie niższe i wynosić mają 75 jednostek różnego sprzętu, w tym:

• 25 czołgów,
• 29 bojowych wozów piechoty,
• 7 transporterów opancerzonych,
• 1 wyrzutnię rakiet,
• 6 sztuk artylerii.

Mówimy więc o stratach rzędu 1:9 w czołgach, 1:11 w bojowych wozach piechoty i transporterach opancerzonych, 1:4,5 w artylerii. Można więc ocenić, że Rosjanie stracili w czasie bojów o miasto ponad 600 pojazdów opancerzonych (czołgów, bojowych wozów piechoty czy transporterów opancerzonych), a w walkach o miasto zginęło ponad 15 tys. Rosjan. Liczba rannych przekroczyła zapewne 30 tys.

Konsekwencje zdobycia miasta

Jak komentuje dowódca o wojsk ukraińskich gen. Syrski, trudna sytuacja operacyjna w rejonie Awdijiwki sprawiła, że unikając okrążenia ukraińskie wojska musiały wycofać się z miasta. W ten sposób ocalono życia i zdrowie wielu żołnierzy, a obrona będzie kontynuowana na korzystniejszych pozycjach.

Rosjanom udało się ponownie odsunąć Ukraińców od rosyjskich linii zaopatrzeniowych oraz Doniecka. Sama Awdijiwka była dobrym miejscem do rozpoczęcia ofensywy na kierunku Doniecka, ale strata miejscowości nie ma dużego znaczenia strategicznego. Bardzo duże jest za to propagandowe znaczenie bitwy dla Rosjan. Strata jest dla Ukraińców dotkliwa, ale z pewnością nie jest ona kluczowa.