Kanał Panamski – kluczowy szlak handlowy
Trump podkreślił znaczenie Kanału Panamskiego dla amerykańskiego handlu i bezpieczeństwa narodowego, zaznaczając, że około 70% ruchu na kanale jest związane z amerykańskim transportem morskim. Wyraził również obawy dotyczące potencjalnych wpływów chińskich na kanał, twierdząc, że nie powinien on być zarządzany przez żaden inny podmiot poza Panamą. Przy tym trzeba zauważyć, że Chiny są drugim, co do wielkości klientem Kanału Panamskiego.
Kanał Panamski, ukończony przez Stany Zjednoczone w 1914 roku, pozostawał pod kontrolą USA do momentu przekazania go Panamie 31 grudnia 1999 roku, zgodnie z traktatami Torrijos-Carter podpisanymi w 1977 roku. Od tego czasu kanałem zarządza Autonomiczny Urząd Kanału Panamskiego, niezależna agencja rządowa.
Reakcje Panamy
Dotychczas rząd panamski nie wydał oficjalnej odpowiedzi na ostatnie wypowiedzi Trumpa. Przy tym wypowiedzi Trumpa, są o tyle zaskakują ze od lipca 2024 r. Panamą rządzi wyraźnie proamerykański prezydent José Raúl Mulino. Te wypowiedzi wywołały jednak silne reakcje w panamskich kręgach politycznych i społecznych. Partia Rewolucyjno-Demokratyczna (PRD), założona przez Omara Torrijosa — lidera, który negocjował przekazanie kanału Panamie — potępiła uwagi Trumpa.Wezwali oni rząd panamski do obrony suwerenności narodowej i zapewnienia poszanowania dla autonomii kraju.
Należy zauważyć, że choć Stany Zjednoczone zachowują prawo do obrony neutralności kanału na mocy traktatów, jakiekolwiek działania zmierzające do odzyskania kontroli miałyby poważne konsekwencje dyplomatyczne i prawne.
Co napisał Donald Trump
Przytaczamy treść postu prezydenta -elekta Donalda Trumpa:
„Kanał Panamski jest uważany za KLUCZOWY Narodowy Majątek Stanów Zjednoczonych ze względu na jego krytyczną rolę dla amerykańskiej gospodarki i bezpieczeństwa narodowego. Bezpieczny Kanał Panamski jest kluczowy dla amerykańskiego handlu i szybkiego rozmieszczenia marynarki wojennej, z Atlantyku na Pacyfik, a także znacząco skraca czas transportu do amerykańskich portów. Stany Zjednoczone są największym użytkownikiem Kanału, odpowiadając za ponad 70% wszystkich przejść do lub z amerykańskich portów. Uznawany za jeden z cudów współczesnego świata, Kanał Panamski został otwarty 110 lat temu i zbudowany ogromnym kosztem poniesionym przez Stany Zjednoczone, zarówno w pieniądzach, jak i w ludzkim życiu – podczas budowy zginęło 38 000 amerykańskich żołnierzy z powodu chorób przenoszonych przez komary w dżungli.
Teddy Roosevelt był prezydentem Stanów Zjednoczonych w czasie budowy Kanału i rozumiał jego znaczenie dla siły morskiej oraz handlu. Gdy prezydent Jimmy Carter nierozsądnie przekazał Kanał Panamski za jednego dolara podczas swojej kadencji, zastrzeżono, że będzie zarządzany wyłącznie przez Panamę, a nie Chiny ani nikogo innego. Podobnie nie przewidziano, aby Panama mogła nakładać na Stany Zjednoczone, ich marynarkę wojenną czy korporacje absurdalnie wysokie opłaty za korzystanie z Kanału. Nasza marynarka i handel były traktowane w niesprawiedliwy i nieuczciwy sposób. Opłaty narzucane przez Panamę są absurdalne, zwłaszcza w świetle ogromnej hojności, jaką Stany Zjednoczone okazały Panamie. Ten całkowity „skok na kasę” na koszt naszego kraju natychmiast się skończy….”
„Stany Zjednoczone mają żywotny interes w bezpiecznym, efektywnym i niezawodnym funkcjonowaniu Kanału Panamskiego, co zawsze było rozumiane. Nigdy nie pozwolimy, by trafił on w niepowołane ręce! Nie został przekazany dla dobra innych, ale jedynie jako wyraz współpracy między nami a Panamą. Jeśli zasady moralne i prawne tej wspaniałomyślnej decyzji o przekazaniu Kanału nie będą przestrzegane, zażądamy, aby Kanał Panamski został nam zwrócony w całości i bezwarunkowo. Do władz Panamy: proszę się odpowiednio zastosować!”