W Unii Europejskiej nadzór nad zmianami klimatu realizuje Europejskie Centrum Średnioterminowych Prognoz Pogody Copernicus (C3S). W 2023 r. C3S odnotowało kilka istotnych odchyleń wskaźników klimatycznych, w tym najgorętszy miesiąc w historii i najwyższe codzienne globalne średnie temperatury, które przekraczały poziomy przedprzemysłowe o ponad 2 st. C. Ocieplający się klimat powoduje efekt domina: nasilają się susze, powodzie, burze, huragany oraz ekstremalne fale gorąca i zimna, a nowe zjawiska pogodowe pojawiają się w nietypowych miejscach i porach roku, co ma ogromny wpływ na łańcuchy dostaw żywności. Ekstremalne warunki pogodowe niszczą infrastrukturę transportową, powodując zerwane mosty, podmyte drogi i osunięcia skał, co prowadzi do wydłużenia dostaw i opóźnień. Logistyka świeżej żywności jest wyścigiem z czasem, a opóźnienia skracają przydatność produktów do spożycia, obniżając ich wartość.
Zmiany klimatyczne wpływają również na uprawy, zmieniając geograficzny rozkład gatunków roślin i właściwości terenów rolniczych. Tradycyjne regiony upraw stają się mniej wydajne, a nowe obszary bardziej atrakcyjne. Na przykład południe Francji i Hiszpanii coraz częściej boryka się z suszami, przesuwając uprawy na północ. Te zmiany wymuszają dostosowanie łańcuchów dostaw i inwestycje w nową infrastrukturę oraz dywersyfikację dostawców.
Globalizacja łańcuchów dostaw żywności sprawia, że są one bardziej wrażliwe na zakłócenia spowodowane zmianami klimatycznymi. Turbulencje w jednym regionie mogą mieć daleko idące konsekwencje, wpływając na dostępność żywności i ceny na całym świecie. Centralizacja dystrybucji i koncentracja wolumenów na długich trasach transportowych ograniczają elastyczność reakcji na gwałtowne zmiany warunków pogodowych.
Budowanie odporności łańcuchów dostaw żywności na ryzyka związane ze zmianami klimatycznymi jest kosztowne, co wpływa na ceny i dostępność żywności. Konieczne jest zastosowanie zróżnicowanych strategii, zarówno w krótkiej, jak i długiej perspektywie. Wprowadzenie metod uprawy bardziej odpornych na zmiany klimatu, takich jak: dywersyfikacja gatunków, ochrona zasobów wodnych oraz techniki zarządzania stanem gleby, mogą pomóc w zminimalizowaniu ryzyka związanego z ekstremalnymi warunkami pogodowymi. Dodatkowo należy inwestować w różnorodność źródeł zaopatrzenia, rozwój alternatywnych tras transportowych i wykorzystanie technologii monitorowania i prognozowania.
Zmiany klimatyczne są dużym wyzwaniem dla globalnego bezpieczeństwa żywnościowego oraz stabilności gospodarczej. Jednak poprzez wdrażanie skutecznych strategii budowania odporności, adaptacji do zmieniających się warunków oraz wspieranie współpracy i innowacji możemy zminimalizować ryzyka i stworzyć bardziej zrównoważony i elastyczny system dostaw żywności. Wspólne działanie wszystkich zainteresowanych stron jest kluczowe dla przeciwdziałania wyzwaniom zmian klimatycznych i zapewnienia dostępności bezpiecznej, zdrowej i przystępnej cenowo żywności dla wszystkich.
Partner