W listopadzie 2024 r. resort sprawiedliwości zapowiedział zmiany przepisów o bezpieczeństwie na drogach. Wśród propozycji znalazła się m.in. możliwość orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów, gdy ktoś złamie nałożony już wcześniej zakaz, a także bardziej rygorystyczne przepisy o przepadku pojazdu kierowców prowadzących pod wpływem alkoholu.

Założenia projektu zaostrzenia kar

W poniedziałek założenia projektu nowelizacji niektórych ustaw w związku z poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego ukazały się w wykazie prac legislacyjnych rządu. Autorzy projektu wskazali, że chodzi o stworzenie systemu przepisów skutecznie przeciwdziałającym negatywnym zjawiskom na drogach.

Nowe przepisy mają pomóc w zwalczaniu przestępstw drogowych, szczególnie tych stwarzających zagrożenie dla innych uczestników ruchu. Będą penalizować nielegalne wyścigi samochodowe i mają prowadzić do ograniczenia naruszeń związanych z rażąco niebezpieczną brawurową jazdą.

Łatwiej będzie stracić auto

Zmienią się także przepisy o zakazie prowadzenia pojazdów, w szczególności w trakcie obowiązującego kierowcę zakazu ich prowadzenia. Zmiany będą dotyczyły również wprowadzenia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów w razie skazania za niestosowanie się do orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów. Ograniczona zostanie możliwość orzeczenia przez sąd warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. Zaostrzone zostaną również przepisy o przepadku pojazdów sprawców wypadków ze skutkiem śmiertelnym, rażąco naruszających przepisy ruchu drogowego, w tym wskutek wyścigu samochodowego.

Kary za nielegalne wyścigi

Wśród proponowanych zmian znalazło się także wprowadzenie odpowiedzialności za organizowanie, uczestniczenie i prowadzenie pojazdu w nielegalnym wyścigu samochodowym; poszerzenie katalogu wykroczeń o m.in. dodanie nowego wykroczenia, tzw. driftu; zaostrzenie odpowiedzialności za popełnienie wykroczenia w tzw. recydywie wykroczeniowej czy podwyższenie stawek ubezpieczenia OC dla osób uczestniczących w nielegalnych wyścigach.

Projekt proponuje wprowadzenie zmian w 10 ustawach, w tym w Kodeksie karnym. Chodzi m.in. o rozszerzenie katalogu przestępstw, za które sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów o czyny związane z wyścigiem samochodowym, w tym: wypadek śmiertelny, prowadzenie pojazdu w sposób rażąco naruszający zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym oraz o rozszerzenie katalogu przestępstw, za które sąd orzeka dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów, o czyn z art. 244 k.k., czyli naruszenie orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów.

Podniesione grzywny i kary więzienia

Zgodnie z propozycją podniesiona zostanie dolna granica świadczenia pieniężnego orzekanego obligatoryjnie za niestosowanie się do zakazu prowadzenia pojazdów z 5 do 10 tys. zł. Podwyższona ma zostać dolna i górna granica kary pozbawienia wolności za spowodowanie wypadku drogowego podczas uczestniczenia w nielegalnym wyścigu lub brawurowej jazdy, w którym inna osoba poniosła śmierć albo doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Podobne zmiany proponowane są w przypadku dolnej i górnej granicy kary pozbawienia wolności za popełnienie przestępstwa w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo ucieczki z miejsca zdarzenia.

Nowe kary za drift

W ustawie Kodeks wykroczeń wpisane zostanie nowe wykroczenie, tzw. drift. Penalizowane ma być zachowanie polegające na umyślnym uczestniczeniu w nielegalnym wyścigu przez osobę niebędącą kierującym pojazdem, lecz np. pasażerem. W projekcie proponuje się także podwyższenie dolnej granicy grzywny do 1 tys. zł za tamowanie lub utrudnianie ruchu przez osobę uczestniczącą w nielegalnym zgromadzeniu.

Ponadto starosta będzie miał prawo do wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy w przypadku ujawnienia wykroczenia polegającego na kierowaniu pojazdem silnikowym lub motorowerem w sposób powodujący drift lub utratę styczności z nawierzchnią chociażby jednego z kół pojazdu.

Autorzy nowelizacji chcą w ustawie o kierujących pojazdami dodania przepisu zobowiązującego osobę ubiegającą się o uzyskanie uprawnienia do kierowania motorowerem, pojazdami silnikowymi lub tramwajem do złożenia oświadczenia przez przystąpieniem do egzaminu państwowego o nie orzeczeniu zakazu prowadzenia pojazdów wobec składającego oświadczenie oraz o nietoczącym się postępowaniu karnym z tytułu popełnienia przestępstwa w związku z bezpieczeństwem ruchu drogowego.

Kiedy przepisami zajmie się rząd?

Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to II kwartał 2025 r.