Poza specjalistami posiadającymi unikalne doświadczenie zawodowe osoby z grupy wiekowej 50+ są postrzegane jako łatwo zastępowalne przez młodszych pracowników. Dotyczy to przede wszystkim osób o niskich kwalifikacjach. Ponadto pracownikom starszym przysługują różne dodatki związane z długim okresem zatrudnienia, np. dodatek stażowy. Przez to ich zatrudnienie wydaje się przedsiębiorcom drogie. Powszechnym zjawiskiem jest więc zachęcanie takich pracowników do odejścia na emeryturę. Oni sami często negatywnie oceniają swoje kompetencje i nie widzą dla siebie przyszłości w przedsiębiorstwie.
Polacy wcześnie przechodzą na emeryturę również w wyniku własnych decyzji. Wiąże się to z przyzwoleniem społecznym oraz oczekiwaniem pełnienia przez osoby w wieku od 45 lat wzwyż określonych ról społecznych, np. babci przejmującej opiekę nad wnukami.
Zmotywowani i lojalni
Tymczasem, jak podkreśla Przemysław Gacek, prezes Grupy Pracuj, pracownicy po pięćdziesiątce są dużą wartością dla firmy. Są nie tylko doświadczeni, ale też zmotywowani do pracy i lojalni. W mniejszym stopniu niż osoby młodsze są skłonni do częstych zmian miejsca pracy, zwykle mają też ustabilizowane życie prywatne.
Reklama
– To aspekty istotne z punktu widzenia pracodawcy, szczególnie gdy na rynku zaczyna brakować kandydatów danej specjalizacji, a firma ponosi konkretne koszty, inwestując w rozwój i szkolenie nowo zatrudnianych osób – mówi Przemysław Gacek.
Sytuacja pracowników 50+ w Polsce poprawia się, ale powoli.
Obecnie najczęściej poszukiwani są handlowcy i inżynierowie. Liczba takich ofert stale wzrasta i jednym z najczęstszych wymagań stawianych przez pracodawców jest doświadczenie zawodowe.
Poszukiwani doświadczeni
A ten atut niewątpliwie posiadają osoby w przedziale wiekowym 50+.
Nadal jednak pracuje jedynie co trzeci Polak w wieku 50 lat i powyżej. Rządowy program „Solidarność pokoleń” zakłada, że za 10 lat ma być zatrudniona już co druga osoba z tej grupy wiekowej. Wdrażanie strategii zarządzania wiekiem w polskich firmach dopiero się zaczyna.
– Starszych pracowników, w tym osoby w wieku przedemerytalnym albo wręcz już będące na emeryturze, zatrudniamy jako mentorów, którzy wdrażają do pracy młodszych kolegów bezpośrednio po studiach – mówi Arletta Karpińska z działu personalnego Centrum Techniki Okrętowej (CTO) w Gdańsku.
Zmianę podejścia firm do starszych pracowników wymusi demografia.
Demograficzny przymus
Do tej pory pracodawcy zachęcali starszych pracowników do odchodzenia z pracy. W związku ze starzeniem się społeczeństwa i coraz mniej licznym wchodzeniem na rynek pracy osób młodych konieczne staną się działania odwrotne – zachęcanie osób starszych do pracy nawet po osiągnięciu wieku emerytalnego.
Wiedzę wśród przedsiębiorców o korzyściach płynących z utrzymania starszych pracowników w firmie chce upowszechniać Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. PARP ze środków europejskich realizuje projekt „Z wiekiem na plus – szkolenia dla przedsiębiorstw”.
– Ważne jest stworzenie systemu wsparcia pracodawców zarówno przy uświadamianiu specyfiki zarządzania personelem w zróżnicowanym wieku, jak i przy opracowaniu strategii zarządzania wiekiem w przedsiębiorstwie, tak by uwzględniała ona psychofizyczny profil pracowników 45/50+ – podkreśla Anna Nikowska, kierownik sekcji wdrażania w zespole zasobów ludzkich PARP.
Adresatami szkoleń, doradztwa i coachingu będą właściciele firm, kadra zarządzająca, pracownicy odpowiedzialni za politykę kadrową i personalną oraz pracownicy w wieku 45+. Ponadto w ramach projektu zorganizowane zostaną szkolenia dla pracowników poniżej 30. roku życia, tak aby mogli oni wspierać osoby starsze w korzystaniu z nowych technologii. Szkolenia rozpoczną się w 2011 roku.
