Pierwszym rokiem, dla którego w raporcie OECD określono wartość PKB dla Polski, był 1870. Wartość gospodarki na ziemiach polskich wynosiła w tym czasie 15 954 dolarów międzynarodowych (co to jest dolar międzynarodowy - zobacz poniżej) – to o ponad 6 razy mniej niż największa w tym czasie gospodarka Europy – Wielka Brytania (100 180 dol.). Gospodarka ówczesnych terenów niemieckich w 1870 roku była większa od polskiej o ok. 4,5 razy. Podobna różnica dzieliła nas od gospodarki francuskiej.
Choć u progu XX wieku, w roku 1900, liczona w wartościach bezwzględnych gospodarka ziem polskich była większa niż gospodarka Hiszpanii, Grecji, Portugalii czy Australii, w przeliczeniu na mieszkańca wypadaliśmy już znacznie gorzej nawet od naszych południowych sąsiadów. PKB per capita w 1900 roku wynosiła u nas 1536 dol. międzynarodowych. Dla terenów Czechosłowacji i Węgier odpowiednio wartość ta wyniosła 1729 i 1682 dol. W Hiszpanii wartość PKB per capita w 1900 roku była podobna do terenów Czechosłowacji i osiągnęła wartość 1786 dol.
W tym czasie tylko w przypadku czterech gospodarek na świecie, wartość PKB na mieszkańca przekraczała 4 tys. dolarów międzynarodowych – były to Wielka Brytania (4492 dol.), Nowa Zelandia (4298 dol.), Australia (4013 dol.) i USA (4091 dol.). Warto zwrócić uwagę na fakt, że wszystkie te państwa to kraje anglosaskie.
Wartość gospodarki na mieszkańca w Polsce po raz pierwszy przekroczyła poziom 2 tys. dolarów (tj. 2117 dol.) dopiero w kryzysowym roku 1929, aby potem przez prawie dekadę być znów poniżej tego poziomu. Dopiero w 1938 roku nasz kraj pod względem wartości PKB na mieszkańca osiąga wartość 2182 dol.
>>> Czytaj też: Bugaj: polskiej gospodarki nie da się utrzymać na call center i montowniach
Polska Ludowa
Pierwsze dane z okresu po II wojnie światowej dla Polski odnajdujemy w raporcie OECD dopiero w 1950 roku. Wówczas wskaźnik PKB na mieszkańca osiąga poziom 2447 dol. – to więcej niż w przypadku Hiszpanii, Portugalii i Grecji. Dla Węgier i Czechosłowacji wartości te wynoszą odpowiednio 2480 dol. i 3501 dol. W tym samym czasie średnia dla 29 krajów Europy Zachodniej wynosiła 4578 dol., dla USA – aż 9561 dol.
W okresie PRL nasz kraj stopniowo zwiększał poziom PKB per capita, osiągając apogeum w 1978 roku. Wówczas PKB na mieszkańca wyniosło 6111 dol. Średnia dla Europy Zachodniej wynosiła wówczas 12 621 dol., zaś wartość dla Hiszpanii, którą wyprzedzaliśmy w latach 50’ XX wieku, w 1978 roku wyniosła 9023 dol.
>>> Polecamy: The Economist: Polska wśród państw narażonych na przerwę w dopływie kapitału
III RP
Najbardziej dramatycznego spadku PKB w przeliczeniu na mieszkańca Polska doświadczyła po przemianach ustrojowych z 1989 roku. W latach 1990 i 1991 PKB per capita dla naszego kraju wyniósł odpowiednio 5113 i 4738 dol.
Najwyższy poziom PKB per capita (6357 dol.), który Polska osiągnęła w dobie PRL z 1978 roku, w III Rzeczpospolitej udało się przebić dopiero w 1997 roku .
Dane
Dane o PKB pochodzą z raportu OECD pt.: „The World Economy”, składającego się z dwóch części. Pierwsza z nich pt.: „A Millennial Perspective” została wydana w 2001 roku, druga z nich, pt.: „Historical Statistics” ujrzała światło dzienne w 2003 roku. Autorem raportu jest Angus Maddison.
Dane o PKB wyrażone są w dolarach międzynarodowych. Dolary międzynarodowe to hipotetyczna jednostka walutowa, która ma taką siłę nabywczą jak dolar amerykański w danym czasie. Jest bardzo popularnym narzędziem do wszelkich historycznych porównań gospodarczych.
Historyczny PKB wypranych państw w liczony dolarach międzynarodowych w latach 1870-2003 | |||||||||
rok | Francja | Niemcy | W.Brytania | Hiszpania | USA | Polska | Japonia | Chiny | |
1870 | 72100 | 72149 | 100180 | 19556 | 98374 | 15954 | 25393 | 189740 | |
1890 | 95074 | 115581 | 150269 | 28839 | 214714 | 29345 | 40556 | 205379 | |
1900 | 116747 | 162335 | 184861 | 33164 | 312499 | 38016 | 52020 | 218154 | |
1910 | 122238 | 210513 | 207098 | 37633 | 460471 | 45028 | 64559 | ||
1929 | 194193 | 262284 | 251348 | 63570 | 843334 | 58980 | 128116 | 274090 | |
1930 | 188558 | 258602 | 249551 | 61435 | 768314 | 56247 | 118801 | 277567 | |
1938 | 187402 | 342351 | 297619 | 45255 | 799357 | 67788 | 176051 | 288653 | |
1950 | 220492 | 265354 | 347850 | 61429 | 1455916 | 60742 | 160966 | 244985 | |
1960 | 344609 | 558482 | 452768 | 94119 | 2046727 | 95121 | 375090 | 441694 | |
1970 | 592389 | 843103 | 599016 | 214070 | 3081900 | 144018 | 1013602 | 636937 | |
1980 | 813763 | 1105099 | 728224 | 344987 | 4230558 | 204213 | 1568457 | 1041142 | |
1985 | 877305 | 1176131 | 802000 | 374627 | 4940383 | 210713 | 1851315 | 1596691 | |
1989 | 1000286 | 1302212 | 940908 | 454166 | 5703521 | 215815 | 2208858 | 2051813 | |
1990 | 1026491 | 1264438 | 944610 | 474366 | 5803200 | 194920 | 2321153 | 2123852 | |
1995 | 1095672 | 1412513 | 1026044 | 511197 | 6558151 | 217060 | 2504246 | 3450084 | |
2000 | 1263467 | 1560098 | 1199910 | 625117 | 8019378 | 278675 | 2667151 | 4319339 | |
2003 | 1315601 | 1577423 | 1280625 | 684537 | 8430760 | 296237 | 2699261 | 6187983 | |
Źródło danych OECD |
.
Historyczny PKB wypranych państw liczony w dolarach międzynarodowych w latach 1870-2003 | ||||||||||
rok | Finlandia | Grecja | Portugalia | Australia | Nowa Zelandia | Polska | Argentyna | Brazylia | ||
1870 | 1999 | 3218 | 4219 | 5810 | 902 | 15954 | 2354 | 6985 | ||
1890 | 3265 | 5280 | 5671 | 13850 | 2497 | 29345 | 7265 | 11267 | ||
1900 | 4415 | 6704 | 7037 | 15014 | 3469 | 38016 | 12932 | 12201 | ||
1910 | 5584 | 7225 | 22793 | 5556 | 45028 | 26125 | 17078 | |||
1929 | 9302 | 14696 | 10789 | 33662 | 7741 | 58980 | 50623 | 37415 | ||
1930 | 9194 | 14342 | 10656 | 30458 | 7405 | 56247 | 48531 | 35187 | ||
1938 | 13123 | 18901 | 13084 | 40639 | 10365 | 67788 | 55883 | 50376 | ||
1950 | 17051 | 14489 | 17615 | 61274 | 16136 | 60742 | 85524 | 89342 | ||
1960 | 27598 | 26195 | 26711 | 91085 | 22449 | 95121 | 114614 | 167397 | ||
1970 | 44114 | 54609 | 49498 | 152220 | 31644 | 144018 | 174972 | 292480 | ||
1980 | 61890 | 86505 | 78655 | 210642 | 39141 | 204213 | 232802 | 639093 | ||
1985 | 71184 | 92442 | 82206 | 245444 | 45420 | 210713 | 209641 | 675090 | ||
1989 | 84092 | 101425 | 102922 | 286820 | 46850 | 215815 | 212373 | 776547 | ||
1990 | 84103 | 101452 | 107427 | 291180 | 46729 | 194920 | 212518 | 743765 | ||
1995 | 80412 | 107937 | 116897 | 341575 | 54413 | 217060 | 282653 | 866086 | ||
2000 | 100952 | 127880 | 142753 | 412985 | 61798 | 278675 | 320364 | 975444 | ||
2003 | 106749 | 145334 | 144694 | 459504 | 69400 | 296237 | 296991 | 1012733 | ||
Źródło danych OECD |
.
Historyczny PKB wybranych państw Europy Wschodniej liczony w dolarach międzynarodowych w latach 1870-2003 | |||||||||
Rok | Bułgaria | Czecho-słowacja | Węgry | Polska | Rumunia | Jugosławia | Razem 7 krajów Europy Wsch. | ZSRR | |
1870 | 2172 | 11820 | 6459 | 15954 | 8546 | 4943 | 50163 | 83646 | |
1890 | 3896 | 16936 | 9751 | 29345 | 12925 | 8169 | 81456 | ||
1900 | 4892 | 20994 | 11990 | 38016 | 15565 | 10079 | 102084 | 154049 | |
1910 | 6581 | 25851 | 15291 | 45028 | 19698 | 13795 | 126926 | ||
1929 | 7023 | 42240 | 21250 | 58980 | 16079 | 19363 | 165840 | 238392 | |
1930 | 7741 | 40856 | 20789 | 56247 | 17235 | 18995 | 252333 | ||
1938 | 10470 | 24342 | 67788 | 19375 | 21817 | 405220 | |||
1950 | 11971 | 43368 | 23158 | 60742 | 19279 | 25277 | 185023 | 510243 | |
1960 | 22908 | 69749 | 36431 | 95121 | 33931 | 44190 | 304685 | 843434 | |
1970 | 40523 | 92592 | 51974 | 144018 | 57779 | 74489 | 465695 | 1351818 | |
1980 | 53449 | 121763 | 67549 | 204213 | 91517 | 131058 | 675819 | 1709174 | |
1985 | 55682 | 129313 | 69819 | 210713 | 93657 | 139885 | 706201 | 1863687 | |
1989 | 55883 | 136418 | 71776 | 215815 | 90051 | 140179 | 718039 | 2037253 | |
1990 | 49779 | 132560 | 66990 | 194920 | 80277 | 129953 | 662604 | 1987995 | |
1995 | 43613 | 124790 | 59430 | 217060 | 72024 | 83344 | 607562 | 1171751 | |
2000 | 41828 | 138730 | 72345 | 278675 | 67480 | 108609 | 717190 | 1287576 | |
2003 | 47641 | 152411 | 79927 | 296237 | 78563 | 120440 | 786408 | 1552231 | |
Źródło danych OECD |