Eurokorpus jest związkiem taktyczno-operacyjnym szybkiego reagowania. To międzynarodowa formacja, która może zostać użyta w operacji wojskowej NATO lub Unii Europejskiej. Jej dowództwo znajduje się w Strasburgu.
Eurokorpus został powołany przez Niemcy i Francję w 1992 r. W 1993 r. dołączyła Belgia, rok później Hiszpania, a w 1996 r. Luksemburg. Państwa te, wraz z Francją i Niemcami, stały się tzw. państwami ramowymi, które wspólnie decydują o zadaniach, strukturze i rozwoju tej formacji. W 2002 r. do Eurokorpusu przyjęto jako państwa stowarzyszone Polskę, Austrię, Finlandię, Grecję i Turcję, rok później Kanadę, w 2009 r. Włochy, a w 2016 r. Rumunię. Oficerów łącznikowych do dowództwa wysłały także Holandia i Wielka Brytania. Z czasem Austria, Finlandia i Kanada wycofały się ze struktur.
Państwa stowarzyszone wysyłają żołnierzy, sprzęt i elementy zabezpieczające do dowództwa i sztabu w Strasburgu (Polska wysłała m.in. ok. 200 ciężarówek). Państwa te wydzielają też pod dowództwo Eurokorpusu jednostki wojskowe, stacjonujące w miejscach stałych dyslokacji i znajdujące się w normalnych warunkach pod dowództwem narodowym. Na co dzień Eurokorpusowi podlega jedynie brygada francusko-niemiecka.
Najważniejszym organem Eurokorpusu jest Komitet Wspólny złożony z szefów obrony lub sztabów generalnych państw ramowych oraz dyrektorów politycznych z ministerstw spraw zagranicznych. Rotacyjnie co roku inne państwo przewodniczy pracom komitetu wyznaczając sekretarza Eurokorpusu.
Komitetowi Wspólnemu podlega Komitet Eurokorpusu, który składa się ze starszych oficerów z państw ramowych i dowództwa Eurokorpusu. Ciało to zbiera się raz na kwartał. W posiedzeniach mogą uczestniczyć przedstawiciele państw stowarzyszonych, o ile omawiane są zagadnienia ich dotyczące. Komitet Eurokorpusu nadzoruje praktyczną realizację decyzji Komitetu Wspólnego dotyczących np. przygotowania sił, organizacji, finansowania, obsady stanowisk, szkolenia i ćwiczeń, zabezpieczenia logistycznego i kontaktów międzynarodowych.
Głównym celem Eurokoprusu jest udział w operacjach kryzysowych, humanitarnych, ratunkowych oraz utrzymywania i wymuszenia pokoju. Eurokorpus posiada również zdolność prowadzenia operacji i działań w ramach art. 5 Paktu Północnoatlantyckiego, który mówi o wspólnej obronie państw NATO.
Pierwszą operacją bojową Eurokorpusu był udział w sojuszniczej misji SFOR w Bośni i Hercegowinie w 1998 r. Dwa lata później jednostka przejęła dowództwo na siłami pokojowymi KFOR w Kosowie. Od sierpnia 2004 r. do lutego 2005 r. Eurokoprus dowodził misją stabilizacyjną ISAF w Afganistanie. Wziął w niej udział również w 2012 r. Żołnierze korpusu uczestniczyli także w misji szkoleniowej UE w Mali w 2015 r., a w 2016 r. Eurokorpus stworzył dowództwo Grupy Bojowej UE.
Jednostka przeszła też certyfikację NATO - w 2002 r. uzyskała status sił wysokiej gotowości i Sił Odpowiedzi NATO (ang. NATO Response Force), a w maju 2006 r. osiągnęła pełną zdolność operacyjną.
Koncepcja pełnoprawnego członkostwa Polski w Eurokorpusie została po raz pierwszy przedstawiona podczas spotkania ministrów obrony państw Trójkąta Weimarskiego w lipcu 2006 r. W grudniu tego samego roku Komitet Wspólny Eurokorpusu zaakceptował możliwość większego udziału polskich żołnierzy w dowództwie jednostki. Negocjacje, których celem była zmiana statusu Polski z państwa stowarzyszonego na ramowe rozpoczęły się w styczniu 2009 r.
W grudniu 2011 r. ówczesny szef Sztabu Generalnego WP gen. Mieczysław Cieniuch podpisał w imieniu Polski deklarację, zawierającą harmonogram działań zmierzających do osiągnięcia przez Polskę pełnej gotowości operacyjnej jako państwa ramowego od początku 2016 r.; później ten termin przełożono na początek 2017 r. Zgodnie z planem Polski generał miał dowodzić Eurokorpusem od 2019 r.
W deklaracji określono udział przedstawicieli Polski w gremiach kierowniczych Eurokorpusu, udziału w szkoleniach i ćwiczeniach, obejmowanie stanowisk w dowództwie przez polski personel, etapy stopniowego wydzielania wkładu materiałowo-technicznego oraz aspekty finansowe, związane ze zmianą statusu Polski. Gen. Cieniuch poinformował wówczas, że docelowo w Eurokorpusie będzie służyć 120 polskich żołnierzy, a do jednostki zostanie wyznaczona jedna polska brygada.
Do końca 2011 r. Polska obsadzała w kwaterze Eurokorpusu 18 stanowisk w tym jedno tzw. stanowisko flagowe, czyli zajmowane przez generała. W sierpniu 2013 r. w jednostce służyło ponad 50 Polaków, w czerwcu 2015 r. - ponad 90. Zastępcą szefa sztabu Eurokorpusu ds. planowania jest gen. bryg. Andrzej Knap. Dowódcą Eurokorpusu jest obecnie hiszpański generał broni Alfredo Ramirez.
We wtorek MON zdementowało doniesienia, że Polska wycofuje się z Eurokorpusu. "Decyzją Ministra Obrony Narodowej Polska jedynie zrezygnowała z ubiegania się o status państwa ramowego w dowództwie Eurokorpusu oraz stopniowo zredukuje w perspektywie 3-4 lat swój wkład. Zachowa jednak dalej status państwa stowarzyszonego i będzie się angażować w stopniu odpowiednim do tego statusu i zaangażowania innych państw europejskich" - poinformowało ministerstwo.
Tę decyzję uzasadniono większym obciążeniem sił zbrojnych wynikającym z realizacji decyzji NATO o wzmocnieniu wschodniej flanki, zmniejszeniem zaangażowania Eurokorpusu w działania NATO oraz nieproporcjonalnie dużym zaangażowaniem Polski w jednostkę w porównaniu do innych państw ubiegających się o status państwa ramowego.
MON poinformowało, że redukcja polskiego zaangażowania została uzgodniona z państwami ramowymi i zostanie przeprowadzona tak, by zapewnić zdolność korpusu do wykonywania zadań statutowych i jego sprawne funkcjonowanie. Zakończenie procesu zostało zaplanowane na 2021 r.
