W 2012 roku Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wydał 22 decyzje stwierdzające nieprawidłowości we wzorcach umownych przedsiębiorców oferujących konsumentom nowe mieszkania i nałożył 13 kar w łącznej wysokości 680 769 zł, podał UOKiK w komunikacie. W roku 2001 wobec deweloperów wydano 46 decyzji z łączną kwotą kar ponad 1 mln zł.
"Najczęstszym problemem było stosowanie we wzorcach umów postanowień tożsamych z wpisanymi do rejes klauzul niedozwolonych. Urząd zakwestionował w ubiegłym roku 135 takich postanowień (269 w 2011 r.). Klauzule, do których Urząd zgłaszał zastrzeżenia, najczęściej miały na celu pozbawienie konsumenta należnego mu prawa odstąpienia od umowy kiedy zmianie ulegną jej istotne warunki, czyli np. cena, powierzchnia czy rozkład mieszkania" - czytamy w komunikcacie.
Zgodnie z prawem, gdy przedsiębiorca zmienia istotne warunki umowy, do których zaliczają się cena czy powierzchnia nabywanego mieszkania, konsument powinien mieć możliwość odstąpienia od umowy bez ponoszenia z tego tytułu jakichkolwiek kosztów.
UOKiK kwestionował także postanowienia, które zwalniały przedsiębiorców z odpowiedzialności za oddanie lokalu w terminie, dzięki stosowaniu otwartego katalogu przesłanek zwalniających ich z odpowiedzialności za opóźnienia w inwestycji. Natomiast zgodnie z prawem wzorzec umowny powinien dokładnie określać zamknięty katalog dopuszczalnych powodów przesunięcia terminu zakończenia realizacji inwestycji.
"Inną niezgodną z prawem praktyką kwestionowaną przez Urząd było stosowanie postanowień utrudniających konsumentowi odstąpienie od umowy np. zastrzeganie możliwości długotrwałego przetrzymywania pieniędzy na koncie przedsiębiorcy bez zwracania konsumentowi należnych odsetek lub ustanowienie rażąco wysokich kar za zerwanie kontraktu" - czytamy dalej.
UOKiK stwierdził również praktykę polegającą na zastrzeganiu we wzorcu umownym, że w razie zerwania kontraktu z winy konsumenta przedsiębiorca może potrącić karę umowną w wysokości do 8 proc. kwot zaliczek wpłaconych przez nabywcę, jednak nie mniej niż określona kwota. W konsekwencji deweloper mógł dowolnie decydować o kwocie kary umownej a konsument nie uzyskiwał pełnych informacji o wszystkich zobowiązaniach finansowych, którymi mógł zostać obciążony w przypadku niewywiązania się z umowy.
Kontrole przedsiębiorców oferujących konsumentom lokale mieszkalne przez UOKiK będą kontynuowane w bieżącym roku. Urząd planuje także publikację raportu dotyczącego stosowania ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego.
