- Wielka Brytania: Żelazna Dama dzieli naród również po śmierci
Cała brytyjska prasa zamieszcza dziś na pierwszych stronach wielkie zdjęcia zmarłej wczoraj premier Margaret Thatcher. Niektóre są bardziej łagodne, inne bardziej marsowe - zgodne z jej przydomkiem Żelaznej Damy.
Gazety zgadzają się w ocenie jej wielkości i znaczenia światowego, ale nie spadku jaki pozostawiły jej rządy w kraju.
Prawicowy "Daily Telegraph" pisze o "obrończyni praw robotników, narodów i świata", "Żelaznej Damie, która przywróciła dumę narodowi". "Daily Mail" żegna "liderkę, matkę, żonę i kobietę stanu". Lewicujący "Daily Mirror" - "nieustraszoną przywódczynię, która zrujnowała jednak wiele społeczności".
"Wielbiona i znienawidzona za życia, dzieli również Brytyjczyków po śmierci" - ocenia "Mirror", przyznaje jednak, że "jej idee ukształtowały konsensus polityczny Johna Majora, Tony'ego Blaira i Gordona Browna". Tego samego zdania jest lewicowy "Guardian": "Margaret Thatcher ukształtowała kurs brytyjskiej polityki na minione ponad 30 lat.". Ale dziennik negatywnie ocenia jej spuściznę: "publiczne podziały, prywatny egoizm i kult chciwości, które spętały ducha humanizmu".
Stojący na przeciwnym biegunie "Times" pisze: "Margaret Thatcher doszła do władzy pod koniec dekady, w której Brytania straciła wiarę w siebie. W najważniejszych kwestiach swoich czasów dokonała właściwych wyborów." Natomiast centrolewicowy "Independent" stwierdza: "Wierzyła, że ma bezpośredni związek z narodem, a w każdym razie z ciężko pracującą, praworządną, gotową do wyrzeczeń klasą średnią. Ale dla wielu, jeśli wręcz nie większości, stała się z biegiem czasu uosobieniem innej klasy średniej - nieczułej i zadufanej."
>>> Czytaj też: Margaret Thatcher oczami polityków. Oto wspomnienia o "żelaznej damie"
- USA: wskrzesiła kapitalizm
Zmieniła oblicze Wielkiej Brytanii, wskrzesiła kapitalizm, przyczyniła się do upadku Związku radzieckiego. Tak amerykańska prasa wspomina zmarłą wczoraj w wieku 87 lat Margaret Thatcher.
„Zaciekła przeciwniczka komunizmu, bezlitosny wojownik, chlubiący się przydomkiem ‘Żelazna Dama’, wierna sojuszniczka Stanów Zjednoczonych” - tak o Matgaret Thatcher pisze dziennik "Los Angels Times". "Washington Post" przypomina, że Thatcher współpracowała z Ronaldem Reaganem przy rozmieszczeniu w Europie rakiet Pershing II, co według części analityków było jednym z powodów rozpadu Zawiązku Radzieckiego. Długą listę zasług byłej brytyjskiej premier wymienia też w komentarzu redakcyjnym "New York Times". Gazeta zwraca jednak uwagę, że z czasem wiele jej osiągnięć gospodarczych zbladło a wprowadzony przez nią model kapitalizmu spowodował pogłębienie przepaści pomiędzy biednymi i bogatymi i przyczynił się do kryzysu finansowego 2008 roku.
- Szwecja: wspólnie z Reganem przyniosła wolność Europie Wschodniej
Śmierć Margaret Thatcher to najważniejszy temat szwedzkich mediów. Dziennik „Svenska Dagbladet” zamieścił komentarz jednego z polityków szwedzkiej Partii Konserwatywnej, czołowej siły rządzącej koalicji, poświęcony w dużej części polityce zagranicznej Żelaznej Damy. Autor podkreśla, że to dzięki niej i prezydentowi USA, Ronaldowi Reganowi, lata 80. przyniosły wolność Europie Wschodniej i śmierć komunizmowi. A w debacie ekonomicznej doprowadziły do porozumienia o wadze niskiej inflacji, zrównoważonych budżetów i konieczności tworzenia dobrego klimatu dla przedsiębiorczości.
Podobne konkluzje wysnuwa analityk największej gazety szwedzkiej „Dagens Nyheter”. Pisze, że założenia polityki ekonomicznej uprawianej przez Thatcher - prywatyzacja, deregulacja i walka z inflacją - stały się standardem dla europejskich polityków. Od lewicy do prawicy.
Szef szwedzkiej dyplomacji Carl Bildt napisał na blogu, że Thatcher - zwolenniczka wolności i wróg komunizmu - po jego upadku miała jednak kłopoty ze zrozumieniem dążności Europy do jednoczenia się i coraz bliższej współpracy.
- Włochy: rewolucyjna konserwatystka, chciała wywrócić Wielką Brytanię "jak rękawiczkę"
Włoskie media żegnają Margaret Thatcher pisząc o niej “rewolucyjna konserwatystka”. Komentatorzy otwarcie wyrażają żal, że podobna postać nie pojawiła się nigdy na włoskiej scenie politycznej.
Miała temperament odkrywcy, awanturnika i korsarza - pisze o Margaret Thatcher mediolański “Corriere della Sera”. Dlatego nie była w najlepszych stosunkach z królową. Zamierzała bowiem wywrócić Wielką Brytanię na drugą stronę, “jak rękawiczkę”. Jej historia, podsumowuje największy włoski dziennik, pokazuje, że prawdziwa demokracja daje pole do popisu prawdziwym reformatorom, i że potrafi odesłać ich do domu, gdy nie są już potrzebni. Thatcheryzm dlatego przeszedł do historii, ponieważ był czymś więcej niż formą rządów w jednym kraju, zauważa inny publicysta. I wyraża żal, że Włochy nie doczekały się takiej postaci.
- Belgia: lista przyjaciół i wrogów Thatcher
Żelazna Dama chciała ocalić swój kraj, odmieniła Wielką Brytanię, a kontakty z Europą miała napięte. Tak belgijskie dzienniki piszą o zmarłej Margaret Thatcher. Komentatorzy podkreślają, że wywoływała skrajne reakcje w kraju. Piszą także o jej odbiorze w Europie.
Helmut Kohl przyznał, że przyprawiała o ból głowy - czytamy w komentarzu redakcyjnym w gazecie "Le Soir". Głośno broniła brytyjskich interesów, czuła, że Europa chce ją oszukać - dodaje komentator dziennika "De Standaard". Zauważa jednak, że przy całym sprzeciwie wobec ściślejszej integracji europejskiej Margaret Thatcher była pragmatyczna. Zgodziła się na budowę unijnego rynku z myślą o brytyjskich interesach. Jeśli teraz cokolwiek trzyma Wielką Brytanię we Wspólnocie, to właśnie jednolity rynek.
Gazeta "La Libre Belgique" sporządziła listę przyjaciół i wrogów byłej premier. Przyjaciele to oczywiście Ronald Regan, Francois Mitterand, mimo wielu różnic, oraz Augusto Pinochet, którego po aresztowaniu wzięła w obronę, i którego nazwała przyjacielem Wielkiej Brytanii podczas wojny o Falklandy. Na liście wrogów znalazł się związkowiec Arthur Scargill, przywódca niemal rocznego strajku górniczego z połowy lat 80., z którym Margaret Thatcher bezpardonowo się rozprawiła. Także Roger Waters z Pink Floyd, który - jak wielu artystów - krytykował thatcheryzm, oraz Jacques Delors, jeden z szefów Komisji Europejskiej. Jemu marzyła się wizja Europy federalnej, ona stanowczo się temu sprzeciwiała. Ich relacje były wyjątkowo chłodne - czytamy w "La Libre Belgique".
- Niemcy: największy powojenny polityk kraju i jego grabarz zarazem
Śmierć Margaret Thatcher to jeden z głównym tematów w niemieckich gazetach. Komentatorzy przypominają, że była premier budziła w brytyjskim społeczeństwie skrajne emocje.
W konserwatywnym dzienniku „Frankfurter Allgemeine Zeitung” czytamy, że Margaret Thatcher polaryzowała brytyjskie społeczeństwo jak nikt inny. Z szefowej rządu szydzono w książkach, sztukach teatralnych i filmach. W ostatnich latach, w niektórych częściach brytyjskiego społeczeństwa, Thatcher cieszyła się jednak niemal tak wielkim poważaniem jak niegdyś Winston Churchill - piszą komentatorzy „Frankfurter Allgemeine”. Także w liberalnej „Sueddeutsche Zeitung” czytamy, że była premier to dla Brytyjczyków postać skrajnie kontrowersyjna. Zależnie od puntu widzenia nazywaną ją największym politykiem w powojennej historii kraju, albo jego grabarzem. Zgoda panuje jednak co do tego, że mało który polityk w tak dużym stopniu ukształtował Wielką Brytanię - czytamy na stronach „Sueddeutsche Zeitung”.
- Rosja: pozostanie w pamięci jako pierwsza lady
Rosyjskie media dużo miejsca poświęcają zmarłej wczoraj Margaret Thatcher, byłej premier Wielkiej Brytanii. „Pierwsza spośród brytyjskich premierów”, „Pozostanie w pamięci jako pierwsza lady” - to tylko niektóre tytuły w dzisiejszych moskiewskich gazetach.
„Kommiersant” pisze, że jeszcze za życia przeszła do historii jako Żelazna Dama, bo określiła na nowo stosunki między Zachodem i Rosją. Moskiewski dziennik podkreśla, że Margaret Thatcher była premierem przez 11 lat i „stała się symbolem Wielkiej Brytanii”. Z kolei gazeta „Izwiestia” zwraca uwagę, że w historii nazwisko Margaret Thatcher jest związane z amerykańskim prezydentem Ronaldem Reaganem. „Prowadzona przez nich polityka doprowadziła do zakończenia zimnej wojny" - pisze dziennikarz Melor Sturua.
„Komsomolskaja Prawda” przypomina, że Thatcher nazywano ”Żelazną Lady”. Zdaniem autora okolicznościowej publikacji bardziej trafne byłoby miano pierwszej damy - osoby ze wszech miar niezwykłej, która zawsze starała się dominować".
- Hiszpania: Thatcher - kobieta, która zmieniła Brytyjczyków
Odważna, bezpośrednia, bezkompromisowa, konsekwentna w działaniu, błyskotliwa. To tylko niektóre z określeń, jakimi hiszpańska prasa opisuje zmarłą brytyjską premier, Margaret Thatcher.
"Odważyła się przeciwstawić wszystkim. Niemal zniszczyła brytyjskie związki zawodowe, stawiła czoła IRA, walczyła z Argentyną o utrzymanie Falklandów i wspierała pozycję Wielkiej Brytanii w Europie i na świecie” - wylicza dokonania zmarłej premier dziennik ABC.
"Jedni ją uwielbiali, inni nienawidzili.. Ale bez względu na to, jakie emocje wzbudzała, nikt nie wątpi, że przejdzie do historii jako premier, która przekształciła swój kraj"- twierdzi komentator El Mundo.
"Pierwsza kobieta, która zasiadła w Europie na fotelu premiera rządu. Polityk, który budził polemikę. Była eurosceptykiem i otwartą przeciwniczką Związku Radzieckiego. To kobieta, obok której nie można było przejść obojętnie” - zapewnia barcelońska La Vanguardia.
- Ukraina: Thatcher wzorem męża stanu
Na Ukrainie politycy oddają hołd Margaret Thatcher. Wiktor Janukowycz, Mykoła Azarow, a także przebywająca w więzieniu Julia Tymoszenko wyrażają żal z powodu jej śmierci. Są zgodni w opiniach, że brytyjska „żelazna dama" była wzorem męża stanu.
Wiktor Janukowycz określił Margaret Thatcher kobietą-premierem, która stała się wzorem siły ducha, wierności zasadom, a także twardości charakteru. Zdaniem ukraińskiego prezydenta, jej imię pozostanie w historii przykładem pełnego oddania służbie swojemu narodowi. Także premier Mykoła Azarow podkreślił, że Wielka Brytania straciła utalentowaną polityk i wielką państwową działaczkę.
Julia Tymoszenko napisała, że Margaret Thatcher była dla niej przykładem, jak być liderem i prawdziwym politykiem. Dodała, że pogrążyła się w smutku razem z mieszkańcami Wielkiej Brytanii, a także bliskimi „tego nieprzeciętnego człowieka”. „Lady Margaret nazywano „żelazną damą”, ale ona miała wielkie serce” - napisała była ukraińska premier w swoim oświadczeniu. Zaznaczyła także, że jest jej bardzo przykro, iż nie będzie mogła wziąć udziału w pogrzebie ponieważ odbywa karę 7 lat pozbawienia wolności.
- Watykan: Franciszek łączy się w żałobie z Brytyjczykami
Papież Argentyńczyk łączy się z Brytyjczykami w żałobie po śmierci Margaret Thatcher. W imieniu Franciszka telegram kondolencyjny do premiera Davida Camerona wystosował watykański sekretarz stanu kardynał Tarcisio Bertone. Papież Franciszek z uznaniem wspomina, że podstawą publicznej działalności Margaret Thatcher oraz jej starań o wolność rodziny ludzkiej były wartości chrześcijańskie.
Obserwatorzy przypominają, ze za rządów Żelaznej Damy Wielka Brytania i Argentyna, czyli ojczyzna obecnego papieża, prowadziły wojnę o Falklandy. Zaraz po wyborze Franciszka na papieża prezydent Argentyny Cristina Kirchner prosiła Stolicę Apostolską o mediację z Londynem w związku z planowaną przez Wielką Brytanię militaryzacją wysp, z których nie zrezygnowało Buenos Aires. Jak się spodziewano, odpowiedź Watykanu była odmowna.
