Na początku roku, kiedy wskaźnik bezrobocia kształtował się jeszcze na poziomie 14 proc., niewielu liczyło na tak dobry wynik. Tak znaczący spadek bezrobocia może budzić pewne zdziwienie. Wszak w ciągu minionych 6 miesięcy nastąpiło wyraźne pogorszenie wielu kluczowych wskaźników makroekonomicznych odzwierciedlających kondycję polskiej gospodarki. Dynamika sprzedaży detalicznej zmalała w cenach stałych z 5 proc. w I kwartale bieżącego roku do 3 proc. w III kw., a tempo wzrostu wartość produkcji sprzedanej przemysłu spadło w tym samym okresie z 5 do 1,6 proc.
>>> Czytaj też: Kraje zacofane nie rozwiną się nigdy, jeżeli maksymalnie otworzą swoje gospodarki
Pod wpływem tych danych powstało przekonanie, iż polska gospodarka wkroczyła w fazę spowolnienia, co – jak ostatecznie pokazał szacunek PKB za poprzedni kwartał – nie było zupełnie uzasadnione.
Pierwszą możliwą przyczyną zaskakująco szybkiej poprawy sytuacji na rynku pracy jest zatem niedoszacowanie tempa wzrostu gospodarczego, które zmniejszyło się w znacznie mniejszym stopniu niż oczekiwano. To jednak jeszcze nie wystarcza do tego, by wyjaśnić spadek stopy bezrobocia rejestrowanego aż o 1,7 punktu procentowego w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku. Tak dobry wynik odnotowano po raz ostatni w grudniu 2008 r., a więc 71 miesięcy temu.
Osłabienie dynamiki PKB może oczywiście negatywnie odbić się na tempie zmian stopy bezrobocia dopiero z pewnym opóźnieniem. Warto jednak pamiętać, iż tak wyraźną poprawę osiągnięto przy dynamice PKB rzędu nieco ponad 3 proc. licząc rok do roku, podczas gdy – biorąc pod uwagę doświadczenia ostatniej dekady – taki wynik zazwyczaj pozwala jedynie na powstrzymanie dalszego wzrostu bezrobocia, a nie jego daleko idące ograniczenie.
Obecna sytuacja bardzo wyraźnie kontrastuje z tym, co można było zaobserwować w poprzednich kilku latach. W 2009 r. nastąpiło silne spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego w Polsce połączone ze stosunkowo znaczącym wzrostem stopy bezrobocia. Pomimo przekroczenia przez dynamikę PKB granicy 4 proc. w 2010 r. liczba osób pozostających bez zatrudnienia rosła tylko nieznacznie wolniej niż rok wcześniej.
W kolejnym roku polska gospodarka rozwijała się jeszcze szybciej, jednak wystarczyło to wyłącznie do powstrzymania dalszego pogarszania się sytuacji na rynku pracy. Wypracowywany wówczas wzrost gospodarczy miał zdecydowanie bezzatrudnieniowy charakter. Z drugiej strony w czasie późniejszego spowolnienia, które miało swoje apogeum na przełomie lat 2012-2013, odsetek osób zarejestrowanych jako poszukujące pracy nie rósł już w tak dużym tempie jak tuż po pierwszej fali światowego kryzysu pomimo jeszcze głębszego spowolnienia dynamiki PKB. Obecnie natomiast rynek pracy zdaje się być ponadprzeciętnie silny na tle reszty gospodarki.
/>
Czytaj dalszą część artykułu w serwisie Obserwator Finansowy