"W przypadku naliczenia przez bank dodatkowej opłaty lub prowizji, związanych z oczekiwaniem na wpis do księgi wieczystej hipoteki zabezpieczającej spłatę udzielonego kredytu, ustanawianej na rzecz tego banku, po dokonaniu wpisu opłata lub prowizja podlega zwrotowi lub zaliczeniu na poczet innych należności obciążających kredytobiorcę" - napisano w uzasadnieniu.
Jak wyjaśniono, w aktualnym stanie prawnym, w związku z długotrwałym oczekiwaniem na wpis do księgi wieczystej hipoteki zabezpieczającej kredyt zaciągany na zakup nieruchomości, banki obciążają z tego powodu dodatkowymi kosztami kredytobiorców.
"W ocenie banków takie działanie jest uzasadniane faktem, że do czasu wpisu hipoteki do księgi wieczystej ponoszą zwiększone ryzyko związane z brakiem dostatecznego zabezpieczenia spłaty kredytu. W praktyce jednak, niemal w każdym przypadku, wpis hipoteki zabezpieczającej jest dokonywany zgodnie z wnioskiem i zakładane przez banki ryzyko nie realizuje się. Celem projektu jest wprowadzenie zmiany, która zapobiegnie pobieraniu przez banki wygórowanych opłat w okresie oczekiwania na wpis do księgi wieczystej hipoteki zabezpieczającej kredyt zaciągany na zakup nieruchomości, wówczas gdy wniosek o wpis był zasadny" - napisano w uzasadnieniu.
W Ocenie Skutków Regulacji napisano, że kredytobiorcy otrzymają możliwość zwrotu dodatkowo poniesionych kosztów z tytułu prowizji związanej z oczekiwaniem na wpis do księgi wieczystej w wysokości około 406,05 mln zł rocznie.
W OSR dodano, że w wyniku projektowanej regulacji, konsument nie będzie ponosił ryzyka związanego z okolicznościami od niego niezależnymi, za ryzyko, które się nie spełniło. W sytuacji, kiedy sąd dokona wpisu do księgi wieczystej, a bank otrzyma zabezpieczenie udzielonego kredytu, kredytobiorca otrzyma zwrot opłaty (rozliczenie poniesionych przez klienta opłat z tytułu zwiększonych na czas oczekiwania na wpis kosztów). Ponadto należy wskazać, że projektowana regulacja nie będzie prowadziła do potencjalnego zwiększenia ryzyka dla instytucji finansowych niż ma to miejsce obecnie, ponieważ kredytobiorca i tak w czasie oczekiwania na wpis do księgi wieczystej będzie ponosił opłatę związaną z ubezpieczeniem kredytu, a w przypadku braku takiego wpisu opłaty te nie będą zwracane kredytobiorcom.
"Podkreślić należy, że zwrot kwoty naliczonej w okresie oczekiwania na wpis do księgi wieczystej nie w pełni rekompensuje kredytobiorcom straty. Oprócz tego, że podwyżka marży zwiększa kwotę odsetek w okresie jej obowiązywania, to powoduje też spadek kwoty spłacanego w tym okresie kapitału. To z kolei wpływa na cały dalszy proces spłaty. W rezultacie nieco wyższe raty są płacone już do końca okresu spłaty" - wskazano w OSR.
Jako przykład w OSR podano, że zakładając średnią ratę kredytu mieszkaniowego, w wysokości 371 060 zł, zaciągniętego na 25 lat, w wynosi 2 368,11 zł miesięcznie, to w przypadku, gdy konsument oczekuje na wpis do księgi wieczystej jest zobowiązany do opłacania tak zwanego ubezpieczenia pomostowego, które podnosi oprocentowanie kredytu. Zostało ono wyliczone na na poziomie 1,10 proc. Jeżeli kredytobiorca będzie zmuszony do opłacania ubezpieczenia pomostowego rata jego kredytu zwiększy się o 253,78 zł (do wysokości 2 621,90 zł miesięcznie).
