Klamka zapadła: wiek emerytalny w górę i taki sam dla kobiet i mężczyzn. Prezydent podpisał ustawę. Sprawdź, której grupy dotyczą zmiany

Powszechny wiek emerytalny – ile obecnie wynosi?

Od 1 października 2017 r., zgodnie z art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wiek emerytalny w Polsce wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Jest to minimalny wiek, który umożliwia skorzystanie z prawa do emerytury.

Zgodnie z tymi przepisami, osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. mogą przejść na emeryturę, jeśli:

• ukończyły powszechny wiek emerytalny (60 lat – kobiety, 65 lat – mężczyźni),
• mają opłacone składki z tytułu ubezpieczenia społecznego lub emerytalno-rentowego, choćby za jeden dzień (np. jako pracownicy lub osoby prowadzące działalność pozarolniczą),
• nie korzystają już z emerytury przysługującej z tytułu osiągnięcia podwyższonego wieku emerytalnego.

Od tych zasad istnieją jednak wyjątki – przewidziane m.in. w art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184 wspomnianej ustawy, a także w art. 88a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela. Dzięki tym przepisom, na wcześniejszą emeryturę mogą przejść np. górnicy, osoby pracujące w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a także nauczyciele.

Dodatkowym wymogiem, uprawniającym do pobierania emerytury jest minimalny staż pracy (podczas którego odprowadzane są odpowiednie składki).

Staż pracy uprawniający do pobierania emerytury

Minimalny staż pracy, uprawniający do pobierania emerytury w Polsce wynosi:

• 20 lat dla kobiet oraz
• 25 lat dla mężczyzn.

Dodatkowo, okres nieskładkowy może stanowić 1/3 okresu składkowego. Osoby ubiegające się o emeryturę, którym brakuje wymaganego stażu pracy, mają prawo do sumowania okresów składkowych przepracowanych w różnych krajach (np. w Polsce i w Niemczech).

Prezydent podpisał ustawę podnoszącą wiek emerytalny do 70 roku życia

Zmiana wieku emerytalnego to część szerszej nowelizacji ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych. Nowelizacja przewiduje:

• podniesienie granicy wieku, po której komornicy i asesorzy komorniczy są odwoływani ze stanowiska – z 65 do 70 lat,
• zniesienie maksymalnego 6-letniego okresu trwania asesury komorniczej.

Ustawa zawiera również przepisy przejściowe – postępowania w sprawach odwołania komornika lub asesora, które rozpoczęto przed wejściem w życie nowych przepisów, będą kończone na podstawie dotychczasowych regulacji. Komornicy i asesorzy, którzy zostali odwołani na mocy starych przepisów, mogą jednak ubiegać się o ponowne powołanie – o ile nie ukończyli jeszcze 70 lat.

Pobierz oficjalny komunikat Prezydenta RP

Nowelizacja oznacza powrót do wyższego wieku emerytalnego

W praktyce, nowe przepisy oznaczają powrót do regulacji obowiązujących do końca 2018 r. Przed 1 stycznia 2019 r. obowiązywała ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, która przewidywała granicę wieku na poziomie 70 lat. Po tej dacie:

• Minister Sprawiedliwości odwoływał komornika sądowego z urzędu po ukończeniu przez niego 65. roku życia,
• Prezes sądu apelacyjnego odwoływał asesora komorniczego po osiągnięciu przez niego tego samego wieku.

70 rok życia – standard emerytalny w zawodach prawniczych

Ustawodawca uzasadnia nowelizację argumentem o konieczności zrównania granicy wieku z innymi zawodami prawniczymi. Wiek 70 lat jako graniczny obowiązuje m.in.:

• Notariuszy – art. 16 § 1 pkt 2a ustawy z 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie,
• Sędziów– art. 69 ust. 1 i 3 ustawy z 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych – sędziowie przechodzą w stan spoczynku w wieku 65 lat, ale możliwe jest przedłużenie do 70 roku życia,
• Prokuratorów – art. 127 § 1 ustawy z 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze, który odsyła do zasad obowiązujących dla sędziów,
• Adwokaci i radcowie prawni – nie mają ustawowo określonego górnego limitu wieku.

Na tym tle komornicy byli jedyną grupą zawodową, która obligatoryjnie kończyła pracę w wieku 65 lat – niezależnie od stanu zdrowia, kompetencji czy chęci dalszego pełnienia funkcji.

Wydłużenie wieku emerytalnego - uprawnienie, nie obowiązek

Co istotne, podniesienie wieku emerytalnego nie oznacza, że wszyscy komornicy będą musieli pracować aż do 70 roku życia. Nowelizacja daje taką możliwość – ale jej nie narzuca.

Każdy komornik lub asesor komorniczy może, po osiągnięciu wieku emerytalnego, złożyć rezygnację. Minister Sprawiedliwości może ją przyjąć, a tym samym umożliwić przejście na emeryturę. Zgodnie z art. 33 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych, zastosowanie mają przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – podobnie jak w przypadku innych obywateli.

Krok w stronę ratowania systemu emerytalnego

Choć zmiana dotyczy wyłącznie wąskiej grupy zawodowej, to nie jest ona obojętna dla systemu emerytalnego. Każde wydłużenie wieku emerytalnego, nawet w jednej grupie zawodowej - oznacza odroczenie momentu wypłaty świadczeń, a tym samym odciążenie budżetu państwa i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie osoby pracujące dłużej - wnoszą do systemu dodatkowe składki emerytalne.

W 2024 r. ZUS otrzymał z budżetu państwa rekordową dotację w wysokości 64,7 mld zł – o 13 mld zł więcej niż rok wcześniej. Cały budżet państwa wynosi 921,6 mld zł, co oznacza, że dotacja do ZUS pochłania już niemal 7% ogólnych wydatków.

Tymczasem same koszty Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w 2024 r. wyniosły aż 418,1 mld zł – o 52,8 mld zł więcej niż w roku 2023. Z tej kwoty, aż 369 mld zł przeznaczono na wypłaty emerytur i rent.¹

Długość życia się wydłuża a tym samym rosną koszty świadczeń społecznych - w tym emerytury

Wydłużenie wieku aktywności zawodowej to odpowiedź na pogłębiające się problemy demograficzne. Polskie społeczeństwo starzeje się w szybkim tempie.

Na koniec 2023 r. osoby w wieku co najmniej 60 lat stanowiły 26,3% całej populacji – to wzrost o 9,1 punktu procentowego w porównaniu z rokiem 2005. Prognozy Głównego Urzędu Statystycznego wskazują, że do roku 2060 liczba seniorów wzrośnie do 11,9 mln osób – co będzie stanowić 38,3% ogółu mieszkańców Polski.²

Jednocześnie liczba osób w wieku produkcyjnym będzie spadać – według prognoz nawet o 40% do 2060 roku. To niepokojący trend, który zagraża wypłacalności systemu emerytalnego w jego obecnej formie.

Kiedy nowe przepisy nowelizacji wejdą w życie?

Ustawa z dnia 25 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

¹ Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za 2024 r.

² Prognoza ludności na lata 2023–2060 – GUS

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 25 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych

Ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. 2024 poz. 1458)

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 2024 poz. 1631)