W czwartek w Trybunale Konstytucyjnym odbyła się rozprawa, której celem było zbadanie zgodności z konstytucją przepisów ustawy o Trybunale Stanu. Wniosek o kontrolę konstytucyjną zgłosiła grupa posłów, którzy wskazali, że przepis ustawy o TS, według których przegłosowanie przez Sejm wniosku o postawienie prezesa Narodowego Banku Polskiego oznacza jego zawieszenie w czynnościach, może być niezgodny z konstytucją oraz z zapisami Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego. Poza tym autorzy wniosku chcieli zbadania zgodności z konstytucją przepisów, na mocy których do postawienia prezesa NBP przed TS wystarczy bezwzględna większość głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Prawne naciski na niezależnego prezesa NBP
Przedstawiciel wnioskodawców poseł Krzysztof Szczucki (PiS) zwrócił uwagę, że przepisy nie przewidują możliwości zbadania, jakiego typu środki zapobiegawcze należy zastosować w stosunku do prezesa NBP, tylko automatycznie jest on zawieszany. To – w opinii posła – jest niezgodne z zasadą domniemania niewinności.
„Zasada domniemania niewinności oznacza, że każdego uważa się za niewinnego, póki jego wina nie zostanie stwierdzona wyrokiem sądu. Znajduje ona zastosowanie w każdym postępowaniu o charakterze represyjnym, a nie tylko w przypadku postępowania karnego” – powiedział Szczucki. Dodał, że według wyroków TK także przekształcenie stosunku pracy może być związane jedynie z wyrokiem.
Poseł argumentował także, że przepisy dotyczące TS są niezgodne z konstytucyjną zasadą niezależności NBP oraz z zapisami Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego, m.in. ze względu na możliwy „efekt mrożący”, który w prezesie NBP może wywołać groźba postawienia go przed TS.
Zdaniem Szczuckiego zapisy dotyczące liczby posłów potrzebnych do postawienia prezesa NBP przed TS są takie jak te, które umożliwiają powołanie rządu. W jego ocenie oznacza to, że istnieje ryzyko, iż większość parlamentarna „łatwo może zniweczyć niezależność prezesa NBP”.
PG zmienia zadanie
Prokurator Andrzej Reczka, który reprezentował Prokuratora Generalnego, odczytał jedynie zmienione stanowisko PG, według którego oba przepisy, badane przez TK, są zgodne z ustawą zasadniczą oraz statutem Europejskiego Systemu Banków Centralnych. Jak wyjaśnił, uzasadnienie do stanowiska ze względu na brak czasu nie zostało przygotowane.
Wcześniej prezes TK Julia Przyłębska, która przewodniczyła rozprawie, odczytała także wniosek Marszałka Sejmu o skierowanie pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie przepisów, które są przedmiotem rozprawy oraz odroczenie rozprawy do chwili uzyskania odpowiedzi. TK odrzucił wniosek.
Sprawę rozpoznawał skład pięciorga sędziów TK pod przewodnictwem prezes Trybunału Julii Przyłębskiej. Sprawozdawcą sprawy była sędzia TK Krystyna Pawłowicz. W składzie byli jeszcze sędziowie Bartłomiej Sochański, Bogdan Święczkowski i Rafał Wojciechowski.
Po zakończeniu rozprawy Julia Przyłębska poinformowała, że ogłoszenie orzeczenia TK w rozpatrywanej sprawie nastąpi w czwartek o godz. 13.
autor: Marek Siudaj
