Lekcje religii w szkole. Kontrowersje wokół pomysłu MEN

Konferencja Episkopatu Polski skierowała petycję do Sądu Najwyższego w sprawie rozporządzenia o łączeniu lekcji religii, gdy w klasie chce się jej uczyć mniej niż siedmiu uczniów. Rozporządzenie wprowadza jednocześnie zasadę, zgodnie z którą uczniów szkoły podstawowej można połączyć w grupę obejmującą uczniów klas I–III albo klas IV–VI lub klas VII i VIII. Pierwsza prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska skierowała do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności z konstytucją rozporządzenia, a ten wydał postanowienie zabezpieczające.

Wcześniej Barbara Nowacka tłumaczyła, że zmiana ta ma na celu wprowadzenie jednozmianowego systemu nauczania w szkołach. – To rozwiązanie znacznie ułatwi organizację zajęć, a także pozwoli na bardziej efektywne wykorzystanie czasu uczniów w szkole – podkreśliła szefowa resortu edukacji.

Lekcje religii. Co mogą rodzice?

Kwestię zajęć z religii w szkołach reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach.

W publicznych przedszkolach i oddziałach przedszkolnych w publicznych szkołach podstawowych organizuje się naukę religii na życzenie rodziców. W publicznych szkołach podstawowych lekcje te są organizowane na życzenie rodziców, z kolei w szkołach ponadpodstawowych – na życzenie rodziców lub uczniów (po osiągnięciu pełnoletności).

Problemem był często sposób, w jaki placówki zbierały informację o tym, czy uczeń będzie uczęszczał na religię. Kontrowersje budziły zwłaszcza sytuacje, gdy szkoły z góry zakładały, że wszyscy uczniowie chcą uczestniczyć w katechezie i żądały od rodziców, których dzieci nie będą chodzić na te lekcje, złożenia w tej sprawie deklaracji.

"Nie można wymagać, by rodzice wypisywali dziecko z religii – zgodnie z prawem żąda się od nich wyłącznie pozytywnej deklaracji uczestnictwa w tych zajęciach. Nie ma też podstaw prawnych do organizowania lekcji religii wyłącznie na pierwszych, bądź tylko ostatnich godzinach lekcyjnych, ale ze względów organizacyjnych warto to przemyśleć" – czytamy na portalu prawo.pl.

Zajęcia religii w szkole. Jakie są zasady?

Szkoła powinna odebrać od rodziców ucznia lub pełnoletniego ucznia pisemne oświadczenie wyrażające wolę uczestniczenia w lekcjach religii. Nie musi być ono ponawiane w kolejnym roku szkolnym.

Placówka edukacyjna nie może określać terminu wycofania chęci uczestnictwa w katechezach, a także wymagać, by miało to szczególnie sformalizowany charakter. Zdarza się jednak, że szkoły nalegają, by rodzice składali podanie o zwolnienie dziecka z religii oraz deklarowali, że wezmą za nie odpowiedzialność w czasie trwania tych zajęć.

"Par. 1 ust. 2 (rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej – przyp. red.) wprost stanowi, że oświadczenie o chęci uczestnictwa w lekcjach religii może zostać zmienione i nie ogranicza czasu na dokonanie takiej zmiany. Zatem szkoła nie może zamieścić w regulaminie zapisu pozwalającego rodzicom wypisać dziecko z religii tylko np. do końca września, bo będzie on niezgodny z prawem. Uczeń pełnoletni sam może zrezygnować z uczęszczania na katechezę" – czytamy dalej na portalu.

Jak wskazano, wątpliwy prawni jest również wymóg dotyczący brania odpowiedzialności za ucznia w czasie trwania lekcji. Obowiązkiem szkoły jest zapewnienie opieki osobom, które nie uczęszczają na religię lub etykę.