rozwiń >

Nowa dyrektywa Unii Europejskiej [DAC7] jako skuteczna broń fiskusa w walce z szarą strefą

W związku z rosnącą popularnością zarabiania na różnego rodzaju platformach cyfrowych oraz obawą przed nadużyciami podatkowymi i walką z szarą strefą, Rada Unii Europejskiej przyjęła 22 marca 2021 r. dyrektywę 2021/514, zmieniającą wcześniej obowiązującą dyrektywą 2011/16/UE.

Dyrektywa ta, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego i stanowi narzędzie umożliwiające organom skarbowym skuteczniejsze pobieranie podatków oraz przeprowadzenie kontroli podatkowej dzięki zwiększonej efektywności pozyskiwania informacji.

Na mocy nowych przepisów, operatorzy platform cyfrowych (takich jak Vinted, Booking czy Uber) zostali zobowiązani do gromadzenia i przekazywania informacji na temat sprzedawców korzystających z ich usług w celach:

  • sprzedaży towarów,
  • świadczenia usług osobiście,
  • udostępnianie nieruchomości lub jej części,
  • udostępniania środków transportu.

Dyrektywa DAC7 nie wprowadza nowego podatku ani nie zmienia zasad opodatkowania dochodów. To na osobach prowadzących sprzedaż, spoczywa obowiązek oceny czy ich działalność podlega opodatkowaniu zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Kto podlega raportowaniu? Kryteria dla aktywnych sprzedawców

Raportowanie dotyczy aktywnych sprzedawców, którzy są rezydentami, udostępnili nieruchomość położoną na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub w państwie trzecim, które przystąpiło do automatycznej wymiany informacji o sprzedawcach.

Za aktywnych sprzedawców uznaje się podmioty, które w okresie sprawozdawczym:

  • wykonują jedną lub więcej z określonych czynności lub
  • otrzymują wynagrodzenie związane z ich wykonywaniem.

Do raportowanych czynności zalicza się:

  • sprzedaż towarów,
  • udostępnianie nieruchomości lub ich części,
  • usługi świadczone osobiście – obejmujące pracę wykonywaną w trybie zadaniowym lub czasowym przez osobę fizyczną działającą niezależnie albo w imieniu podmiotu, na żądanie użytkownika (online lub offline), za pośrednictwem platformy,
  • udostępnianie środków transportu.

Raportowaniu podlegają sprzedawcy, którym operator platformy umożliwił w ciągu roku kalendarzowego:

  • dokonanie co najmniej 30 transakcji lub
  • wypłatę lub uznanie wynagrodzenia przekraczającego 2000 euro.

W celu ustalenia, czy dany sprzedawca podlega raportowaniu ze względu na wartość wynagrodzenia, platforma przelicza kwotę wyrażoną w euro według kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski, na pierwszy dzień roboczy danego roku kalendarzowego.

Obowiązki platform cyfrowych wobec fiskusa

Obowiązek przekazania informacji Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) spoczywa na operatorach platform. W tym celu operatorzy są uprawnieni do zwracania się do sprzedawców o podanie danych identyfikacyjnych. Zgodnie z art. 75b ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 23 maja 2024 r. o zmianie tej ustawy oraz niektórych innych ustaw), cyfrowe platformy sprzedażowe – przez które rozumie się:

  • oprogramowanie (w tym internetowe lub ich części) oraz
  • aplikacje, w tym mobilne,

które umożliwiają użytkownikom kontakt i wykonywanie czynności (bezpośrednio lub pośrednio), jak również dokonywanie i otrzymywanie płatności – są zobowiązane do corocznego raportowania danych o aktywnych sprzedawcach do Szefa KAS.

Do takich platform zaliczają się m.in. Allegro, Vinted czy Uber.

Jakie dane trafiają do KAS i co dalej?

Wprowadzenie dyrektywy DAC7, zwiększyło możliwości analityczne Krajowej Administracji Skarbowej poprzez przekazanie jej dużej ilości danych pochodzących od operatorów platform cyfrowych. Dzięki temu, rosną szanse na wykrycie nieprawidłowości oraz skuteczniejszą walkę z szarą strefą.

Do KAS przekazywane są następujące informacje:

  • dane identyfikujące sprzedawców,
  • informacje dotyczące liczby czynności/transakcji, z tytułu których w każdym kwartale danego roku sprawozdawczego, sprzedawcy wypłacono lub uznano wynagrodzenie oraz
  • informacje o łącznej wartości wynagrodzenia wypłaconego lub uznanego przez platformę w każdym kwartale okresu sprawozdawczego w związku z powyższymi czynnościami.

Pozyskane informacje poddawane są analizie, w celu identyfikacji podmiotów, które mogą nie wywiązywać się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego.

Samo przekazanie informacji nie oznacza automatycznego wszczęcia kontroli podatkowej ani innych działań. Ewentualne działania będą podejmowane wyłącznie w przypadku wykrycia potencjalnych nieprawidłowości. Wówczas, urząd skarbowy skontaktuje się z podatnikiem, w celu wyjaśnienia wątpliwych kwestii.

Sprzedaż prywatna a podatki – co trzeba wiedzieć?

W przypadku okazjonalnej sprzedaży rzeczy, która była własnością sprzedającego przez co najmniej sześć miesięcy, nie ma obowiązku odprowadzania podatku dochodowego. Jeżeli jednak nie upłynął minimalny okres sześciu miesięcy (liczony od ostatniego dnia miesiąca, w którym dokonano zakupu), sprzedający jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego.

Zasady te, mają zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy sprzedaż nie jest prowadzona w ramach działalności gospodarczej. W przypadku sprzedaży prywatnych rzeczy w ramach takiej działalności, każda sprzedaż – niezależnie od upływu czasu – podlega opodatkowaniu, również podatkiem VAT.

Niewielka świadomość Polaków sprzedawców odnośnie obowiązku raportowanie przez platformy cyfrowe

Pomimo, że omawiane przepisy są wynikiem implementacji dyrektywy z 2021 r. – jeszcze w marcu br., wielu Polaków, nadal o nich nie wiedziało. Zgodnie z wynikami badania przeprowadzonego w tym zakresie przez Instytut Badań Pollster – tylko 35% respondentów przyznało, że słyszało o pracach nad wdrożeniem ustawy dostosowującej polskie prawo do dyrektywy DAC7, nakazującej platformom sprzedażowym zbieranie i przesyłanie do organów podatkowych informacji o niektórych transakcjach sprzedażowych. Spośród ww. osób – tylko 38% było przy tym świadomych, że raportowanie do administracji podatkowej, transakcji dokonanych za pośrednictwem cyfrowych platform sprzedażowych, dotyczyć będzie osób, które dokonało co najmniej 30 transakcji w ciągu roku, a 60% ankietowanych – że dotyczyć to będzie sytuacji, gdy użytkownik zarobi w ciągu roku na sprzedaży co najmniej 2000 euro.1

Podstawa prawna stosowania dyrektywy DAC7 w Polsce

Dyrektywa DAC7 została wdrożona do polskiego porządku prawnego poprzez ustawę z dnia 23 maja 2024 r. o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r., poz. 879).

1 Instytut Badań Pollster, Dyrektywa DAC7, Badanie zrealizowane w dniach 8-9.03.2024 r. (https://pollster.pl/media/dyrektywa-dac7)

Podstawa prawna:

  • Dyrektywa Rady (UE) 2021/514 z dnia 22 marca 2021 r. zmieniająca dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania
  • Ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami
  • Ustawa z dnia 23 maja 2024 r. o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw