Podczas gdy kraje skandynawskie, jak już zdążyliśmy się przyzwyczaić, zajmują czołowe miejsca, zarówno USA, jak i Niemcy wypadły z pierwszej dwudziestki. Afganistan, pogrążony w wojnie i rewolucji, zajął ostatnie miejsce w rankingu 143 krajów, z wynikiem zaledwie 1,7 w porównaniu do 7,7 dla Finlandii i 7,6 dla Danii.
Stereotypy nie sprawdzają się
Istnieje pewien żart na temat Finów: introwertyczny Fin patrzy na swoje buty, gdy z tobą rozmawia; ekstrawertyczny Fin patrzy na twoje. Jeśli już go słyszeliście, są spore szanse, że to właśnie Fin go opowiedział. Choć faktycznie krąży stereotyp o Finach jako zamkniętych w sobie, prawda jest dokładnie odwrotna. Gadatliwi, gościnni, serdeczni: to właśnie te cechy tworzą prawdziwą fińską osobowość - i sprawiają, że obywatele tego kraju są szczęśliwi. Podczas zwiedzania Finlandii da się zauważyć, że wielu miejscowych jest zaraźliwie podekscytowanych dzieleniem się historiami i wprowadzaniem turystów we wszystkie rzeczy, które sprawiają, że Finlandia jest taka wspaniała.
Inne stereotypu mówią o depresji jako o chorobie narodowej Finów i nadmiernym spożywaniu alkoholu. Tak naprawdę Finlandia jest bardzo blisko europejskiej średniej, jeżeli chodzi o statystyki samobójstw (niżej w rankingu od Polski). Spożycie alkoholu jest nawet poniżej średniej (szczególnie na tle sąsiedniej Estonii lub Łotwy).
Równość, zaufanie i uczciwość?
Według Kai Sauera, ambasadora Finlandii w Niemczech, kluczowe czynniki to równość płci, zaufanie do narodowych instytucji i współobywateli, a także niska korupcja. Finlandia od lat promuje równość – już w 1906 roku jako pierwszy kraj na świecie dała kobietom bierne prawa wyborcze, czyli uzyskały one zgodę na kandydowanie.
Wysoki poziom zaufania społecznego potwierdza z kolei test uczciwości przeprowadzony przez Reader’s Digest – w Helsinkach zwrócono 11 z 12 zgubionych portfeli. Zresztą akcja przeprowadzona przez dziennikarzy miesięcznika pozwoliła także poznać pobudki, z powodu których część znalazców dobrowolnie rezygnowała z zatrzymania portfela. Zapytany o to mieszkaniec Helsinek − miasta, które prawie w 100 proc. zdało test uczciwości − tłumaczył, że taka jest specyfika Finlandii, gdzie społeczności są niewielkie, a ich członkowie bardzo zżyci ze sobą. W ich świecie korupcja praktycznie nie występuje, a przejście przez ulicę na czerwonym świetle jest dla mieszkańców niewyobrażalne.
Finowie mogą też liczyć na doskonałą darmową edukację, powszechną opiekę zdrowotną i przyjazne rodzinie polityki. System edukacyjny Finlandii plasuje się w czołówce światowej, a usługi zdrowotne są przystępne cenowo.
Czy sauna to sekret szczęścia?
Niektórzy twierdzą, że Finowie są szczęśliwi, bo po prostu umieją… wypocić swoje negatywne myśli w saunie. W kraju tym na dwóch mieszkańców przypada jedna sauna, a nawet budynki rządowe są w nie wyposażone. Popularność saun podkreślała niedawna berlińska wystawa "Die Sauna. Echt heiss. Echt finnisch" – wszystkie bilety zostały wyprzedane.
Notabene, fińskie sauny trafiły na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO, co podkreśla ich wartość w zwyczajach i dobrym samopoczuciu. Czy jednak rzeczywiście są one receptą na szczęście?
Nie można jednoznacznie stwierdzić, czy tak właśnie jest. Bez wątpienia jednak sauna sprzyja relaksowi i odprężeniu, co może mieć pozytywny wpływ na samopoczucie. Warto jednak zwrócić uwagę na pewien szczególny rys charakterologiczny mieszkańców Finlandii.
A może jednak to sisu?
Sisu to pojęcie i sposób życia, który od ponad 500 lat przeplata się z fińską kulturą. W zasadzie nie ma dokładnego tłumaczenia tego zwrotu, ale chodzi o szczególny rodzaj uporu koncentrującego się na determinacji i wytrzymałości. Chodzi o posiadanie odwagi, by iść naprzód w obliczu przeciwności i prawie niemożliwych do pokonania przeszkód.
Według badań psycholożki Angeli Duckworth, możemy wytrzymać znacznie więcej, kiedy pracujemy na rzecz czegoś, co przyczynia się do świata poza nami samymi. - Kiedy podejmujesz nowe wyzwanie lub potrzebujesz siły, aby kontynuować, znajdź większy cel, z którym możesz się połączyć. Może to być twoja rodzina lub przyjaciele, ktoś, kto cię inspiruje, lub sprawa, która jest bliska twojemu sercu – uważa Angela Duckworth.
Badania pokazują, że nasze ciała mają ukryte rezerwy, które naturalnie wykorzystują, kiedy najbardziej ich potrzebujemy. Więc im bardziej siebie wyzwalamy, tym więcej przyjmujemy nawyków, które wzmacniają naszą odporność.
Co możemy wyciągnąć z tego dla siebie?
Chociaż nie każdy z nas ma dostęp do sauny, możemy czerpać inspirację z innych aspektów fińskiego stylu życia. Dążenie do równości, budowanie zaufania i troska o dobrobyt społeczeństwa to wartości, które mogą przyczynić się do szczęścia zarówno w Finlandii, jak i w innych krajach. A więc nawet w Polsce.
