Nauczycielska emerytura stażowa: Warunki

Na emeryturę stażową może przejść nauczyciel, który nie osiągnął powszechnego wieku emerytalnego 60. lat dla kobiet i 65. lat dla mężczyzn jeżeli spełnia poniższe warunki:

  • rozpoczął pracę nauczyciela przed 1999 rokiem,
  • ma 30 lat stażu pracy, w tym co najmniej 20 lat faktycznej pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, o których mowa w art. 1 Karty Nauczyciela w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć,
  • stan indywidualnego konta emerytalnego w ZUS pozwala na wypłatę co najmniej minimalnej emerytury.

Co wpływa na wysokość nauczycielskiej emerytury stażowej?

Ponieważ prawo do nauczycielskiej emerytury stażowej uzyskują osoby, które nie osiągnęły jeszcze powszechnego wieku emerytalnego, ich świadczenie jest wyliczane w sposób odmienny niż emerytury powszechne. Oto szczegóły:

  • stan indywidualnego konta emerytalnego jest dzielony przez średnią długość trwania życia od wieku przejścia na wcześniejszą emeryturę stażową, przez co świadczenie może być niższe o 20 proc. od świadczenia kompensacyjnego
  • przejście na wcześniejszą emeryturę pomniejsza stan indywidualnego konta emerytalnego, dlatego emerytura naliczana po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego może być niższa o kolejne 20 proc.
  • skorzystanie z wcześniejszej emerytury oznacza przeniesienie środków z subkonta i konta OFE na konto podstawowe w ZUS, co oznacza, że rodzina nie dziedziczy tych środków po przedwcześnie zmarłym nauczycielu
  • nauczycielki tracą prawo do ponownego przeliczenia emerytury w wieku 65. lat ponieważ już wcześniej przeniosły środki z subkonta i OFE do ZUS

Czy nauczyciel na emeryturze stażowej może dorabiać?

Zawód nauczyciela jest trudny, ale też przynoszący wiele satysfakcji. Pedagodzy, którzy zdecydują się na wcześniejszą emeryturę stażową, mogą podjąć zatrudnienie w szkole, ale pod kilkoma warunkami. Przede wszystkim muszą otrzymać zgodę organu sprawującego nadzór pedagogiczny, czyli kuratorium oświaty właściwego dla danej szkoły.

Drugi warunek to czas pracy nauczyciel-emeryta. Łączny wymiar czasu jego pracy nie może być wyższy niż połowa obowiązkowego wymiaru zajęć. Dodatkowo obowiązują go ogólne zasady dotyczące progów uzyskiwanego dochodu, powyżej którego ZUS zmniejszy lub zawiesi wypłatę świadczenia.

Ważne

Ważne! Jeżeli emerytowany nauczyciel nie uzyska zgody organu sprawującego nadzór pedagogiczny na powrót do zawodu lub będzie równocześnie pobierał nową emeryturę i pracował w łącznym wymiarze wyższym niż połowa czasu pracy, jego prawo do nowej emerytury nauczycielskiej zostanie zawieszone. W tym wypadku wysokość miesięcznego przychodu nie będzie mieć znaczenia.

Nowa emerytura nauczycielska a inna praca zarobkowa niż ta przy tablicy

Nauczyciel korzystający z nowej emerytury może podjąć pracę w każdym innym zawodzie, ale musi przy tym pamiętać, że również w tym przypadku obowiązują go ogólne zasady dotyczące zmniejszania lub zawieszania świadczeń emerytów i rencistów. ZUS zrobi to gdy przychód osiągnięty z wykonywanego zlecenia bądź działalności podlegać będzie obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu, z pracy w służbach mundurowych, a także z działalności wykonywanej za granicą.

Jeżeli zarobki emerytowanego belfra przekroczą 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia, ale nie będą wyższe niż 130 proc. tej kwoty, to ZUS jedynie zmniejszy wypłacane świadczenie. Natomiast jeśli przychód nauczyciela pobierającego emeryturę przekroczy 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, wówczas ZUS zawiesi wypłatę świadczenia. Zasady te nie mają zastosowania, jeśli nauczyciel skończy 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni), czyli osiągnie powszechny wiek emerytalny.

Czy ZUS udostępni kalkulator do obliczania nowej emerytury nauczycielskiej?

Na stronie ZUS informującym o nowym świadczeniu dla nauczycieli znalazła się informacja o przygotowywanym kalkulatorem do obliczania nowej emerytury nauczycielskiej. Będzie można z niego skorzystać u doradcy emerytalnego i wyliczyć hipotetyczną wysokość nowej emerytury nauczycielskiej. Będzie też można sprawdzić, czy prognozowana wysokość emerytury nauczycielskiej będzie wyższa od minimalnej emerytury. Kalkulator nie będzie sprawdzać pozostałych warunków do otrzymania nowej emerytury nauczycielskiej.

Propozycja ZNP: Skorzystanie z Nauczycielskiego Świadczenia Kompensacyjnego

Nauczycielskie Świadczenie Kompensacyjne funkcjonuje już od wielu lat i jest sprawdzonym w praktyce świadczeniem. Dodatkowo jest skierowana do szerszego grona odbiorców. Poniżej szczegóły tego rozwiązania:

  • nauczycielki mogą skorzystać z NŚK po ukończeniu 55. roku życia, a nauczyciele po ukończeniu 60. roku życia,
  • NŚK obejmuje nauczycieli szkół publicznych i niepublicznych, MOW, MOS i SOWS,
  • wymagany staż pracy wynosi 30 lat (okres składkowy i nieskładkowy), w tym 20 lat pracy w charakterze nauczyciela w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć,
  • na indywidualnym koncie emerytalnym nauczyciela nie muszą być zgromadzone środki na wypłatę najniższej emerytury, gdyż jest ona gwarantowana odrębnymi przepisami.

Co wpływa na wysokość Nauczycielskiego Świadczenia Kompensacyjnego?

Zdaniem Związkowców jest na obecną chwilę warunki NŚK zdecydowanie lepiej zabezpieczają środki na poczet przyszłych emerytur nauczycieli niż emerytura stażowa, ponieważ:

  • stan konta emerytalnego jest dzielony przez średnią długość życia osoby mającej ukończone 60 lat
  • przejście na NŚK nie pomniejsza stanu konta emerytalnego
  • środki z subkonta i OFE przedwcześnie zmarłego nauczyciela podlegają dziedziczeniu
  • nauczycielki mogą przeliczyć swoją emeryturę w wieku 65 lat

W przypadku podjęcia pracy w palcówkach, o których mowa w art. 1 Karty Nauczyciela prawo do NŚK ulega automatycznemu zawieszeniu. Jeśli nauczyciel będący na NŚK postanowi przejść na emeryturę stażową to traci praw od NŚK.

Co dalej z emeryturami nauczycieli?

Związkowcy z ZNP oprotestowali wejście w życie nauczycielskiej emerytury stażowej. Trudno się temu dziwić. Nauczyciele nadal nie mają swobody łączenia tego świadczenia z ewentualną pracą w zawodzie. Do tego nauczycielki tracą wszystkie przywileje związane z możliwością ponownego przeliczenia emerytury w wieku 65 lat. Z drugiej zaś strony, będąc na Nauczycielskim Świadczeniu Kompensacyjnym, nie mogą podjąć żadnej pracy, gdyż z automatu zostanie im one odebrane. Czyli i tak niedobrze i tak źle. Najważniejsze, że nowe przepisy pozwalają nauczycielom na swobodne podejmowanie decyzji dotyczących ich przyszłej emerytury.