Do tej pory najlepiej udokumentowany był wpływ zmian klimatycznych na występowanie chorób zakaźnych i układu oddechowego. Obecnie naukowcy poszerzyli krąg swoich zainteresowań i wzięli na warsztat zdrowie neurologiczne. Skupili się na procesie termoregulacji ludzkiego organizmu, który wydaje się kluczowym czynnikiem wpływającym na pogorszenie funkcjonowania mózgu wywołanym ekstremalnymi upałami.

Analiza publikacji z zakresu neurologii pomogła odkryć, w jaki sposób ekstremalne upały i katastrofy spowodowane zmianami klimatycznymi wpływają na pojawienie się chorób centralnego układu nerwowego i zaburzenia zdrowia psychicznego. Czynniki środowiskowe nie tylko wpływają na częstość występowania problemów neurologicznych i psychicznych, ale mogą zwiększać związane z tym ryzyko hospitalizacji,niepełnosprawności, a nawet śmierci.

Komfort termiczny

Mózg nie lubi zbyt wysokich ani zbyt niskich temperatur. Optymalny dla jego funkcjonowania jest „stosunkowo wąski zakres temperatur”, twierdzi Sanjay Sisodiya, profesor w Instytucie Neurologii UCL Queen Square, który kierował badaniami. „Jeśli mózg jest chory, jego zdolność do termoregulacji jest upośledzona. Weź osobę cierpiącą na chorobę neurologiczną i poddaj ją niezwykłej fali upałów, a zobaczysz, jak może to pogorszyć jej stan”.

Konieczne są dalsze badania nad dokładnym mechanizmem łączącym zaburzenia neurologiczne z podwyższoną temperaturą, dodał Sisodiya. Ekstremalne warunki pogodowe nasilają się i stają się coraz częstsze. Tak więc konieczność określenia zależności między wysokimi temperaturami a zdrowiem mózgu rośnie, szczególnie w przypadku najmłodszych, najstarszych i najbardziej bezbronnych.

Meta badania chorób mózgu

Na potrzeby nowego badania naukowcy przeanalizowali 332 raporty dotyczące wpływu środowiska na 19 schorzeń neurologicznych o najcięższym przebiegu, w tym chorobę Alzheimera i inne formy demencji, migrenę, udar, stwardnienie rozsiane i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Zgromadzili także badania dotyczące depresji, lęku i schizofrenii, ponieważ zaburzenia psychiczne często współistnieją z chorobami neurologicznymi. Odkrycia pokazują, że pogoda wpływa na każdą z tych chorób w nieco odmienny sposób, ale nasilenie objawów większości schorzeń jest powiązane z większą częstotliwością występowania anomalii temperaturowych.

Z ustaleń naukowców wynika między innymi to, że osoby cierpiące na chorobę Alzheimera i inne demencje mają trudności z dokonywaniem adaptacyjnych wyborów w ekstremalnych upałach, takich jak szukanie pomocy, noszenie lżejszych ubrań i picie większej ilości wody. Upalna pogoda może również prowadzić do większej liczby udarów śmiertelnych lub powodujących niepełnosprawność.

Wysokie temperatury w nocy nie tylko wpływają na jakość snu, ale też wywołują bezsenność, która może zwiększyć częstotliwość napadów padaczkowych. Niestety, badania wykazały również, że ekstremalne zimno może również mieć negatywny wpływ na zdrowie mózgu.

Zmiany klimatu a nastrój

Występowanie zaburzeń zdrowia psychicznego, leczenia szpitalnego i ryzyka zgonu było najsilniej powiązane z podwyższoną temperaturą otoczenia. Jeden z raportów objętych nowym badaniem wykazał, że koszty hospitalizacji na izbach przyjęć związanych ze zdrowiem psychicznym w latach 2010–2019 w USA rosły w dni, w których panował ekstremalny upał. Również krytyczne zdarzenia pogodowe, takie jak burze i pożary, mogą wywołać ostre napady paniki, wywołać stres pourazowy, depresję i myśli samobójcze.

Uszkodzenia mózgu kumulują się

Mózg poddany działaniu coraz wyższych temperatur związanych ze zmieniającym się klimatem ulega mikrouszkodzeniom, które mogą pozostać niewykryte aż do momentu, gdy interwencja medyczna nie będzie skuteczna, powiedział Burcin Ikiz, neurolog badający wpływ wzorców środowiskowych na mózg. Dodał, że ​​kiedy wzrasta temperatura, „nasz mózg odbiera to jako stresor”, a to może prowadzić do stanów zapalnych, a w konsekwencji do wystąpienia różnych formy zwyrodnienia tkanek mózgu i chorób neurodegeneracyjnych.

„Najbardziej przeraża mnie w tym scenariuszu to, że do 2050 r. nie tylko będziemy świadkami eksplozji liczby osób z zaburzeniami neurologicznymi, osób w wieku 40 i 50 lat, a nie 70 i 80. Nasze mózgi są bombardowane różnymi stresorami, takimi jak ciepło, zanieczyszczenia i mikroplastik” – dodał Ikiz, założyciel i przewodniczący International Neuro Climate Working Group, inicjatywy mającej na celu promowanie większej liczby badań i propagowania informacji o zagrożeniach dla mózgu wynikających ze zmiany klimatu.

Jak chronić mózg w czasie upałów?

Sisodiya i Ikiz wezwali polityków do podjęcia działań, których celem będzie złagodzenie skutków ekonomicznych dla ludzi i systemów zdrowia publicznego, jakie niosą ze sobą zmiany klimatu, szczególnie w biedniejszych krajach. Nadchodzące lato przyniesie kolejne fale rekordowych upałów, a więc sami ludzie muszą również podjąć kroki, aby chronić się przed ekstremalnymi upałami.

„Musimy przestać spalać paliwa kopalne i przestać emitować (CO2) w powietrze” – stwierdził Sisodiya. „Ale poza tym możemy mieć pewność, że alerty pogodowe zawierają informacje, które pomogą ludziom samym zadbać o siebie i wprowadzić proste rozwiązania, takie jak trzymanie się z dala od słońca w godzinach południowych, zamykanie okien lub rolet, używanie wentylatorów zapewniających chłód i nawadnianie się oraz posiadanie odpowiedniego zapasu leków”.