Gminy oddadzą podatnikom pieniądze. Trzeba podjąć konkretne kroki. Poznaj zasady, bo możesz zyskać, a gmina sama nic nie zrobi

Podatnicy dotkliwie odczuwają coraz większe obciążenia finansowe

Podatek od nieruchomości jest istotnym obciążeniem nie tylko dla osób prywatnych, które muszą wpłacać do budżetów samorządów coraz to wyższe kwoty z tytułu posiadanych przez siebie budynków i gruntów, ale również, a może raczej przede wszystkim, dla przedsiębiorców, których nie tylko obowiązują wyższe stawki podatku, ale są również zobowiązani opodatkować budowle.

Dodatkowym utrudnieniem jest dla podatników to, że przepisy regulujące zasady opodatkowania tym podatkiem są niejasne i w praktyce można spotkać się z różnymi ich interpretacjami, a te, których dokonują organy podatkowe, są najczęściej niekorzystne dla podatników i mają charakter profiskalny. Choć wiele regulacji, które były w praktyce źródłem problemów zostało od 1 stycznia 2025 roku znowelizowanych, to jednak na gruncie nowych przepisów już pojawiły się kolejne problemy. Jednak są i dobre wiadomości. W dniu 29 kwietnia 2025 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał bowiem orzeczenie korzystne dla polskich przedsiębiorców i otworzył im drogę do odzyskania niemałych kwot z tytułu podatku od nieruchomości. O co chodzi?

Czy Polska miała prawo wprowadzić takie zwolnienie?

Orzeczenie dotyczy zgodności z prawem UE zwolnienia z podatku od nieruchomości infrastruktury kolejowej, które obowiązywało w latach 2017–2021. Gminy, które traciły finansowo na stosowaniu tych regulacji dążyły do uznania, że zwolnienie, o którym mowa stanowiło niedozwoloną pomocą publiczną, a przedsiębiorcy muszą zwrócić zaległy podatek wraz z odsetkami. W jednym ze sporów, które dotyczyły tej problematyki Naczelny Sąd Administracyjny postanowił zadać pytania prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości UE (postanowienie NSA z 19 kwietnia 2023 r., sygn. akt III FSK 3/22). Jakie pytania zadano TSUE? Pierwsze z nich dotyczyło tego, czy zwolnienie od podatku bocznic kolejowych zakłóca konkurencję w UE, a drugie dotyczyło tego, czy jeśli ją zakłóca, to podatnicy muszą zapłacić zaległy podatek wraz z odsetkami?

TSUE wydał wyrok korzystny dla podatników, a przy okazji kosztowny dla gmin

W przypadku tej sprawy początkiem sporu była interpretacja indywidualna wydana dla spółki, która była użytkownikiem nieruchomości, na których znajdują się bocznice kolejowe. Wykorzystywała je do manewrów kolejowych, przy użyciu własnej lokomotywy, jednak udostępniała ich licencjonowanym przewoźnikom, choć jednocześnie nie wykluczała takiej możliwości. We wniosku o wydanie interpretacji spółka zapytała, czy nieruchomość, na której jest położona bocznica, wraz z budynkami i budowlami, jest zwolniona z podatku? Zdaniem organu podatkowego, zwolnienie nie mogło w tym wypadku mieć zastosowania, bo przewidziane w przepisach ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych zwolnienie stanowi selektywną pomoc publiczna, na której udzielenie ustawodawca miał obowiązek uzyskać notyfikację Komisji Europejskiej, co nie miało miejsca. Sprawa trafiła do NSA, a sąd – jak już wskazano – zadał pytanie prejudycjalne TSUE.

Trybunał wydał wyrok korzystny dla polskich podatników (wyrok TSUE z 29 kwietnia 2025 r., sygn. akt C‑453/23). Stwierdził w nim, ze nie wydaje się, aby przepisy zwalniające z podatku od nieruchomości grunty, budynki i budowle wchodzące w skład infrastruktury kolejowej, gdy jest ona udostępniana przewoźnikom kolejowym, stanowiły środek, który przysparza beneficjentom tego zwolnienia selektywnej korzyści. Potwierdził więc nie tylko punkt widzenia podatników, ale również sądów i rządu. Co dalej z tego rodzaju sprawami? Ta, na kanwie której wypowiedział się Trybunał, wróci do NSA, który wyda w niej rozstrzygnięcie. Jak należy się spodziewać, będzie ono korzystne dla podatnika. Natomiast pozostali podatnicy, którzy uzyskali już w swoich sprawach dotyczących analogicznego stanu prawnego niekorzystne dla siebie rozstrzygnięcie, mają możliwość skorzystania z instytucji wznowienia postępowania podatkowego albo sądowoadmistracyjnego i odzyskania pieniędzy.