Niezdolność do pracy - renta z ZUS
W przypadku wystąpienia niezdolności do pracy, która polega na utracie możliwości wykonywania pracy zarobkowej z powodu stanu zdrowia, ZUS przyznaje prawo do renty. Jakie warunki trzeba spełnić, aby móc pobierać to świadczenie? Zakład wymienia kilka okoliczności, które muszą zostać spełnione łącznie:
- niezdolność do pracy
- staż ubezpieczenia odpowiedni do wieku
- powstanie niezdolności do pracy w odpowiednim czasie
- odpowiednia liczba lat składkowych
Niezdolność do pracy stwierdza lekarz orzecznik ZUS. Wymagany staż ubezpieczenia to:
- 1 rok, gdy ubezpieczony stał się niezdolny do pracy zanim ukończył 20 lat,
- 2 lata, gdy ubezpieczony stał się niezdolny do pracy między 20 a 22 rokiem życia,
- 3 lata, gdy ubezpieczony stał się niezdolny do pracy między 22 a 25 rokiem życia,
- 4 lata, gdy ubezpieczony stał się niezdolny do pracy między 25 a 30 rokiem życia,
- 5 lat, gdy ubezpieczony stał się niezdolny do pracy po ukończeniu 30 lat, ale okres ten musi przypadać w ciągu ostatnich 10 lat przed dniem, w którym zgłosił wniosek o rentę, lub przed dniem, w którym powstała jego niezdolność do pracy.
Ważne
Ostatni punkt nie będzie miał zastosowania, kiedy osoba stała się całkowicie niezdolna do pracy po ukończeniu 30 lat oraz udowodniła 25 lat składkowych w przypadku kobiety lub 30 lat składkowych w przypadku mężczyzny. Nie ma wówczas obowiązku posiadania 5 lat stażu ubezpieczeniowego w ciągu 10 lat przed zgłoszeniem wniosku lub powstaniem niezdolności do pracy.
Powstanie niezdolności do pracy musi nastąpić w czasie:
- okresów składkowych lub nieskładkowych, które wskazuje ustawa emerytalna,
- okresów pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne,
- 18 miesięcy od ustania tych okresów.
Ważne
Warunek powstania niezdolności do pracy w określonym czasie nie dotyczy osoby, która jest całkowicie niezdolna do pracy i ma co najmniej 20-letni staż ubezpieczeniowy w przypadku kobiet oraz co najmniej 25-letnie staż ubezpieczeniowy w przypadku mężczyzn.
Wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy 2025-2026
ZUS wyróżnia 4 kwoty renty z tytułu niezdolności do pracy:
- renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy - 1878,91 zł,
- renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy - 1409,18 zł,
- renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową - 2254,69 zł,
- renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową - 1691,02 zł.
Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła możliwość wykonywania pracy zgodnej z jej kwalifikacjami. Natomiast utrata możliwości wykonywania jakiejkolwiek pracy oznacza całkowitą niezdolność do pracy. Podane wysokości renty to kwoty brutto. To, ile renty zostanie przyznanej z ZUS, zależy więc od rodzaju niezdolności od pracy - częściowej lub całkowitej, a także od tego czy powstała w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową.