Wielka ciemność nad Czarnobylem! Co dzieje się z elektrowniami atomowymi w Ukrainie?

Zełenski: "To zagrożenie dla całego świata"

Prezydent Wołodymyr Zełenski podkreślił, że atak miał bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo obiektów Czarnobylskiej Strefy. Sarkofag nad 4. blokiem, stracił zasilanie. Energii pozbawione były także magazyny wypalonego paliwa jądrowego, w których przechowywane jest aż 80% zużytego paliwa z czasów działania elektrowni. W magazynie znajduje się łącznie ponad 3250 ton niebezpiecznego materiału.

Zełenski zaznaczył, że Rosjanie nie mogli nie wiedzieć, jak poważne będą konsekwencje takiego ataku. Nazwał go celowym i skoordynowanym — według strony ukraińskiej użyto ponad 20 dronów, część z nich miała zostać zestrzelona, ale fala uderzeniowa była zorganizowana tak, by przeciążyć systemy obronne. Prezydent dodał, że to kolejna próba wywołania międzynarodowego kryzysu nuklearnego.

Niepokój wśród mieszkańców i władz

Blackout dotknął nie tylko Czarnobyl, ale też kilka ukraińskich regionów, w tym Charków, Dniepr i Sumy. Przyczyną była seria ataków rakietowych na infrastrukturę energetyczną, m.in. podstację w Sławutyczu, gdzie znajduje się kluczowe połączenie zasilające strefę zamkniętą. Na opublikowanych w sieci nagraniach na niebie widać charakterystyczne niebieskie błyski. To efekt przepięć po eksplozji w trafionych obiektach energetycznych.

Czy było się czego bać? Eksperci studzą emocje

Według Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA), sytuacja była pod kontrolą. Awaryjne systemy, w tym generatory diesla , zadziałały natychmiast, utrzymując działanie podstawowych funkcji jak wentylacja i monitoring radiacyjny. Eksperci podkreślają, że konstrukcja została zaprojektowana z myślą o takich sytuacjach i nie ma ryzyka wybuchu czy emisji groźnych substancji.

Czym grozi długotrwały brak zasilania?

W przypadku dłuższej awarii mogą wystąpić problemy techniczne m.in. korozja i kumulacja wilgoci wewnątrz sarkofagu. To może utrudnić kontrolę warunków w obiekcie i wymusić ewakuację personelu. Jednak nie istnieje zagrożenie eksplozji ani poważnego wycieku promieniowania. Reaktor nie działa od lat, a jego zawartość chłodzi się pasywnie.

Szybkie działania, brak skutków dla środowiska

Zasilanie zostało przywrócone po krótkim czasie dzięki przełączeniu na alternatywne źródło energii. MAEA potwierdziła, że nie doszło do wzrostu poziomu promieniowania, a sytuacja nie wymknęła się spod kontroli. Czarnobylska strefa, mimo alarmującego tonu niektórych doniesień, pozostała stabilna.

Zaporoska Elektrownia Atomowa też na krawędzi?

Równolegle rosną obawy o Zaporoską Elektrownię Atomową, która od początku wojny znajduje się pod kontrolą Rosjan. Obiekt ten jest największą siłownią jądrową w Europie i w ostatnich dniach działa wyłącznie dzięki awaryjnym generatorom diesla. Ukraińskie uderzenia przerwały zasilanie tej elektrowni. MAEA określiła sytuację jako „krytyczną”, ostrzegając, że ciągłe przerwy w zasilaniu zwiększają ryzyko błędów ludzkich i awarii technicznych.

Bez stałego zasilania nie działają kluczowe systemy chłodzenia i monitoringu, co w dłuższej perspektywie może doprowadzić do destabilizacji pracy obiektu. Chociaż ryzyko katastrofy jądrowej pozostaje niewielkie, sam fakt, że reaktor funkcjonuje w warunkach wojennych, budzi niepokój społeczności międzynarodowej. Apel o demilitaryzację strefy wokół ZAES wciąż pozostaje bez odpowiedzi.