Długo oczekiwany i zlecony przez Kongres raport jest w wielu miejscach krytyczny co do sposobu prowadzenia wojny przez Izrael, lecz ostatecznie stwierdza, że zapewnienia rządu izraelskiego o używaniu amerykańskiej broni zgodnie z prawem konfliktów zbrojnych są "wiarygodne i solidne". Przeciwne stwierdzenie mogłoby wiązać się z restrykcjami na dostawy broni dla Izraela.

Problem z oceną izraelskich działań

Mimo tych konkluzji Departament Stanu stwierdza, że "biorąc pod uwagę poleganie Izraela na produkowanym w USA sprzęcie obronnym, racjonalnym jest stwierdzenie, że sprzęt ten był używany przez izraelskie siły bezpieczeństwa od 7 października w przypadkach niezgodnych z jego zobowiązaniami wynikającymi z międzynarodowego prawa humanitarnego".

Reklama

Dokument wskazuje jednak na niekompletne informacje otrzymane od izraelskiego rządu, naturę konfliktu i chowanie się bojowników Hamasu wśród cywilów jako powody, dla których nie można zweryfikować konkretnych przypadków, w których amerykańska broń była używana niezgodnie z prawem.

Waszyngton zablokował część dostaw uzbrojenia

Dokument nie ma związku z ogłoszonym przez prezydenta Bidena i Biały Dom wstrzymaniem części dostaw 2000-funtowych bomb i zestawów precyzyjnej amunicji dla Izraela. Biden wstrzymał jeden transport takiej broni w związku z planami Izraela przeprowadzenia szturmu na Rafah na południowym krańcu Strefy Gazy, gdzie chroni się ponad milion Palestyńczyków.

Zbyt wiele ofiar wśród cywili

Mimo uznania izraelskich zapewnień za wiarygodne, raport wielokrotnie krytycznie ocenia zachowanie Izraela w sprawie ograniczenia ofiar cywilnych, unikania uderzeń przeciwko pracownikom organizacji humanitarnych i dopuszczania pomocy humanitarnej. Wymienia m.in. wielokrotnie prowadzone działania zbrojne w znanych rejonach pobytu organizacji humanitarnych, zachęcanie przez członków izraelskich władz do protestów i ataków na konwoje humanitarne, czy "wiele doniesień" o krzywdach wyrządzanych cywilom, które podają w wątpliwość spełnianie przez Izrael standardów prawa i dobrych praktyk.

Dokument zwraca jednak uwagę, że sytuacja w tych obszarach poprawiła się m.in. po tym, jak w marcu - po zabiciu przez Izrael wolontariuszy World Central Kitchen - prezydent Biden wymógł na izraelskich władzach zobowiązanie zwiększenia pomocy i ochrony dla organizacji humanitarnych. W tej sytuacji resort stwierdził, że choć nadal poziom docierającej pomocy dla cywilów jest niewystarczający, Izrael nie zakazuje ani nie ogranicza pomocy humanitarnej dla cywilów.

Konflikt w Departamencie Stanu

Publikacja raportu wiązała się z kontrowersjami wewnątrz samego Departamentu Stanu. Część pracowników resortu twierdziła, że Izrael łamie prawo międzynarodowe i dokument powinien był to uwzględniać. Podobnie niezadowolony był autor przepisów nakładających obowiązek sporządzenia raportu, senator Demokratów Chris van Hollen, który oskarżył administrację o "unikanie odpowiedzi na najważniejsze pytania". Republikanie w Kongresie zbyli dokument jako godzący w Izrael, a niektórzy otwarcie zaczęli mówić o możliwości postawienia prezydenta Bidena w stan oskarżenia (impeachmentu) w związku ze wstrzymaniem dostaw broni dla Izraela.

Z Waszyngtonu Oskar Górzyński