Przyjęty na ostatnim posiedzeniu rządu "Narodowy Program Antyterrorystyczny na lata 2015-2019" ma na celu m.in. udoskonalenie procedur w przypadku wystąpienia zdarzeń o charakterze terrorystycznym, a także zwiększenie świadomości Polaków o takich zagrożeniach. Koszt realizacji programu to ok. 13 mln zł. Pieniądze zostaną przeznaczone m.in. na ćwiczenia i szkolenia antyterrorystyczne.
Jak podkreśla MSW, odnotowane dotychczas ataki terrorystyczne na świecie wskazują, że podstawowym ich celem jest infrastruktura transportowa, w tym komunikacja miejska, samoloty, statki i pociągi oraz stacje metra i dworce, a także obiekty sportowe i centra handlowe.
Zastępca dyrektora w Departamencie Prawa i Bezpieczeństwa Pozamilitarnego BBN Krzysztof Liedel podkreślił, że kwestie związane z kompleksowym przeciwdziałaniem i zwalczaniem terroryzmu stały się pierwszoplanowe po serii zamachów w Europie, do których doszło przed dekadą. 11 marca 2004 roku w wyniku serii zamachów na pociągi w Madrycie zginęło prawie 200 osób. Rok później, 7 lipca 2005 r., czterech zamachowców samobójców wysadziło się powietrze w londyńskim metrze i autobusie. Śmierć poniosło ponad 50 osób.
Specjalista z Biura Bezpieczeństwa Narodowego podkreślił w rozmowie z PAP, że terroryzm jest bardzo złożonym zjawiskiem, które dotyczy wielu sfer życia. "To nie tylko same zamachy, ale także radykalizacja czy rekrutacja prowadzona przez organizacje terrorystyczne, a także nawoływanie i finansowanie terroryzmu" - powiedział Liedel.
W jego ocenie Narodowy Program Antyterrorystyczny, który ma na celu uporządkowanie przyjętych dotąd w Polsce rozwiązań, wskazuje na cztery główne elementy: zapobieganie, ochrona, zwalczanie i reagowanie. "Z takich elementów składają się podobne systemy w wielu innych państwach europejskich" - powiedział przedstawiciel BBN.
Podkreślił, że plan dużą wagę kładzie na profilaktykę obywateli oraz działania prewencyjne. - Z analiz wynika, że prawie trzy czwarte różnego rodzaju incydentów w Europie udało się udaremnić dzięki współpracy z obywatelami. To znaczy, że ktoś, gdzieś zauważył coś nietypowego i poinformował o tym służby. Dzisiaj trudno jest wyobrazić sobie działania służb bez współpracy ze zwykłym obywatelem. Trzeba wyedukować obywateli, żeby wiedzieli, na co zwracać uwagę i jak reagować - powiedział Liedel.
Chodzi także o wielotorowe prowadzenie działań, zarówno na poziomie centralnych organów administracji państwowej, jak również małych gmin. "Program kładzie nacisk na zwiększanie świadomości społeczeństwa w zakresie antyterroryzmu. To jest kwestia wypracowania komunikacji ze społeczeństwem. To muszą być aktywne kampanie społeczne, które trafią do ludzi" - podkreślił Liedel.
Na działania profilaktyczne oraz edukację obywateli zwrócił uwagę ekspert z Centrum Badań nad Terroryzmem Collegium Civitas Grzegorz Cieślak. Przypomniał, że w Polsce obowiązują cztery stopnie zagrożenia: Alfa, Bravo, Charlie i Delta. "Gdy mówimy, że wprowadzenie dwóch najwyższych stopni oznacza konieczność ograniczenia np. przychodzenie ludzi do pracy oraz zamknięcia i zaplombowania drzwi w konkretny sposób, to niewielka liczba osób odpowiedzialnych dzisiaj za poszczególne budynki i obiekty zdaje sobie z tego sprawę" - powiedział Cieślak.
Ekspert zaznaczył, że Program wskazuje nie tylko na potrzebę prowadzenia szkoleń w działach administracji publicznej, ale także na samą konieczność szkolenia obywateli. "Takie miejsca publiczne jak lotniska, metro, to nie tylko szkolenie personelu, ale również możliwość wzięcia udziału w tego typu szkoleniach antyterrorystycznych przez obywatela" - powiedział Cieślak.
"Tutaj chodzi o powszechność. Ważny jest nie tylko pojedynczy, bardzo wyspecjalizowany policjant, żołnierz czy komandos, ale także obywatele rozproszeni po działach administracji publicznej, którzy rozumieją, jak samo zagrożenie terrorystyczne przekształca się na konkretne zadania do wykonania" - dodał.
Narodowy Program Antyterrorystyczny został przygotowany w MSW, we współpracy z innymi służbami oraz instytucjami wchodzących w skład międzyresortowego zespołu ds. zagrożeń terrorystycznych. (PAP)
gdyj/ itm/
