Egzekucja z wynagrodzenia za pracę jest jednym z najczęściej stosowanych sposobów egzekucji. Jest szybka i efektywna oraz mało kosztowna. Dlatego wierzyciele chętnie wybierają ten sposób, występując o zajęcie wynagrodzenia dłużnika. Jednocześnie ten rodzaj zajęcia komorniczego rodzi wiele problemów i wątpliwości po stronie pracodawców.
Wszczęcie egzekucji z wynagrodzenia za pracę rodzi bowiem dla pracodawcy pewne obowiązki, a konsekwencje ich nieprzestrzegania dotyczą zarówno sfery cywilnoprawnej, jak i karnoprawnej. Od momentu otrzymania zajęcia to pracodawca bowiem odpowiada za obliczanie potrąceń oraz ich dokonanie zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Celem autorów tego poradnika jest wyjaśnienie problemów, z którymi najczęściej borykają się pracodawcy.
Co podlega zajęciu
Reklama
Wynagrodzenie to nie tylko pensja otrzymywana co miesiąc. Ze stosunku pracy pracownik może otrzymywać również wiele innych świadczeń. I tak jak wynagrodzenie podlegają one egzekucji.
W prawie pracy przez wynagrodzenie za pracę rozumie się świadczenie majątkowo-przysparzające o charakterze roszczeniowym, pochodzące ze stosunku pracy, wypłacane przez pracodawcę pracownikowi w zamian za wykonaną przez niego pracę stosownie do jej rodzaju, ilości i jakości (W. Szubert, „Zarys prawa pracy”, Warszawa 1976, s. 236 i nast.; M. Sewreński, „Wynagrodzenie za pracę. Pojęcie, regulacja i ustalenie”, Łódź 1976, s. 100). Wynagrodzeniem za pracę w tym rozumieniu nie są natomiast należności uzyskiwane przez osoby wykonujące pracę na podstawie kontraktów menedżerskich (kierowniczych). Mamy tutaj bowiem do czynienia z jedną z form zatrudnienia cywilnoprawnego (niepracowniczego), kreującego stosunek prawny zasadniczo odmienny od stosunku pracy (Z. Góral, H. Lewandowski, „Przeciwdziałanie stosowaniu umów cywilnoprawnych do zatrudnienia pracowniczego”, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1996/12, s. 21 i nast., A. Marciniak, „Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych”, Warszawa 2019, s. 351).
Potrąceniu z wynagrodzenia za pracę – po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, w rozumieniu ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. poz. 2215 ze zm.; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1572), jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania – podlegają tylko następujące należności:
1) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
2) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
3) zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,
4) kary pieniężne przewidziane w art. 108 ustawy z 26 czerwca 1974 r. ‒ Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1495; dalej: k.p.).
Należy wyraźnie zaznaczyć, że potrącenia z wynagrodzenia dotyczą wynagrodzenia netto, czyli tego, które pracownik otrzymuje na rękę w granicach wskazanych w tabeli 1.
Tabela 1. Granice potrąceń ©℗
| Procent wynagrodzenia | |||||
| Rodzaje należności | |||||
| Sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych | 60 | ||||
| Sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne | 50 | ||||
| Zbiegi potrąceń | |||||
| Zbieg egzekucji świadczeń alimentacyjnych oraz innych należności | 60 | ||||
| Zbieg egzekucji świadczeń alimentacyjnych oraz potrącenia zaliczek pieniężnych | 60 | ||||
| Zbieg egzekucji innych należności niż alimentacyjne oraz potrącenia zaliczek pieniężnych | 50 | ||||
Wolna od potrąceń jest kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania. Przy czym w przypadku świadczeń alimentacyjnych nie stosuje się zasady wolnej kwoty i potrącenie dokonywane jest również z minimalnego wynagrodzenia za pracę w wysokości 3/5.
Pamiętać należy, że podane kwoty dotyczą przeliczenia na jeden pełny etat. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, to kwoty chronione ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Sama kwota wolna od potrąceń może być różna. Jej wysokość zależy nie tylko od płacy minimalnej, lecz także od tego, czy pracownik ma prawo do podstawowych, czy do podwyższonych kosztów uzyskania przychodów (KUP), oraz od tego, czy ma on prawo do zastosowania kwoty zmniejszającej podatek (PIT-2). Wysokości kwoty wolnej z uwzględnieniem tych zmiennych przedstawia tabela 2.
Tabela 2. Kwoty wolne od potrąceń w 2019 r. ©℗
| Rodzaj potrącanej należności | Podstawowe KUP z PIT-2 | Podstawowe KUP bez PIT-2 | Podwyższone KUP z PIT-2 | Podwyższone KUP bez PIT-2 |
| Świadczenia inne niż alimenty | 1673,78 zł | 1629,78 zł | 1681,78 zł | 1637,78 zł |
To, że pracownik otrzymuje minimalne wynagrodzenie, nie oznacza, że wynagrodzenie nie może zostać zajęte. Taka sytuacja nie zwalnia pracodawcy z jego obowiązków dotyczących przedstawienia odpowiednich dokumentów i złożenia stosownych oświadczeń. Kwota minimalnego wynagrodzenia jest jedynie „wolna od potrąceń”, nie zaś „wolna od zajęcia”. Oznacza to, że nawet gdy pracownik otrzymuje najniższą pensję, wynagrodzenie jest zajęte – a jedynie nie są dokonywane potrącenia z tego wynagrodzenia.
Spłata pożyczek
Potrącenia z wynagrodzenia na rzecz spłaty pożyczek z kasy zapomogowo-pożyczkowej oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych nie korzystają z pierwszeństwa przed potrąceniami na rzecz egzekucji świadczeń alimentacyjnych, jak również świadczeń innych niż alimentacyjne (art. 87 par. 1 k.p.) Często jednak się zdarza, że pracodawca w odpowiedzi na zajęcie wynagrodzenia przez komornika odpisuje, iż nie dokona potrącenia, bo już odlicza pożyczkę pracownika, a pozostała kwota jest wolna od zajęcia. Oczywiście jest to nieprawidłowa odpowiedź. Zajęcie dokonane przez komornika ma pierwszeństwo. Pracodawca w przypadku wątpliwości, by nie narazić się na grzywnę lub odpowiedzialność odszkodowawczą, powinien skontaktować się z organem egzekucyjnym i wskazać przeszkody, jakie jego zdaniem występują. Komornik wskaże wówczas kolejność potrącania należności wynikającą z przepisów.
Ważne Dodatki do pensji, typu bony świąteczne, wypłata za nadgodziny i inne, wliczają się do podstawy kwoty, od której liczymy potrącenie, czyli dodajemy kwotę pensji netto do dodatków wypłacanych w danym miesiącu i dopiero wówczas możemy ustalić prawidłową kwotę potrącenia.
Umowy cywilnoprawne
Przypomnijmy najpierw, że umowy-zlecenia i o dzieło są uregulowane w przepisach kodeksu cywilnego. W naszym kraju mamy bowiem do czynienia z różnymi formami zatrudnienia. Pracownicy świadczą pracę na podstawie nie tylko umowy o pracę, lecz także wszelkiego rodzaju elastycznych form, czyli umów cywilnoprawnych (np. kontraktów menedżerskich, zleceń czy umów o dzieło). Jak wówczas wygląda egzekucja z wynagrodzenia za pracę, jakie kwoty i w jakich wysokościach podlegają zajęciu?
W pierwszej kolejności należy wskazać, że świadczenia należne z tych umów nie podlegają ochronie kodeksu pracy i sądu pracy. Nie oznacza to jednak, że nie są one chronione wcale.
Ramka 1. Co poza wynagrodzeniem
Poza wynagrodzeniem potrąceniu podlegają także świadczenia przysługujące pracownikowi w związku ze stosunkiem pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 14 listopada 1996 r., sygn. akt I PKN 3/96, OSP 1997 nr 12, poz. 218). Znajduje to zastosowanie np. do ekwiwalentu za urlop (wyrok SN z 11 czerwca 1980 r., sygn. akt I PR 43/80, OSNCP 1980 nr 12, poz. 248), do nagrody jubileuszowej (wyrok SN z 25 listopada 1982 r., sygn. akt I PRN 118/82, OSNCP 1983 nr 7 poz. 102) oraz do odprawy emerytalnej (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 29 sierpnia 1994 r., sygn. akt III APR 44/94, OSA 1994 nr 10 poz. 79). ©℗
Zgodnie z art. 833 par. 21 k.p.c.: „potrącenia z wynagrodzenia za pracę i kwotę wolną od potrąceń z wynagrodzenia za pracę stosuje się odpowiednio do wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania albo stanowiących jedyne źródło dochodu dłużnika będącego osobą fizyczną”.
Ograniczenia egzekucji z wynagrodzenia za pracę uregulowane w k.p. mają również odpowiednie zastosowanie do:
- zasiłków dla bezrobotnych, dodatków aktywizacyjnych, stypendiów oraz dodatków szkoleniowych, wypłacanych na podstawie ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1482, ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1622),
- uposażeń posłów i senatorów, należności członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i ich domowników z tytułu pracy w spółdzielni oraz wynagrodzeń członków spółdzielni pracy.
Egzekucji nie podlegają natomiast sumy przyznane przez Skarb Państwa na specjalne cele (w szczególności stypendia), chyba że wierzytelność egzekwowana powstała w związku z urzeczywistnieniem tych celów albo z tytułu obowiązku alimentacyjnego. Na mocy art. 1083 par. 1 k.p.c. dochody te podlegają egzekucji na zaspokojenie alimentów do 3/5.
Ważne Jeżeli dłużnik otrzymuje dochody z kilku źródeł, to podstawę obliczenia stanowi suma wszystkich dochodów.
Do świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania, zalicza się również wynagrodzenia wypłacane na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowy najmu). Pojęciu temu – czyli „świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania” – należy nadawać szerokie znaczenie. Zaliczenie danego świadczenia do wymienionej grupy zależy wyłącznie od ustalenia, czy świadczenie to ma charakter periodyczny (powtarzający się) oraz czy spełnia cel wyżej wskazany.
Skutki zajęcia wynagrodzenia…
Co to znaczy, że wynagrodzenie jest zajęte? Podstawowym skutkiem zajęcia jest odebranie dłużnikowi prawa rozporządzania wynagrodzeniem w części, która podlega egzekucji. W konsekwencji wszystkie czynności dłużnika zmierzające do rozporządzenia wynagrodzeniem w części podlegającej zajęciu są nieważne. Natomiast w części wyłączonej spod egzekucji dłużnik może dysponować nim według swego uznania.
Nieważność dotyka czynności rozporządzających dokonanych po zajęciu, a także przed nim, jeśli skutki czynności odnoszą się do wynagrodzenia, które stało się wymagalne dopiero po zajęciu. Stan taki trwa do zakończenia egzekucji.
Zajęcie wynagrodzenia powoduje też, że dłużnik do czasu zaspokojenia wierzyciela nie może odebrać świadczenia (nie dotyczy to części wolnej od zajęcia). Pracodawca nie może wypłacić mu żadnego wynagrodzenia, lecz przekazuje je bezpośrednio wierzycielowi albo komornikowi (to również nie dotyczy części wolnej od zajęcia).
…i jego ciągłość
Przykład 1
W jakiej kolejności
Komornik zajął wynagrodzenie pracownika, któremu potrącam pieniądze z tytułu kary za opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia. Jak należy postąpić?
W przypadku, gdy pracodawca potrąca kary z wynagrodzenia pracownika, a wpłynie zajęcie wynagrodzenia od komornika, wówczas ono ma pierwszeństwo. ©℗
Przykład 2
Nagroda z ZFŚS
Pracownik otrzymuje nagrodę z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Czy i w jakiej wysokości podlega ona potrąceniu?
Środki wypłacane pracownikowi z ZFŚS przysługują mu w związku ze stosunkiem pracy i podlegają potrąceniu (zgodnie z ustawą z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych; t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1352; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1907).
Nagroda z zakładowego funduszu nagród, podobnie jak dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej, podlega egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości. W pozostałych przypadkach, czyli egzekucji świadczeń innych niż alimentacyjne, świadczenia te podlegają potrąceniu w wysokości 1/2. ©℗
Przykład 3
Wniosek od żony pracownika
Zatrudniłem pracownika, który nie płaci alimentów. W zeszłym tygodniu matka jego dziecka złożyła bezpośrednio w kadrach wniosek i wyrok zasądzający alimenty wraz z klauzulą wykonalności. Żąda, abym przelewał jej bezpośrednio na konto zajętą część. Dotychczas zajęcia otrzymywałem od komornika. Czy taka praktyka jest prawidłowa, tzn. czy można do pracodawcy złożyć tytuł wykonawczy o alimenty bez komornika?
Tak, a wynika to z art. 88 k.p. W przypadku jednak gdy pracodawca otrzyma zajęcie wynagrodzenia pracownika od komornika sądowego lub organu administracyjnego, ma obowiązek realizować zajęcie dokonane przez komornika. Oczywiście powinien wówczas zawiadomić osobę składającą tytuł bezpośrednio do pracodawcy, by miała ona możliwość wystąpienia do komornika z wnioskiem o egzekucję świadczeń alimentacyjnych i mogła korzystać z pierwszeństwa zaspokojenia wskazanego w art. 87 k.p. ©℗
Przykład 4
Zatrudnienie u osoby bliskiej
Mój były mąż nie płaci alimentów. Pracuje u swojego ojca w firmie transportowej jako kierowca z pensją 4000 zł na rękę. Obawiam się, że gdy komornik zajmie wynagrodzenie, to mój były teść, a pracodawca męża, odpisze, że zarabia on najniższe wynagrodzenie.
Przy potrąceniach świadczeń alimentacyjnych, zgodnie z art. 1087 ustawy z 17 listopada 1964 r. ‒ Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1460; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2070; dalej: k.p.c.), jeżeli dłużnik zatrudniony jest u osoby bliskiej, osoba ta w razie zajęcia wynagrodzenia za pracę na poczet świadczeń alimentacyjnych nie może zasłaniać się zarzutem, że wypłaciła dłużnikowi wynagrodzenie z góry, ani że dłużnik pracuje bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem niższym od przeciętnego, bądź że przysługuje jej wierzytelność do dłużnika nadająca się do potrącenia z jego roszczenia o wynagrodzenie. Za podstawę wynagrodzenia za pracę dłużnika zatrudnionego u osoby bliskiej, w myśl powołanego wyżej przepisu, należy przyjąć przeciętne wynagrodzenie pracownika zatrudnionego w podobnych warunkach, uwzględniając charakter pracy, pełnioną funkcję, przygotowanie zawodowe i staż pracy. W wypadkach wątpliwych komornik może zażądać opinii właściwego organu lub biegłego (K. Flaga-Gieruszyńska, A. Zieliński, „Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz”, Warszawa 2019). ©℗
W toku egzekucji z wynagrodzenia za pracę jego zajęcie jest skuteczne niezależnie od zmian zachodzących w ramach stosunku pracy. Dotyczy to również przypadku, gdy dochodzi do rozwiązania dotychczasowego i nawiązania nowego stosunku pracy. Zajęcie dokonane wobec poprzedniego pracodawcy jest więc nadal skuteczne i powinno być realizowane przez nowego pracodawcę dłużnika.
Ciągłość zajęcia wynagrodzenia za pracę zachodzi w dwóch sytuacjach:
1) gdy po zajęciu wynagrodzenia u danego pracodawcy następują zmiany polegające na rozwiązaniu dotychczasowej umowy o pracę i zawarciu kolejnej umowy o pracę lub umowy zlecenia, łączącej te same strony;
2) gdy po zajęciu dochodzi do zmiany pracodawcy w przypadku prowadzenia przez poprzedniego pracodawcę przedsiębiorstwa, w którym dłużnik jest zatrudniony w chwili zajęcia (chodzi o zakład pracy w ujęciu przedmiotowym, przyjmowanym w art. 231 k.p.), i przejścia tego przedsiębiorstwa na inną osobę, o ile nowy pracodawca dłużnika – nabywca przedsiębiorstwa zatrudniającego – ma informacje na temat zajęcia u pierwotnego pracodawcy.
Ramka 2. Egzekucja z wynagrodzenia prowizyjnego
„Prowizja jest wynagrodzeniem, którego wysokość zależy od liczby lub wartości zawartych umów. Z natury swej prowizja nie może być uznana a priori za świadczenie powtarzające się. Skoro od inicjatywy agenta, która determinowana jest także okolicznościami obiektywnymi, związanymi z sytuacją na rynku, na którym działa, zależy zawieranie umów, to mogą zdarzyć się miesiące, w których tych umów nie będzie zawierał i wynagrodzenie nie będzie mu należne. Wynagrodzenie prowizyjne nie może być porównywane do świadczenia ze stosunku pracy, które ma charakter powtarzających się, najczęściej comiesięcznych, wypłat i w związku z tym nie korzysta z ochrony w postępowaniu egzekucyjnym”.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 5 czerwca 2014 r., sygn. akt I ACa 182/14 ©℗
Wzmianki w świadectwie pracy
Podstawowym narzędziem, które w większości przypadków uwalnia komornika od konieczności poszukiwania kolejnego pracodawcy i dokonywania ponownego zajęcia wynagrodzenia za pracę, jest obowiązek zamieszczenia adnotacji o zajęciu wynagrodzenia w świadectwie pracy wydawanym po rozwiązaniu stosunku pracy przez dotychczasowego pracodawcę. Pracownik, chcąc korzystać z uprawnień pracowniczych, wynikających ze stażu pracy, musi takie świadectwo okazać następnemu pracodawcy, a ten ostatni również żąda tego dokumentu jako istotnego źródła informacji na temat przebiegu pracy zawodowej pracownika.
Oznaczenie egzekucji z wynagrodzenia w świadectwie pracy powinno obejmować zarówno określenie komornika, który egzekucję prowadzi, numery sprawy egzekucyjnej, jak i wysokość kwot już wyegzekwowanych. Jeżeli ze względu na kwotę wolną od zajęcia i rodzaj egzekwowanych świadczeń pracodawca nie przekazywał wierzycielowi nawet złotówki, to w świadectwie pracy jako wartość potrącanych kwot wpisuje się zero złotych. Należy przy tym pamiętać, że jeśli poprzedni pracodawca prześle zawiadomienie komornika nowemu pracodawcy, to ma to skutki zajęcia należności dłużnika u tego ostatniego od chwili dojścia do niego zawiadomienia.
Przykład 5
Potrącenia z diet na delegację
Zatrudniam pracownika, który ma zajęte wynagrodzenie na poczet alimentów na dzieci. Komornik poinformował mnie, że potrąca się 50 proc. kwot diet przysługujących z tytułu podróży służbowej. W którym momencie mam dokonać potrącenia? Czy przy wypłacie zaliczki na poczet diet, czy przy ostatecznym rozliczeniu zaliczki (po zakończeniu podróży służbowej), gdy już dokładnie wiadomo, jaka jest ostateczna wysokość diet?
Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013 r., poz. 167; dalej: rozporządzenie) w par. 11 stanowi o możliwości przyznania pracownikowi na jego wniosek zaliczki na koszty podróży służbowej. Z kolei par. 20 zobowiązuje pracodawcę do przyznania zaliczki na koszty podróży zagranicznej.
Wypłacanie zaliczek jest powszechną praktyką. W przypadku ich zajęcia przepisy nie precyzują jednak momentu przekazania przez pracodawcę potrącenia diet na rachunek komornika. Biorąc pod uwagę racjonalność rozwiązań, właściwe wydaje się rozwiązanie drugie, czyli potrącanie przez pracodawcę przy ostatecznym rozliczeniu zaliczki. Istotą zaliczki jest bowiem to, że powinna ona służyć i być przeznaczona na koszty związane z wykonaniem danej pracy przez pracownika. Ponadto dopiero przy rozliczaniu końcowym diety będzie możliwość ustalenia kwoty potrącenia. Istotne jest przy tym, aby pracodawca odpowiadając na zajęcie wynagrodzenia komornika i wezwanie do udzielenia informacji, poinformował o sposobie rozliczenia diet. ©℗
Przykład 6
Chwila doręczenia wezwania
Prowadzimy wspólnie z żoną małą firmę budowlaną, zatrudniamy pięciu pracowników. Komornik 27 września przysłał pismo, że zajmuje wynagrodzenie jednego z nich. Listy płac były już zrobione, wynagrodzenie naliczone, a zmiana byłaby zbyt pracochłonna, dlatego nie przekazaliśmy niczego komornikowi w tym miesiącu. Czy postąpiliśmy zgodnie z prawem?
Zajęcie jest dokonane z chwilą doręczenia wezwania pracodawcy. Od tego momentu ma on obowiązek dokonywania potrąceń. Jest to bardzo ważne, ponieważ niezastosowanie się może prowadzić do odpowiedzialności odszkodowawczej w stosunku do wierzyciela, a także nałożenia przez komornika na pracodawcę grzywny. Nie ma znaczenia, że kadry naliczyły już wynagrodzenie pięć dni wcześniej. Jeżeli na dzień, w którym do pracodawcy wpłynęło zajęcie, wynagrodzenie pracownika nie zostało fizycznie wypłacone, potrącenie musi zostać naliczone. W opisanej sytuacji, a więc gdy pracodawca wypłaca w całości wynagrodzenie dłużnikowi, nie zwalnia go to od obowiązku przekazania wierzycielowi lub komornikowi części wynagrodzenia, która podlega zajęciu. Poza tym w razie nieprzekazania przez pracodawcę prawidłowej kwoty wierzycielowi ten ostatni może dochodzić jej bezpośrednio od podmiotu zatrudniającego dłużnika (M. Romańska, O. Leśniak, „Komentarz do przepisów art. 758‒1088 K.P.C. regulujących postępowanie egzekucyjne” [w:] „Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz”, Warszawa 2016). ©℗
Obowiązki informacyjne
I. Dotychczasowego pracodawcy. Swoje obowiązki w ramach egzekucji z wynagrodzenia za pracę dotychczasowy pracodawca kończy przez przesłanie nowemu pracodawcy (jeśli jest mu znany) zawiadomienia komornika o zajęciu wynagrodzenia oraz innych dokumentów związanych z tym zajęciem. W każdym przypadku, niezależnie od ewentualnych czynności względem następnego pracodawcy, powinien o rozwiązaniu stosunku pracy zawiadomić komornika, który musi mieć bieżące informacje dotyczące przebiegu egzekucji.
II. Nowego podmiotu zatrudniającego. Obowiązek powiadomienia został również określony w drugim kierunku – nowy pracodawca, jeśli poweźmie wiadomość o istniejącym zajęciu wynagrodzenia za pracę, ma obowiązek powiadomić o zatrudnieniu dłużnika zarówno komornika, jak i dotychczasowego pracodawcę, co pozwoli temu ostatniemu przesłać dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia. Obowiązek ten dotyczy nie tylko sytuacji, gdy wiadomość taką poweźmie z treści świadectwa pracy, lecz także gdy uzyska ją z innych źródeł, np. z legitymacji ubezpieczeniowej.
III. Dłużnika. Sam dłużnik, który ma zajęte wynagrodzenie, powinien powiadamiać komornika o każdorazowej zmianie pracodawcy.
Uwaga! Przepisy przewidują też sankcję za uchylanie się od obowiązków. Mianowicie za uchylanie się od obowiązków – przez każdego z pracodawców lub dłużnika – grozi kara grzywny w wysokości do 5 tys. zł.
Przykład 7
Zrzeczenie się wynagrodzenia
Pracownik, którego pensję zajął komornik, napisał oświadczenie, że zrzeka się wynagrodzenia. Czy mogę w takim przypadku odmówić komornikowi wypłaty części należności podlegających zajęciu?
Zrzeczenie się wynagrodzenia przez dłużnika, nawet przyjęte przez pracodawcę, nie wywiera skutku wobec wierzyciela, jest nieważne. Ponadto w takim przypadku wierzyciel może wytoczyć powództwo przeciwko pracodawcy. W zakresie wynagrodzenia podlegającego egzekucji wierzyciel wstępuje bowiem wówczas w prawa dłużnika – tym samym może z nich korzystać tak, jak czyniłby to dłużnik. Nie może jednak wykonywać ich w sposób, który nie jest korzystny dla dłużnika, jeśli jego postępowanie wykracza poza wykonanie tytułu wykonawczego. Wierzyciel może pozwać pracodawcę dłużnika o zapłatę wynagrodzenia, ale nie może wytoczyć powództwa, jeżeli dłużnik już je uprzednio wytoczył. Powództwo o zapłatę wynagrodzenia jest uzasadnione w przypadku, gdy pracodawca odmawia przekazania zajętej części wynagrodzenia, wskazując, że wypłacił wynagrodzenie w całości dłużnikowi albo dłużnik zrzekł się wynagrodzenia.
Jak wskazano w wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 21 grudnia 2015 r. sygn. akt I ACa 786/15, OSAB 2016 nr 1, s. 37: „Wierzyciel wytaczający powództwo jest substytutem procesowym (ustawowym) podstawionym w prawa dłużnika, dochodzącym w swoim własnym imieniu roszczeń przysługujących egzekwowanemu dłużnikowi. Z istoty substytucji wynika, że wierzyciel nie może domagać się od drugiej strony świadczenia do swoich rąk, lecz do rąk dłużnika. Po uzyskaniu wyroku wierzyciel (a nie dłużnik) z tego tytułu, że jest stroną, może zgłosić wniosek o nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności i żądać wydania mu tytułu wykonawczego, na podstawie którego może później realizować wierzytelność, respektując nakazy wynikające z faktu jej zajęcia”. ©℗
Ważne Nie jest udzieleniem informacji, których żąda komornik w zajęciu wynagrodzenia, poinformowanie go o tym, że: • pracodawca nie będzie dokonywać potrąceń, bo pracownik ma już zajęte wynagrodzenie przez innego komornika; • z wynagrodzenia potrąca się już pracownikowi pożyczkę zakładową, a reszta jest wolna od zajęć; • dłużnik powiadomił pracodawcę, że będzie sam wpłacać do komornika i w związku z tym pracodawca nie musi już potrącać.
Przykład 8
Skutki podstawienia wierzyciela w prawa dłużnika
Komornik prowadzi egzekucję z wniosku wierzyciela Jana Nowaka przeciwko dłużniczce Joannie Kowalskiej pod sygn. akt KM 100/19. Egzekucja jest skuteczna z wynagrodzenia za pracę dłużniczki. W trakcie tego postępowania egzekucyjnego do tego samego komornika wpływa wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko dłużnikowi Janowi Nowakowi z wniosku X sp. z o.o. w Warszawie, które zostaje zarejestrowane pod sygn. akt KM 200/19. We wniosku o wszczęcie egzekucji spółka X zażądała zajęcia wierzytelności przysługującej dłużnikowi Janowi Nowakowi wobec Joanny Kowalskiej w sprawie o sygn. akt KM 100/19. Komornik dokonał zajęcia wskazanej wierzytelności, o czym zawiadomił strony postępowania w sprawie o sygn. akt KM 200/19. W następstwie zajęcia przysługującej mu wierzytelności Jan Nowak złożył do komornika wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego w sprawie KM 100/19, gdzie występuje on jako wierzyciel.
Komornik oddalił wniosek wierzyciela w sprawie KM 100/19 o umorzenie postępowania egzekucyjnego, wskazując, iż mocą zajęcia wierzytelności dokonanego w sprawie KM 200/19 w prawa wierzyciela w sprawie KM 100/19 wstąpił wierzyciel X sp. z o.o. w Warszawie. Zatem bez jej zgody postępowanie egzekucyjne w zakresie wysokości należności przysługującej spółce X nie może zostać umorzone, a spółka ta może składać wnioski w postępowaniu egzekucyjnym KM 100/19 zmierzające do szybkiego wyegzekwowania świadczenia. ©℗
Przykład 9
Jakie przeszkody
Komornik zajmując wynagrodzenie mojego pracownika, zobowiązał mnie do wskazania, czy są przeszkody w realizacji zajęcia. Co to właściwie znaczy?
Przez przeszkody do wypłacenia wynagrodzenia za pracę należy rozumieć wszelkie przeszkody o charakterze procesowym i materialnoprawnym, np.:
• skierowanie do tego samego wynagrodzenia kilku egzekucji sądowych albo sądowej i administracyjnej, czyli tzw. zbieg egzekucji,
• roszczenia innych osób do zajętego wynagrodzenia, będące w szczególności przedmiotem dochodzenia w sądzie,
• brak zatrudnienia dłużnika u pracodawcy,
• inne przeszkody wynikające zwłaszcza z przepisów kodeksu pracy.
Jeżeli okoliczności podane w oświadczeniu ulegną zmianie w toku postępowania egzekucyjnego, to pracodawca ma obowiązek niezwłocznie powiadomić o tym komornika. ©℗
Co musi zrobić pracodawca po otrzymaniu zajęcia
Zgodnie z art. 882 par. 1 k.p.c. pracodawca ma obowiązek:
1) przedstawić zestawienie periodycznego wynagrodzenia dłużnika za pracę oraz oddzielnie jego dochodów z wszelkich innych tytułów za okres trzech miesięcy poprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie;
2) podać w jakiej kwocie i w jakich terminach zajęte wynagrodzenie będzie przekazywane na wskazany przez komornika rachunek bankowy;
3) w razie istnienia przeszkód do wypłacania wynagrodzenia za pracę – złożyć oświadczenia o rodzaju tych przeszkód, a w szczególności podać, czy inne osoby roszczą sobie prawa, czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o zajęte wynagrodzenie i czy oraz o jakie roszczenia została skierowana do zajętego wynagrodzenia egzekucja przez innych wierzycieli.
Zestawienie to pozwoli komornikowi na prawidłową ocenę rodzaju i wysokości dochodów objętych egzekucją oraz tych, które spod tej egzekucji będą wyłączone.
Na wykonanie powyższych obowiązków informacyjnych pracodawca ma siedem dni (w przeciwieństwie do wymienionych wcześniej obowiązków, które powinny być wykonane natychmiast, gdy zaistnieją podstawy do wypłaty wynagrodzenia).
Przykład 10
Gdy pracodawca jest dłużnikiem
Prowadzę jednoosobową działalność – sklep budowlany. W zeszłym roku kontrahent, który kupił towar, nie zapłacił mi ok. 20 tys. zł, przez co straciłem płynność finansową. Popadłem w problemy, nie zapłaciłem faktury hurtownikowi, z którym współpracowałem. Pozwał mnie do sądu, a następnie skierował sprawę do komornika. Mam zajęte rachunki bankowe, zablokowane środki. Spodziewam się przelewu na 40 tys. zł, ale środki chciałem przeznaczyć na wypłaty. Zatrudniam 15 osób, a jak nie zapłacę pracownikom, zwolnią się i pozwą mnie do sadu, co pogorszy moją sytuację. Czy jest jakieś wyjście?
Często się zdarza, że egzekucja skierowana jest do osoby będącej pracodawcą i nie ma większego znaczenia, czy jest to osoba fizyczna, osoba prawna czy też jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej. Istotne jest, że komornik, prowadząc egzekucję, może zająć m.in. rachunek bankowy pracodawcy, z którego pracownikom wypłacane jest wynagrodzenie. Ustawodawca przewidział taką sytuację i zapobiegł temu, by ciężarem egzekucji prowadzonej przeciwko pracodawcy byli obciążeni jego pracownicy. Mianowicie zakaz wypłat z rachunku bankowego, wynikający z zajęcia wierzytelności z tego rachunku, nie dotyczy bieżących wypłat na wynagrodzenie za pracę wraz z podatkami i innymi ciężarami ustawowymi – do wysokości przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej ,,Monitor Polski’”, na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1270; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1915).
Uwaga! Wypłaty kwot przeznaczonych na wynagrodzenia za pracę mogą następować tylko wtedy, gdy zostaną spełnione dwie dodatkowe przesłanki: dłużnik udokumentuje istnienie tego typu wierzytelności oraz komornik udzieli zezwolenia na wypłatę. Przy czym dokumentacja musi być uwiarygodniona – np. w postaci odpisu listy płac, podpisanego i opieczętowanego przez osobę odpowiedzialną. Analogiczna sytuacja dotyczy alimentów – wówczas należy udokumentować obowiązek ich ponoszenia odpisem tytułu wykonawczego.
Powyższy przywilej nie dotyczy zaległych świadczeń, np. jeżeli pracodawca złoży wynikającą z odpisu listy płac pozycję do wypłaty wynagrodzenia za trzy ostatnie miesiące, komornik uwzględni tylko miesiąc bieżący. ©℗
Status funkcjonariusza
Komornik jest funkcjonariuszem publicznym, a zgodnie z treścią klauzuli wykonalności sąd „poleca wszystkim organom, urzędom oraz osobom, których to może dotyczyć, aby postanowienia tytułu niniejszego wykonały”. Oznacza to, że komornik ma prawo żądać wskazanych w przepisach informacji o dłużniku. Mianowicie pracodawca musi udostępnić komornikowi dane osobowe dłużnika, jeżeli jest to niezbędne do prowadzenia egzekucji. Zgodnie zaś z art. 761 k.p.c. komornik może zasięgać od jakichkolwiek instytucji i osób informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji. Jeżeli dane będące przedmiotem zapytania komornika są niezbędne do prowadzenia egzekucji, to niedopuszczalna jest odmowa ich udostępniania. Natomiast zgodnie z rozporządzeniem RODO przetwarzanie danych jest dopuszczalne m.in. wtedy, gdy jest to niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze.
Przykład 11
Zbieg egzekucji sądowej i administracyjnej
Zatrudniam pracownika, przeciwko któremu komornik prowadził egzekucję i zajmował mu wynagrodzenie. Dzisiaj wpłynęło pismo z urzędu skarbowego o kolejnym zajęciu wynagrodzenia. Jak powinienem się zachować? Czym jest egzekucja administracyjna i egzekucja sądowa? Czym one się różnią i co oznacza, że dochodzi do zbiegu?
Egzekucja administracyjna dotyczy należności publicznoprawnych, m.in. podatków, opłat i innych należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z 29 sierpnia 1997 r. –Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 900; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1798 i 1751), grzywien i kar pieniężnych wymierzonych przez organy władzy publicznej, a także administracyjnych kar pieniężnych lub grzywien administracyjnych nałożonych na pracodawcę delegującego pracownika z terytorium RP w związku z naruszeniem przepisów dotyczących delegowania pracowników w ramach świadczenia usług.
W przypadku egzekucji administracyjnej organem egzekucyjnym będzie np. naczelnik Urzędu Skarbowego lub dyrektor Zakładu Ubezpieczeń Społecznych bądź też właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego, tj. wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa.
W razie zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej dalsze prowadzenie egzekucji przejmuje jeden organ egzekucyjny.
Zasady postępowania w przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej z sądową:
1) prowadzenie egzekucji przejmuje ten organ egzekucyjny, który jako pierwszy dokonał zajęcia, a w razie niemożności ustalenia tego pierwszeństwa – organ egzekucyjny, który dokonał zajęcia na poczet należności w wyższej kwocie;
2) pracodawca ma obowiązek zawiadomić komornika o zbiegu egzekucji, wskazując datę dokonania każdego zajęcia i wysokość należności, na poczet których każde zajęcie zostało dokonane.
Z zasady tej wynika, że najpierw pracodawca ustala datę zajęcia, a w przypadku, gdy jest to niemożliwe – to, który organ dokonał zajęcia na poczet należności w wyższej kwocie. Wymaga to zsumowania kwot świadczeń głównych i ubocznych, w tym odsetek i kosztów, w tym kosztów postępowań egzekucyjnych według stanu z daty dokonania zajęcia. Dopiero tak ustalone wartości podlegają porównaniu. ©℗
Zaniedbanie obowiązków
I. Grzywna w celu przymuszenia. Pracodawcy, który nie wykonał obowiązków nałożonych przez komornika, nie złożył w przepisanym terminie oświadczenia albo zaniedbał przesłania dokumentów zajęcia wynagrodzenia nowemu pracodawcy dłużnika, komornik wymierza grzywnę w wysokości do 5 tys. zł. Grzywna ta jest powtarzana, jeżeli pracodawca nadal uchyla się od wykonania tych czynności w dodatkowo wyznaczonym terminie. Wymierzając grzywnę, komornik zakreśli jednocześnie pracodawcy dodatkowy termin do wykonania czynności i zagrozi powtórzeniem grzywny na wypadek niezastosowania się do wezwania.
Należy zaznaczyć, że nałożenie kary grzywny w takich okolicznościach jest obowiązkiem komornika, a nie tylko jego uprawnieniem. Jak już wspomniano wcześniej, karę grzywny można zastosować również wobec dłużnika, który nie wypełnił obowiązku powiadomienia komornika o zmianie pracodawcy. Ustawodawca określił również odpowiedzialność personalną w sytuacji, gdy pracodawcą jest osoba prawna albo jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej. Taka personalizacja ma bardzo istotne znaczenie, ponieważ w przeciwieństwie do odpowiedzialności zbiorowej stymuluje do działania te osoby, które mają świadomość zagrożenia grzywną (K. Flaga-Gieruszyńska, A. Zieliński, „Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz”, Warszawa 2019).
W dużych zakładach pracy zazwyczaj są działy kadrowe, księgowość, osoby, w których zakresie kompetencji jest realizacja obowiązków wynikających z zajęcia wynagrodzenia za pracę danego pracownika. I te właśnie osoby będą ukarane grzywną.
Na postanowienie o ukaraniu przysługuje skarga na czynności komornika. Jednocześnie należy pamiętać, że skargę tę rozstrzyga sąd po przeprowadzeniu rozprawy, na którą wezwie strony oraz osobę ukaraną. O rozprawie zawiadamia się prokuratora. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. Prawomocne postanowienie komornika o ukaraniu grzywną podlega wykonaniu w drodze egzekucji dla należności sądowych.
II. Odpowiedzialność odszkodowawcza. Niezależnie od kary grzywny pracodawca ponosi odpowiedzialność cywilną za wyrządzoną wierzycielowi szkodę powstałą w następstwie:
1) niezastosowania się pracodawcy do wezwania komornika przewidzianego w zajęciu,
2) naruszenia przez pracodawcę w inny sposób obowiązków wynikających z zajęcia,
3) złożenia przez pracodawcę oświadczenia niezgodnego z prawdą,
4) dokonania przez pracodawcę wypłaty zajętej części wynagrodzenia dłużnikowi.
Koszty komornicze
Stanowiące koszt postępowania egzekucyjnego koszty komornicze obciążają dłużnika, a ściąga się je wraz z egzekwowanym roszczeniem.
Koszty komornicze obejmują wydatki gotówkowe komornika sądowego, poniesione w toku prowadzonego przez niego postępowania egzekucyjnego, oraz opłaty egzekucyjne. Oznacza to, że z każdą dokonaną przez komornika czynnością mogą one ulec zmianie. Komornik potrąca koszty z otrzymanego od pracodawcy potrącenia z wynagrodzenia za pracę.
Ostateczna wysokość kosztów postępowania egzekucyjnego jest ustalana przez komornika po zakończeniu egzekucji. Na wcześniejszym etapie nie jest bowiem możliwe ich precyzyjne określenie (uchwała Sądu Najwyższego z 13 lipca 2011 r., sygn. III CZP 37/11, OSNC 2012/3, poz. 32).
Opłata egzekucyjna stanowi nieopodatkowaną należność budżetową o charakterze publicznoprawnym, a komornik – w zależności od wyników swojej pracy – zyskuje jedynie uprawnienie do wynagrodzenia prowizyjnego ustalanego proporcjonalnie do wysokości uzyskanych opłat (J. Gołaczyński, J. Studzińska, „Postępowanie egzekucyjne. Komornicy sądowi. Koszty egzekucyjne”, Warszawa 2019, s. 90).
Opłata co do zasady wynosi 10 proc. wartości wyegzekwowanego świadczenia. Ustawodawca przewidział wyjątkowo premiowanie dłużnika obniżoną opłatą minimalną w wysokości 200 zł, jeżeli do wyegzekwowania świadczenia doszło wyłącznie wskutek egzekucji z wierzytelności, rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę lub świadczeń z zabezpieczenia społecznego albo na skutek spełnienia świadczenia przez dłużnika do rąk komornika lub na jego rachunek bankowy po upływie miesiąca od dnia zawiadomienia dłużnika o wszczęciu egzekucji.
©℗
Ważne W przypadku potrąceń z wynagrodzenia kwota, którą należy przesłać do komornika, musi być aktualizowana. Dotyczy to przede wszystkim długotrwałych potrąceń z wynagrodzenia za pracę. Niejednokrotnie bowiem się zdarza, że pracodawca nie uwzględnia kosztów egzekucji, odsetek i po potrąceniu kwoty wskazanej w piśmie wysłanym kilka miesięcy wcześniej zakłada, że należność została spłacona. Tak jednak nie jest, bo odsetki od należności rosną z każdym dniem. Zmienić mogą się również dodatkowe koszty komornicze.
Przykład 12
Trzech komorników, jeden dłużnik
Trzech komorników zajęło wynagrodzenie mojej pracownicy. Jak to się dzieje, że różni komornicy prowadzą egzekucję od tego samego dłużnika?
Jeżeli dwóch lub więcej komorników dokonało zajęcia jednemu dłużnikowi tego samego składnika majątkowego – np. wynagrodzenia za pracę, to nastąpił zbieg egzekucji sadowych. Jest to konsekwencją skorzystania z możliwości, jaką daje instytucja wyboru komornika uregulowana w art. 10 ustawy z 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. poz. 771 ze zm.; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1469). Wierzyciel może według swojego wyboru skierować wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko swojemu dłużnikowi do wybranego przez siebie komornika sądowego. W wyborze kierować się może dowolnymi przesłankami, np. pozytywną oceną wcześniejszych egzekucji prowadzonych przez danego komornika czy geograficzną bliskością prowadzonej przez niego kancelarii (Maciej Simbierowicz [red.], „Komentarz do ustawy z 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych”, Warszawa 2019). ©℗
Przykład 13
Kto będzie właściwy
Pracownik, którego zatrudniam, ma zajęcie wynagrodzenia za pracę i pieniądze są regularnie przekazywane komornikowi. Wczoraj kolejny komornik zajął jego wynagrodzenie za pracę i twierdzi, że jest komornikiem właściwym ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika. Komu powinienem przekazywać zajęcie? Czy komornikowi, który jako pierwszy zajął, czy temu drugiemu, właściwemu terytorialnie?
Pracodawca ma obowiązek pisemnie poinformować obu komorników o zaistniałym zbiegu egzekucji sądowych w ciągu siedmiu dni od dnia otrzymania pisma o kolejnym zajęciu wynagrodzenia zatrudnionej osoby.
Warto przy tym wiedzieć, że gdy pozwanym jest osoba fizyczna, komornikiem właściwym będzie ten, w obrębie działania (rewirze) którego dłużnik ma miejsce zamieszkania, faktycznie przebywa i tam znajduje się jego centrum życiowe. Według przepisów miejscem zamieszkania jest miejscowość, w której osoba fizyczna przebywa z zamiarem stałego pobytu. Decyduje więc łącznie zamieszkiwanie w sensie fizycznym i zamiar pobytu przejawiający się w tym, że osoba z danej miejscowości uczyniła sobie główny ośrodek aktywności życiowej. O ogólnej właściwości miejscowej komornika nie decyduje natomiast miejscowość, w której osoba pozwana jest zameldowana (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 3 maja 1973 r., sygn. akt I CZP 48/73, LEX nr 7250).
W opisanej wyżej sytuacji wszystkie sprawy w dalszym ciągu ma prowadzić ten komornik, który jest właściwy z mocy przepisów (np. dla dłużnika mieszkającego w Kielcach – komornik z Kielc), a jeżeli żaden z nich nie jest właściwy (bo np. dłużnikowi mieszkającemu w Kielcach zajęli wynagrodzenie komornicy z Wałbrzycha i Gdańska), prowadzenie postępowania należy do komornika, który pierwszy dokonał wszczęcia egzekucji. Gdy kilku komorników pozostaje właściwych do prowadzenia egzekucji (np. gdy dłużnikowi mieszkającemu w Kielcach zajęło wynagrodzenie kilku komorników z Kielc), to wówczas decyduje zasada pierwszeństwa. ©℗
Art. 7731 kodeksu postępowania cywilnego
§ 1. W wypadku zbiegu egzekucji do tych samych rzeczy, wierzytelności lub praw, dalszą egzekucję prowadzi komornik właściwy według przepisów niniejszego kodeksu.
§ 2. Jeżeli żaden z komorników nie jest właściwy według przepisów niniejszego kodeksu lub właściwych jest kilku komorników, komornik, który później wszczął egzekucję, niezwłocznie przekazuje sprawę komornikowi, który pierwszy wszczął egzekucję, o czym zawiadamia wierzyciela.
§ 3. Przekazując sprawę, komornik obowiązany jest rozliczyć koszty egzekucji.
§ 4. Komornik, który stwierdzi swą niewłaściwość, w postanowieniu o przekazaniu sprawy zgodnie z właściwością wskazuje komornika rewiru, do którego sprawa zostaje przekazana. Jeżeli w rewirze, do którego sprawa zostaje przekazana, działa więcej niż jeden komornik, doręczając odpis postanowienia stwierdzającego niewłaściwość, komornik jednocześnie wzywa wierzyciela, aby w terminie 7 dni od doręczenia wezwania wskazał komornika, któremu sprawa ma zostać przekazana. Jeżeli wierzyciel w powyższym terminie nie dokona wyboru lub wskaże komornika, który nie jest właściwy, komornik przekazuje sprawę według własnego wyboru. Na wybór komornika z właściwego rewiru dłużnikowi skarga nie przysługuje.
Bibliografia
K. Flaga-Gieruszyńska, A. Zieliński, „Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz”, Warszawa 2019
J. Gołaczyński, J. Studzińska, „Postępowanie egzekucyjne. Komornicy sądowi. Koszty egzekucyjne”, Warszawa 2019
Z. Góral, H. Lewandowski, „Przeciwdziałanie stosowaniu umów cywilnoprawnych do zatrudnienia pracowniczego” [w:] „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1996/12
A. Marciniak, „Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych”, Warszawa 2019
K. Piasecki (red.), „Kodeks postępowania cywilnego. T. III. Komentarz. Art. 730–1088”, Warszawa 2015
M. Romańska, O. Leśniak, „Komentarz do przepisów art. 758‒1088 K.P.C. regulujących postępowanie egzekucyjne” [w:] „Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz”, Warszawa 2016
M. Sewreński, „Wynagrodzenie za pracę. Pojęcie, regulacja i ustalenie”, Łódź 1976
W. Szubert, „Zarys prawa pracy”, Warszawa 1976
E. Wengerek, „Postępowanie zabezpieczające”, www.orzeczenia.ms.gov.pl, Legalis
26 listopada 2019 r.
Krajowa Rada Komornicza organizuje VIII Dzień Otwarty Komorników Sądowych pod hasłem „Lepiej to wiedzieć! Nowe zadania komorników sądowych”.
Dla Przedsiębiorców i Pracodawców na terenie całej Polski organizujemy spotkania i warsztaty dotyczące tematyki związanej z egzekucją. Zapraszamy!
Więcej informacji na stronie www.lepiejtowiedziec.pl
