Malta, licząca ledwie 423 tys. mieszkańców, weszła do UE wraz z Polską i innymi krajami w 2004 roku i dopiero debiutuje w roli państwa przewodniczącego pracom UE.

Program prezydencji tego wyspiarskiego kraju został zbudowany wokół trzech "M": migracji, polityki morskiej (Maritime) i Morza Śródziemnego (Mediterranean). W sprawach migracyjnych Malta, która ze względu na położenie jest wyczulona na problem napływu imigrantów, podkreśla konieczność reformy unijnej polityki azylowej i pełnego wdrożenia ustaleń o relokacji w krajach UE 160 tys. uchodźców.

Wysoko w programie prezydencji umieszczono także bezpieczeństwo, co ma być odpowiedzią na wzrost zagrożenia terrorystycznego w Europie. Jest tam także jednolity rynek jako największe osiągniecie europejskiej integracji, gdzie celem jest m.in. dokończenie budowy wewnętrznego rynku energii i prace nad unią rynków kapitałowych.

W polityce sąsiedztwa Malta ma się koncentrować na krajach południowego wybrzeża Morza Śródziemnego, a także m.in. wspierać wznowienie procesu pokojowego między Izraelem a Palestyńczykami. Wskazano również na sprawy społeczne, wśród których jest m.in. zapowiedź konferencji na szczeblu ministerialnym o sprawach osób LGBT oraz walka z przemocą wobec kobiet.

Reklama

Podczas prezydencji Malty - do marca - ma zgodnie z zapowiedzią brytyjskiej premier Theresy May nastąpić złożenie wniosku o wyjście Wielkiej Brytanii z UE, co będzie oznaczało start negocjacji w tej sprawie z Komisją Europejską i pozostałymi krajami wspólnoty.

Rola Malty w tym procesie będzie jednak ograniczona - według uzgodnień, polityczną kontrolę nad negocjacjami będzie pełnić Rada Europejska (złożona z przywódców UE). Rozmowy ma prowadzić Komisja Europejska, której głównym negocjatorem jest francuski polityk Michel Barnier.

Na czas maltańskiego przewodnictwa przypadną wybory, które mogą radykalnie odmienić kształt sceny politycznej w dwóch krajach członkowskich: Holandii i Francji. W marcu Holendrzy głosować będą w wyborach parlamentarnych, w których szanse na zwycięstwo - jak wynika z obecnych sondaży - ma antyimigrancka i eurosceptyczna Partia na rzecz Wolności (PVV) Geerta Wildersa.

Z kolei w kwietniu i maju Francuzi będą w dwóch turach wybierać nowego prezydenta. Z sondaży wynika, że ogromne szanse na przejście do drugiej tury ma kandydatka skrajnie prawicowego Frontu Narodowego Marine Le Pen, która najpewniej zmierzy się z kandydatem prawicy Francois Fillonem. Obecny socjalistyczny szef państwa Francois Hollande nie ubiega się o reelekcję.

Od wejścia w życie Traktatu z Lizbony i ustanowienia stałego przewodniczącego Rady Europejskiej oraz wysokiego przedstawiciela ds. polityki zagranicznej, rola rotacyjnych prezydencji została w UE ograniczona. Sprowadza się ona do organizacji i prowadzenia spotkań różnej rangi, na których reprezentowane są kraje członkowskie UE: od szczebla eksperckiego, przez ambasadorów po ministrów (za wyjątkiem posiedzeń szefów dyplomacji). Prezydencja dba o prowadzenie procesu legislacyjnego w Radzie UE (drugim ciałem prawodawczym jest Parlament Europejski) oraz reprezentuje Radę UE na zewnątrz.

Malta szacuje, że do końca czerwca będzie miała do przeprowadzenia 1,5 tys. spotkań w Brukseli i Luksemburgu oraz ok. 200 posiedzeń na Malcie. Wszystkie wydarzenia zorganizowane na wyspie, w tym nieformalne posiedzenia ministrów, odbędą się w zabytkowym Pałacu Wielkiego Mistrza w Valletcie. Niegdyś był on siedzibą Wielkiego Mistrza Zakonu Maltańskiego Św. Jana, potem brytyjskiego gubernatora, a dziś to miejsce pracy prezydenta kraju.

Michał Kot (PAP)