Firma na Słowacji może powstać w bardzo krótkim czasie. Założenie spółki trwa około 20 dni, a sama rejestracja w rejestrze handlowym – 5 dni roboczych. Od 2007 roku istnieje możliwość dokonywania czynności rejestracyjnych drogą elektroniczną.
Do utworzenia spółki jawnej nie jest konieczny kapitał zakładowy. W przypadku spółki komandytowej minimalny wkład wynosi 250 euro. Minimalny kapitał zakładowy spółki z o.o. to 5 tys. euro. W przypadku spółki akcyjnej kapitał zakładowy wynosi minimum 25 tys. euro.
Kierownikiem, członkiem zarządu lub rady nadzorczej może zostać ustanowiona tylko osoba fizyczna – także obcokrajowiec. – Obywatel obcego państwa może być powołany do organu spółki. Nie jest wymagane zezwolenie na pracę – tłumaczy Radovan Pala, partner zarządzający kancelarią e|n|w|c w Bratysławie.
Oddzielnie grunty i budynki
Reklama
Zasadniczo nie ma żadnych ograniczeń w nabywaniu nieruchomości przez obcokrajowców. Wyjątkiem jest nabycie ziemi rolnej i lasów, przy czym dla obywateli z obszaru Unii Europejskiej istnieje okres przejściowy do roku 2012.
Według prawa słowackiego budynki nie są częścią działki, na której się znajdują. Tak więc jest możliwa oddzielna własność działki i znajdujących się na niej budynków. Sprzedaż samej działki nie ma więc żadnego wpływu na stosunki własnościowe znajdujących się na niej budynków.
Ustawa o wynajmie powierzchni, gdzie prowadzona jest działalność gospodarcza, ogranicza możliwości wypowiedzenia umów najmu zawartych na czas określony przez najemcę i wynajmującego. Generalnie każdy wynajmujący ma prawo wypowiedzenia umowy najmu przed jej wygaśnięciem, w przypadku gdy jest pewne, że obiekt najmu (działka bądź budynek) zostanie sprzedany nowemu właścicielowi. Okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące.
W wypadku gdy umowa zostaje zawarta na dłużej niż 5 lat, prawo najmu może być wpisane do ksiąg wieczystych.
Nabycie własności, jak również ustanowienie i nabycie innych praw rzeczowych, wymaga z reguły wpisu do ksiąg wieczystych. Są one elektroniczne i dostępne bez opłat.
Ściśle określone płace
Umowy o pracę muszą być na Słowacji zawierane w formie pisemnej. Płaca minimalna jest ustalona ustawowo, przy czym istnieje aż sześć jej kategorii, które mają zastosowanie w zależności od rodzaju uzgodnionej pracy.
Za pracę w godzinach nadliczbowych pracownik ma prawo do wynagrodzenia z dodatkiem w wysokości co najmniej 20 proc., a w przypadku prac obciążonych ryzykiem – 35 proc. Za czas pracy w święta przysługuje wynagrodzenie z dodatkiem w wysokości minimum 50 proc., a za pracę w nocy i w ciężkich warunkach – dodatkowo rekompensata w wysokości nie mniejszej niż 20 proc. płacy minimalnej.
– Zagraniczni inwestorzy jako pracodawcy korzystają z relatywnie niskich kosztów pracy wykwalifikowanych pracowników, z ich wysokiej motywacji do pracy i braku skłonności do udziału w zbiorowych protestach i strajkach – mówi Radovan Pala.
Pracownik pod ochroną
Na początku trwania stosunku pracy może być zawarta umowa na czas próbny. Na czas określony można zatrudnić maksymalnie na okres dwóch lat. Umowa terminowa może być przedłużona dwukrotnie.
Maksymalny ustawowy czas pracy wynosi 40 godzin tygodniowo. W systemie dwuzmianowym jest to 38 i 3/4, a w systemie trzyzmianowym – 37 i 1/2 godziny. Przeciętnie tygodniowy czas pracy w ciągu 4 tygodni nie może być wydłużony o więcej niż 3 godziny, a dzienny czas pracy nie może przekraczać 9 godzin. Nieregularnie podzielony czas pracy może być zasadniczo ustalony na nie dłużej jednak niż 12 miesięcy, przy czym przeciętny czas pracy tygodniowy w tym okresie nie może przekraczać ustawowo określonego tygodniowego czasu pracy (bez nadgodzin).
Pracownik ma w roku prawo do 20 dni roboczych urlopu. Po 15 latach od ukończenia 18. roku życia (wlicza się w to także czas trwania studiów wyższych) jest to już 25 dni.
Pracodawca może zwolnić pracownika tylko przy zaistnieniu określonych w ustawie przyczyn. Pracownik może zakończyć stosunek pracy bez podawania powodów. Okres wypowiedzenia wynosi zasadniczo 2 miesiące. W przypadku gdy pracownik pracował u danego pracodawcy przynajmniej 5 lat, należy zachować 3-miesięczny okres wypowiedzenia. Pracownikowi, który został zwolniony z przyczyn organizacyjnych lub zdrowotnych, przysługuje odprawa w wysokości dwóch – trzech miesięcznych pensji, jak również wynagrodzenie za okres wypowiedzenia.
– Od 2004 roku podatek dochodowy i podatek od osób prawnych zostały zunifikowane na relatywnie niskim poziomie – 19 proc. Podatek VAT jest również ograniczony stawką 19 proc. Najistotniejsze i jednocześnie unikalne jest rozwiązanie, zgodnie z którym żadne podatki nie są pobierane od dywidendy wypłacanej przez spółkę udziałowcom – mówi Radovan Pala.
Problemy z prawem
– Jednym z najpoważniejszych problemów na Słowacji pozostaje niski poziom egzekucji prawa i podejrzenia o korupcję sędziów oparte na często nieprzewidywalnych rozstrzygnięciach i wydłużonych procedurach sądów cywilnych. Znaczne różnice regionalne powodują różnice procedur i praktyki władz lokalnych – ocenia Radovan Pala.
Postępowanie sądowe trwa zwykle dłużej niż rok. Dlatego rośnie rola arbitrażu, którego orzeczenia zrównane są z wyrokami sądów.
Sześć kategorii miesięcznej płacy minimalnej
I – czynności pomocnicze, wykonywanie poleceń – 307,7 euro
II – praca związana z odpowiedzialnością materialną pracownika, wykonywanie czynności rutynowych, podlegających kontroli – 369,2 euro
III – prace bardziej skomplikowane, samodzielne, fachowe, twórcze czynności o charakterze rzemieślniczym, związane z odpowiedzialnością za bezpieczeństwo innych osób – 430,8 euro
IV – prace samodzielne, stanowiska kierownicze – 492,3 euro
V – prace twórcze – 553,8 euro
VI – odpowiedzialność za bezpieczeństwo i moralne szkody dużych grup ludzi – 615,4 euro
Tekst powstał na podstawie raportu „Doing Business in...” przygotowanego przez kancelarię e|n|w|c. Regulacje prawne na Węgrzech, w Czechach i na Ukrainie zostaną omówione w kolejnych częściach
