Pas łupkowy obejmujący ok. 37 tys. km. kw., tj. 12 proc. obszaru Polski, rozciąga się od północnych obszarów kraju (basen bałtycki) przez regiony centralne (basen podlaski) po wschodnie (basen lubelski). Ostatnie prace poszukiwawcze zdają się potwierdzać, że najbardziej obiecująca jest formacja bałtycka i to na tym obszarze koncentruje się obecnie większość projektów i badań.
Światowa czołówka
Polska jest europejskim pionierem w dziedzinie projektów poszukiwawczych gazu łupkowego i ma szansę stać się centrum rozwoju tego sektora w przyszłości. Zainteresowanie niekonwencjonalnymi zasobami gazu ziemnego wzmacnia silna potrzeba dywersyfikacji dostaw błękitnego paliwa oraz relatywnie łatwy dostęp do rynku dla inwestorów zagranicznych.
Koncesje na projekty poszukiwawcze w Polsce otrzymały największe firmy z sektora E&P (Exploration and Production – poszukiwawczo-wydobywcze), w tym: Chevron, Marathon Oil, ENI, BNK oraz Talisman Energy. W ślad za tym na krajowy rynek weszli najwięksi podwykonawcy usług, tj. Schlumberger, Halliburton, Weatherford oraz Baker Hughes. Rozszerzyli oni zakres usług, oferując realizację procesu poszukiwawczego od etapu wykonywania otworów wiertnicznych po wykańczanie odwiertów, w tym również zabiegi szczelinowania hydraulicznego. W sektorze można zaobserwować wzrost popytu na technologie szczelinowania i odwiertów. Zdaniem ekspertów firmy badawczo-konsultingowej PMR wejście na rynek United Oil Services, wspieranej przez jeden z wiodących prywatnych funduszy inwestycyjnych, dodatkowo potwierdza silne zainteresowanie polskimi łupkami. Właśnie pojawienie się na rynku kluczowych globalnych graczy będzie miało decydujący wpływ na szybkość uruchomienia komercyjnego wydobycia gazu łupkowego w Polsce. Zwłaszcza że według planów Ministerstwa Skarbu pierwsza kopalnia gazu łupkowego ma rozpocząć działalność już w 2015 r.
Reklama
Do sierpnia 2012 r. Ministerstwo Środowiska wydało 111 koncesji na poszukiwanie gazu łupkowego w Polsce. Najwięcej koncesji otrzymały: spółka Skarbu Państwa PGNiG (15), Petrolinvest (14), Marathon Oil Company (11), 3LegsResources (9), Orlen Upstream Sp. z o.o. (7) i BNK Petroleum (6). Do września 2012 r. zdołano wykonać w całości ok. 25 odwiertów, a kolejnych 12 jest w fazie realizacji. Jak ocenia PMR, do końca 2012 r. rozpocznie się jeszcze blisko 20 odwiertów. Ostatnie projekty koncentrują się przede wszystkim na uzyskaniu nowych profili danych, które pozwolą opracować dalsze plany rozwoju sektora.
Różne szacunki
Zasoby gazu łupkowego w Polsce wynoszą według różnych źródeł: od 346 mld m sześc. do 1,9 bln m sześc. (Państwowy Instytut Geologiczny), 1,4 bln m. sześc. (Wood Mackenzie), a nawet 5,3 bln m sześc. (amerykańska agencja rządowa US Energy Information Administration).
Jak potwierdzają sami eksperci, ani szacunkowe dane EIA, ani te pochodzące z PIG nie są wystarczająco wiarygodne. Na tym etapie rzetelne informacje na temat wielkości złóż mogą opierać się jedynie na wyliczeniach będących wynikami projektów odwiertowych prowadzonych przez firmy z sektora E&P. Więcej wykonanych odwiertów wpłynie na poszerzenie wiedzy o polskim rynku łupków i umożliwi zweryfikowanie jego faktycznego potencjału. Eksperci spodziewają się bardziej miarodajnych danych na temat wielkości zasobów gazu łupkowego pod koniec 2013 r., czyli w momencie gdy, jak wynika z wydanych koncesji oraz planów firm poszukiwawczych, zostanie wykonanych w sumie ok. 100 odwiertów.
Polska zużywa 14,3 mld m sześc. gazu ziemnego rocznie, z czego tylko 4,1 mld m sześc. pochodzi z krajowego wydobycia. Niewystarczające zasoby ropy i konwencjonalnego gazu ziemnego powodują silną zależność od importu surowców, głównie z Rosji. Potwierdzenie nawet najmniejszej z szacunkowych wielkości zasobów gazu łupkowego (wynoszącej 346 mld m sześc.), mogłoby tę zależność nie tyle poważnie ograniczyć, co zupełnie wyeliminować. Bowiem komercyjne wydobycie gazu łupkowego w Polsce pokryłoby w całości zapotrzebowanie na błękitne paliwo na kilka dziesięcioleci (ok. 30–50 lat).
Mimo pewnych problemów, możliwość wydobycia gazu łupkowego w Polsce jest postrzegana, jako atrakcyjna perspektywa inwestycyjna. Przyczyniły się do tego obiecujące szacunki co do wielkości złóż, najbardziej intensywne działania poszukiwawcze realizowane obecnie w Europie, możliwa liberalizacja rynku gazu w perspektywie średniookresowej oraz obecność w kraju wiodących firm sektora E&P. Wyjaśnienie kwestii prawnych i podatkowych oraz potwierdzenie rzeczywistej wielkości złóż zwiększą potencjał rozwoju tej nowej i ważnej gałęzi sektora energetycznego.
Akcja informacyjna PGNiG
W lipcu PGNiG uruchomiło program działań informacyjnych oraz szkoleniowych dla lokalnych społeczności, na których terenie są prowadzone lub planowane prace poszukiwawcze. Udostępniony został także portal edukacyjny poświęcony tematyce poszukiwań i wydobycia gazu z łupków – LupkiPolskie.pl. Portal jest elementem kampanii informacyjno-edukacyjnej, której głównym celem jest propagowanie wiedzy o gazie z łupków i przekazywanie rzetelnych informacji na temat wszystkich aspektów z nim związanych.
– Wiemy, jakie korzyści może dać gaz z łupków polskiej gospodarce, Polakom i naszej firmie. Wiemy również, że perspektywa jego pozyskania budzi zorganizowany opór, który wpływa na emocje szczególnie wśród lokalnych społeczności. Jednak działania informacyjne, które do tej pory zrealizowaliśmy, pokazują, że otwartość, rzetelna edukacja pozwalają skutecznie obalać mity budowane wokół gazu z łupków – powiedział Szymon Dobrzyński, dyrektor departamentu marketingu i komunikacji PGNiG.
