W programie Horyzont 2020, który jest następcą 7. Programu Ramowego, Komisja Europejska zadbała o poprawność polityczną. Stworzyła zachęty dla kobiet-naukowców i kobiet-przedsiębiorców, by chętniej sięgały po środki z Brukseli. – O ile w 7. Programie Ramowym konsorcja występujące o finansowanie składały deklaracje, że zapewnią równy dostęp do projektu kobietom i mężczyznom, to teraz w Horyzoncie 2020 istotny udział kobiet w projekcie będzie dodatkowym atutem – mówi Katarzyna Walczyk-Matuszyk, koordynator ds. innowacji Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych UE. Tłumaczy, że w H2020, jeśli np. są dwa projekty, które podczas oceny dostaną tyle samo punktów, większe szanse na dofinansowanie może mieć ten, którego koordynatorem będzie kobieta.

Preferencje dla pań to niejedyna różnica w podziale środków pomiędzy Horyzontem 2020 a 7 PR. W nowym programie jest w sumie do podziału ponad 77 mld euro dla naukowców, konsorcjów naukowych i naukowo-przemysłowych, małych i średnich przedsiębiorstw oraz na preferencyjne instrumenty finansowe; budżet starego był o ok. 23 mld euro niższy. Jednak w tej perspektywie finansowej Unia koncentruje się na dotowaniu innowacji. – Gdy finansowanie w 7 PR obejmowało projekty badawczo-rozwojowe i kończyło się na prototypie, złożeniu wniosku patentowego, to Horyzont obejmuje cały cykl innowacji. Finansuje zarówno pierwszą część – badania i prace rozwojowe, po demonstracje, na wdrażaniu kończąc – wyjaśnia Zygmunt Krasiński, zastępca dyrektora KPK PB UE.
>>>> Czytaj więcej: Horyzont 2020: Będzie łatwiej o fundusze na badania?
To ogromna szansa dla polskich przedsiębiorstw i naukowców. Zgodnie z deklaracjami rządu w tej perspektywie finansowej w programie operacyjnym Inteligentny Rozwój nie będzie środków, które naukowcy będą mogli bezpośrednio wziąć na pokrycie kosztów badań. Ma nie być również bezzwrotnych funduszy na wdrożenie wyników badań w przedsiębiorcach.
Reklama
W Horyzoncie 2020 projekty badawcze będą finansowane do 100 proc., projekty innowacyjne (close to market) zakładające m.in.: przygotowanie prototypów do komercjalizacji – w 70 proc. Z kolei na samo wdrożenie, ale na skalę przemysłową, będą preferencyjne kredyty w Europejskim Banku Inwestycyjnym lub w instytucjach pośredniczących w kraju.
Ważną zmianą jest to, że VAT staje się częścią kosztów kwalifikowanych, jeśli beneficjent nie może go odzyskać. Innymi słowy, VAT może być sfinansowany ze środków UE. To ma zachęcić konsorcja do inwestycji w rozwiązania innowacyjne.
W efekcie przedstawiciele KPK PB UE mają nadzieję, że po pieniądze do Brukseli zgłosi się dużo więcej naukowców i przedsiębiorców z Polski niż w 7 PR, a przede wszystkim, że znacznie częściej będą liderami projektów. W 7 PR Polacy uczestniczyli w nieco ponad 2 tys. konsorcjów, ale koordynowali jedynie niewiele ponad 10 proc. Pozyskali finansowanie w wysokości 456 mln euro, czyli jedynie 1,3 proc. z puli.
Nie zmieniły się wymogi dotyczące konsorcjów. Muszą składać z się przynajmniej trzech niezależnych podmiotów z trzech krajów UE lub stowarzyszonych z H2020.
Tematy konkursów przygotowują międzynarodowe zespoły ekspertów – złożone z przedstawicieli resortów nauki, przedstawicieli środowisk naukowych i przedsiębiorców.
>>> Horyzont 2020 jest wielkim wyzwaniem dla innowacyjnych projektów uczelni, przemysłu oraz szansą dla tysięcy naukowców na finansowanie u badań powiązanych z gospodarką. Czytaj więcej na ten temat.