Chodzi o świadczenie kompensacyjne będące odpowiednikiem emerytury pomostowej (tzw. wcześniejszej emerytury), które przysługuje tylko jednej grupie zawodowej – nauczycielom. To dla nich możliwość wcześniejszego zakończenia pracy w zawodzie, który wiąże się z dużym obciążeniem psychicznym i fizycznym.
Komu przysługuje świadczenie kompensacyjne?
Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne przysługuje osobom, które tuż przed złożeniem wniosku pracowały jako nauczyciele, wychowawcy lub pedagodzy w określonych placówkach oświatowych. Mogą to być m.in. publiczne i niepubliczne przedszkola, szkoły (z wyjątkiem szkół niepublicznych bez uprawnień szkoły publicznej), placówki kształcenia ustawicznego, a także młodzieżowe ośrodki wychowawcze i socjoterapii. Uprawnienia do tego świadczenia mają również pracownicy specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, rewalidacyjno-wychowawczych czy placówek, które zapewniają uczniom opiekę i wychowanie poza miejscem stałego zamieszkania.
Jakie warunki musi spełnić nauczyciel, żeby otrzymać świadczenie kompensacyjne?
Aby nauczyciel mógł otrzymać świadczenie kompensacyjne, musi spełnić określone warunki:
- wiek – trzeba być już po 50. roku życia, a dokładne minimum zależy od roku złożenia wniosku:
- kobieta:
- co najmniej 56 lat – w latach 2025–2026,
- co najmniej 57 lat – w latach 2027–2028,
- co najmniej 58 lat – w latach 2029–2030,
- co najmniej 59 lat – w latach 2031–2032,
- mężczyzna:
- co najmniej 61 lat – w latach 2025–2026,
- co najmniej 62 lata – w latach 2027–2028,
- co najmniej 63 lata – w latach 2029–2030,
- co najmniej 64 lata – w latach 2031–2032,
- staż pracy – minimum 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych,
- praktyka nauczycielska – co najmniej 20 lat pracy w zawodzie, w wymiarze przynajmniej połowy obowiązkowego etatu.
Ile wynosi świadczenie kompensacyjne dla nauczycieli?
Świadczenie kompensacyjne obliczane jest indywidualnie. Jego wysokość wynika z podzielenia sumy zwaloryzowanych składek emerytalnych oraz kapitału początkowego, zgromadzonych na indywidualnym koncie w ZUS, przez średnie dalsze trwanie życia dla osoby w wieku 60 lat. Według danych ZUS w październiku 2024 roku korzystało z niego 11,5 tys. osób. Najniższe świadczenie jest równe najniższej emeryturze i od 1 marca 2025 roku wynosi 1878,91 zł brutto, natomiast przeciętna wypłacana kwota to 4329,61 zł.
Jak długo można pobierać świadczenie kompensacyjne?
Świadczenie kompensacyjne ma charakter czasowy i nie przysługuje bezterminowo. Wygasa ono w dniu poprzedzającym moment uzyskania prawa do emerytury, w tym także wcześniejszej, lub w dniu poprzedzającym osiągnięcie ustawowego wieku emerytalnego – 60 lat w przypadku kobiet oraz 65 lat w przypadku mężczyzn.