Program zatwierdzono jako element tymczasowych ram w zakresie pomocy państwa, przyjętych przez Komisję.
"Zatwierdzony polski program o wartości 700 mln euro umożliwi wsparcie polskiej gospodarki w okresie pandemii wywołanej przez koronawirusa, dzięki udzielaniu gwarancji publicznych na zabezpieczenie pożyczek oraz dopłat do oprocentowania pożyczek" – podkreśliła wiceprzewodnicząca wykonawcza, odpowiedzialna za politykę konkurencji Margrethe Vestager, cytowana w komunikacie
"W ten sposób przedsiębiorstwa będą mogły pokrywać bezpośrednie potrzeby w zakresie płynności środków i kontynuować swoją działalność w tych trudnych czasach" – dodała.
Po zatwierdzeniu przez Komisję polskiego programu gwarancji, Polska zgłosiła KE nowy program pomocy dla przedsiębiorstw narażonych na straty z powodu epidemii koronawirusa. Ma być współfinansowany w ramach zarządzania dzielonego, z funduszy Unii Europejskiej – przede wszystkim z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego.
W ramach zatwierdzonego programu rząd będzie mógł udzielać wsparcia polskim przedsiębiorstwom dotkniętym skutkami epidemii, przyznając im pomoc na utrzymanie płynności finansowej w formie gwarancji na zabezpieczenie pożyczek i dopłat do oprocentowania pożyczek.
Program zakłada ograniczenie kwoty pożyczki przypadającej na przedsiębiorstwo do tego, co jest niezbędne do zaspokojenia jego potrzeb związanych z płynnością w najbliższej przyszłości, a opłaty gwarancyjne i stopy procentowe odpowiadają minimalnym poziomom określonym w tymczasowych ramach, przyjętych przez Komisję.
Gwarancje i pożyczki będą udzielane do końca bieżącego roku, na okres nieprzekraczający sześciu lat. Pomoc może zostać przyznana wyłącznie tym przedsiębiorstwom, które nie znajdowały się w trudnej sytuacji przed dniem 31 grudnia 2019 r., których w znaczący sposób dotknęły skutki pandemii wywołanej przez koronawirusa. Polska szacuje, że z udzielanych w ramach programu pożyczek i gwarancji, których łączną wysokość określono na poziomie 3,5 mld zł (0,7 mld euro), skorzysta ok. 20 tys. przedsiębiorstw.
Komisja uznała, że środek jest konieczny, właściwy i proporcjonalny, biorąc pod uwagę konieczność zaradzenia poważnym zaburzeniom w gospodarce państwa członkowskiego, zgodnie z Traktatem o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) i warunkami określonymi w tymczasowych ramach.
Komisja Europejska przyjęła tymczasowe ramy, aby umożliwić państwom członkowskim wykorzystanie pełnej elastyczności przewidzianej w zasadach pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w związku z pandemią wywołaną przez koronawirusa. W tymczasowych ramach, zaproponowano następujące rodzaje pomocy, jaką mogą udzielać państwa członkowskie:
[I] Dotacje bezpośrednie, zastrzyki kapitału, selektywne korzyści podatkowe oraz zaliczki w wysokości do 100 tys. euro dla przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze podstawowej produkcji rolnej, do 120 tys. euro dla przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze rybołówstwa i akwakultury oraz do 800 tys. euro dla przedsiębiorstw prowadzących działalność we wszystkich pozostałych sektorach. Państwa członkowskie mogą również udzielać nieoprocentowanych pożyczek lub gwarancji na zabezpieczenie pożyczek pokrywających 100 proc. ryzyka, do wysokości nominalnej 800 tys. euro na przedsiębiorstwo. Wyjątek stanowi sektor podstawowej produkcji rolnej oraz sektor rybołówstwa i akwakultury, w przypadku których zastosowanie mają limity w wysokości odpowiednio 100 tys. euro i 120 tys. euro na przedsiębiorstwo.
[II] Gwarancje państwowe na pożyczki zaciągane przez przedsiębiorstwa, dzięki którym banki nadal będą udzielać pożyczek klientom, którzy ich potrzebują. Takie gwarancje państwowe mogą pokrywać nawet 90% ryzyka związanego z pożyczkami, aby pomóc przedsiębiorstwom w zaspokojeniu pilnych potrzeb kapitałowych i inwestycyjnych.
[III] Dopłaty do pożyczek ze środków publicznych dla przedsiębiorstw z korzystnymi stopami oprocentowania. Pożyczki takie mogą pomóc przedsiębiorstwom zaspokoić pilne potrzeby kapitałowe i inwestycyjne.
[IV] Gwarancje dla banków kierujących pomoc państwa do gospodarki realnej; takie wsparcie uznaje się za pomoc bezpośrednią dla klientów banków, a nie dla samych banków.
[V] Publiczne krótkoterminowe ubezpieczenia kredytów eksportowych dla wszystkich państw, bez potrzeby wykazywania przez zainteresowane państwo członkowskie, iż jest ono tymczasowo państwem o ryzyku niezbywalnym.
[VI] Wsparcie na badania i rozwój związane z koronawirusem, mające na celu zaradzenie obecnemu kryzysowi w obszarze zdrowia, przyznawane w formie dotacji bezpośrednich, zaliczek zwrotnych i korzyści podatkowych. Dodatkowe korzyści mogą być przyznawane na projekty realizowane w oparciu o transgraniczną współpracę z udziałem większej liczby państw członkowskich.
[VII] Wsparcie na budowę i rozbudowę placówek przeprowadzających testy, mające na celu opracowywanie i testowanie produktów (w tym szczepionek, respiratorów i odzieży ochronnej) użytecznych w walce z pandemią wywołaną przez koronawirusa, aż do pierwszego zastosowania przemysłowego. Wsparcie to może przyjąć formę dotacji bezpośrednich, korzyści podatkowych, zaliczek zwrotnych i gwarancji chroniących przed stratami. Przedsiębiorstwa mogą otrzymać dodatkowe korzyści, jeśli ich inwestycje wspiera więcej niż jedno państwo członkowskie i jeśli inwestycja zakończy się w ciągu dwóch miesięcy od udzielenia wsparcia.
[VIII] Wsparcie na wytwarzanie produktów istotnych z punktu widzenia walki z pandemią wywołaną przez koronawirusa w formie dotacji bezpośrednich, korzyści podatkowych, zaliczek zwrotnych i gwarancji chroniących przed stratami. Przedsiębiorstwa mogą otrzymać dodatkowe korzyści, jeśli ich inwestycje wspiera więcej niż jedno państwo członkowskie i jeśli inwestycja zakończy się w ciągu dwóch miesięcy od udzielenia wsparcia.
[IX] Ukierunkowane wsparcie w formie odroczenia płatności podatkowych lub zawieszenia składek na ubezpieczenie społeczne dla tych sektorów, regionów lub rodzajów przedsiębiorstw, które są najbardziej dotknięte skutkami pandemii.
[X] Ukierunkowane wsparcie w formie dopłat do wynagrodzeń pracowników dla przedsiębiorstw w sektorach i regionach najbardziej dotkniętych skutkami pandemii, które w przeciwnym wypadku musiałyby dokonywać zwolnień.
Tymczasowe ramy umożliwiają państwom członkowskim łączenie wszystkich środków wsparcia. Pozwalają też państwom członkowskim na łączenie wszystkich środków wsparcia przyznanych na podstawie tymczasowych ram z istniejącymi możliwościami przyznawania przedsiębiorstwom pomocy de minimis – do wysokości 25 tys. euro na okres trzech lat podatkowych dla przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze podstawowej produkcji rolnej, do wysokości 30 tys. euro na okres trzech lat podatkowych dla przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze rybołówstwa i akwakultury oraz do wysokości 200 tys. euro na okres trzech lat podatkowych dla przedsiębiorstw prowadzących działalność we wszystkich innych sektorach.
Jednocześnie państwa członkowskie muszą zobowiązać się, że będą unikać nienależnej kumulacji środków wsparcia dla tych samych przedsiębiorstw, by ograniczyć wsparcie do zaspokojenia ich rzeczywistych potrzeb.
Państwa członkowskie mogą także wprowadzić ogólnie obowiązujące zmiany nadające przedsiębiorstwom określone korzyści (np. odroczenie podatków lub subsydiowanie skróconego czasu pracy we wszystkich sektorach), które nie podlegają zasadom pomocy państwa. Mogą również przyznawać przedsiębiorstwom rekompensaty za szkody poniesione bezpośrednio w wyniku pandemii wywołanej przez koronawirusa.
Tymczasowe ramy mają obowiązywać do końca grudnia 2020 r. Przed upływem tego terminu Komisja ma ocenić ewentualną zasadność przedłużenia okresu ich obowiązywania.
