Zgodnie z projektem nowelizacji ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, system kaucyjny ma zostać wprowadzony w Polsce 1 stycznia 2025 r. Nowe przepisy wdrożą unijną dyrektywę ws. zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko.
Połączone komisje gospodarki i rozwoju oraz ochrony środowiska jednogłośnie poparły projekt. Wprowadziły do niego jedynie poprawki zaproponowane przez sejmowych legislatorów.
Podczas posiedzenia komisji zrzeszenia pracodawców i organizacje branżowe, m.in. Polska Federacja Producentów Żywności, Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji, Krajowa Unia Producentów Soków, Browary Polskie, Konfederacja Lewiatan zgłosili szereg uwag do projektu. Postulowali przede wszystkim wydłużenie czasu na wprowadzenie systemu kaucyjnego. Proponowali też zapewnienie okresu przejściowego, by producenci napojów mogli w 2025 r. organizować zbiórkę butelek i puszek samodzielnie, przy pomocy organizacji odzysku lub systemu kaucyjnego. Sprzeciwiali się także tzw. opłacie produktowej za nieosiągnięcie wymaganego poziomu selektywnej zbiórki opakowań objętych systemem kaucyjnym.
W dyskusji pojawił się też postulat objęcia systemem kaucyjnym opakowań kartonowych po napojach. Hanna Gill-Piątek (niez.) poinformowała, że taka poprawka będzie zgłoszona w drugim czytaniu projektu.
Urszula Zielińska (KO) zapowiedziała złożenie poprawki ws. niekarania przedsiębiorców w pierwszym roku obowiązywania systemu kaucyjnego. Dociekała też, czy nie można by objąć systemem kaucyjnych butelek po "małpkach". Wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba przypomniał, że butelki po "małpkach" były uwzględnione w pierwotnej wersji projektu. Jak mówił, zgadza się z argumentacją, że "małpki" zaśmiecają ulice czy lasy, ale z drugiej strony - dodał - ze sklepów, zwłaszcza małych, nie można zrobić punktów selektywnej zbiórki odpadów.
Zgodnie z projektem, do jednorazowych butelek z plastiku o pojemności do 3 litrów, szklanych butelek wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowych puszek o pojemności do 1 litra doliczona zostanie kaucja, której wysokość zostanie określona w rozporządzeniu. Kaucja będzie zwracana przy zwrocie opakowań w sklepie bez konieczności pokazania paragonu.
Duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 metrów kwadratowych, będą musiały odbierać puste opakowania, natomiast te o mniejszej powierzchni będą mogły przystąpić do systemu dobrowolnie. Nieodebrana kaucja zostanie przeznaczona na finansowanie systemu kaucyjnego.
System kaucyjny będą tworzyć przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu napoje w opakowaniach. Będą powoływać operatora (podmiot reprezentujący), odpowiedzialnego za wdrożenie i prowadzenie systemu. Jak wskazano w uzasadnieniu, przepisy nie określają liczby takich podmiotów, tym samym dopuszcza się możliwość utworzenia dwóch lub więcej systemów kaucyjnych.
Jeśli przedsiębiorcy wprowadzający napoje w opakowaniach nie utworzą systemu lub nie osiągną wymaganych poziomów selektywnego zbierania opakowań i odpadów będą musieli zapłacić opłatę produktową.